Chuyển đổi số nông nghiệp để phát triển bền vững

Chuyển đổi số trong nông nghiệp là yêu cầu tất yếu

Ngày 14/12, trong khuôn khổ TECHFEST Việt Nam 2025, Hội thảo “Nông nghiệp công nghệ cao cho tăng trưởng xanh” đã được tổ chức, thu hút sự quan tâm của đông đảo đại biểu, chuyên gia, doanh nghiệp, nhà đầu tư và cộng đồng khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Phạm Duy, Trưởng Ban Kết nối Đầu tư TECHFEST Việt Nam, Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp quốc gia, Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, Việt Nam là quốc gia có nhiều lợi thế trong phát triển nông nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng xanh và bền vững.

Việc thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nông nghiệp không chỉ là yêu cầu tất yếu, mà còn mở ra dư địa lớn cho cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Nâng cao giá trị nông nghiệp Việt Nam

Trong khuôn khổ TECHFEST Việt Nam 2025 đã diễn ra 10 Hội thảo, tọa đàm chuyên đề cùng khoảng 20 hoạt động bên lề, nhằm lan tỏa tinh thần “toàn dân khởi nghiệp”, đồng thời tạo không gian kết nối giữa các chủ thể trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Các cộng đồng khởi nghiệp trong lĩnh vực Agri, Foodtech, Eco Village thời gian qua đã có nhiều đóng góp thiết thực trong việc hỗ trợ startup nông nghiệp tại các địa phương, nhất là ở những tỉnh vùng cao như Lạng Sơn, Lào Cai, Sơn La.

Thông qua TECHFEST, Ban Tổ chức kỳ vọng tạo lập cầu nối hiệu quả, giúp các startup nông nghiệp không chỉ mở rộng hoạt động trong nước, tiếp cận các đô thị lớn, mà còn từng bước kết nối với đối tác, nhà đầu tư quốc tế, qua đó góp phần nâng cao giá trị nông nghiệp Việt Nam và thúc đẩy tăng trưởng xanh, bền vững trong giai đoạn tới.

Chia sẻ tại Hội thảo, bà Nguyễn Thị Thu, sáng lập Hệ sinh thái nông nghiệp bền vững MEVI, Trưởng làng Nông nghiệp thông minh Techfest cho rằng, nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước yêu cầu chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng xanh, bền vững và gia tăng giá trị.

Trong bối cảnh đó, sáng kiến thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo nông nghiệp bền vững do MEVI khởi xướng được kỳ vọng sẽ trở thành điểm kết nối quan trọng của tri thức, công nghệ và cộng đồng trong lĩnh vực nông nghiệp.

Trung tâm hướng tới vai trò dẫn dắt đổi mới sáng tạo trong chuỗi giá trị nông nghiệp, góp phần giải quyết những “điểm nghẽn” tồn tại lâu nay như khoảng cách giữa nông dân - nhà khoa học - thị trường, thiếu môi trường thử nghiệm công nghệ, cũng như hạn chế trong tiêu chuẩn hóa và thương mại hóa nông sản.

Từ góc nhìn quốc tế, ông Csaba Bundik, Nhà sáng lập Công ty tư vấn CETA, Tổng Giám đốc Công ty Trí tuệ nhân tạo Tenjin, đồng thời là Thành viên Hội đồng đầu tư EIC Accelerator, đã chia sẻ về kinh nghiệm đầu tư và phát triển công nghệ nông nghiệp bền vững tại châu Âu.

Tại châu Âu, Hội đồng Đổi mới sáng tạo châu Âu (EIC) góp phần hỗ trợ các start-up công nghệ cao. EIC hiện là quỹ đầu tư công lớn nhất châu Âu trong lĩnh vực deep-tech, với tổng danh mục đầu tư trên 10 tỷ euro.

EIC tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp và doanh nghiệp vừa và nhỏ sở hữu công nghệ đột phá nhưng tiềm ẩn rủi ro cao - nhóm đối tượng thường khó tiếp cận nguồn vốn truyền thống.

Hiện nay, EIC đang hỗ trợ nhiều giải pháp công nghệ tiên tiến như robot nông nghiệp tự hành ứng dụng trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học bảo vệ cây trồng tự nhiên, hay các nền tảng lên men thông minh giúp biến phụ phẩm nông nghiệp thành nguồn protein có giá trị cao.

Ông Csaba Bundik bày tỏ kỳ vọng, EIC sẽ trở thành cầu nối quan trọng, thúc đẩy hợp tác đầu tư, chuyển giao công nghệ và mở ra cơ hội để các start-up nông nghiệp Việt Nam từng bước tiếp cận thị trường châu Âu trong thời gian tới.

Trong khuôn khổ Hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận về những thách thức và đề xuất giải pháp thúc đẩy nông nghiệp công nghệ cao gắn với tăng trưởng xanh, trong đó nhấn mạnh vai trò then chốt của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong hỗ trợ khởi nghiệp nông nghiệp.

Ở góc độ doanh nghiệp công nghệ trong nước, ông Lê Quý Kha, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Công nghệ Nền tảng số DTALS cho biết, việc thiếu hạ tầng định vị chính xác đang gây lãng phí lớn trong sản xuất nông nghiệp. Giải pháp DTALS ứng dụng công nghệ GNSS-RTK độ chính xác cao, tích hợp trí tuệ nhân tạo, giúp tối ưu hóa các khâu gieo sạ, phun thuốc, bón phân và quản lý đồng ruộng.

Kết quả triển khai tại nhiều địa phương cho thấy, giải pháp này giúp tăng năng suất, giảm chi phí đầu vào và góp phần bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, để các giải pháp công nghệ được nhân rộng, cần có sự đồng hành của hệ sinh thái từ chính sách, nguồn vốn đến các trung tâm thử nghiệm và chuyển giao công nghệ tại địa phương.

Nhiều ý kiến cho rằng, rào cản lớn hiện nay không chỉ nằm ở vốn hay công nghệ, mà còn ở khả năng tiếp cận chính sách, thiếu đội ngũ chuyên gia đồng hành và thiếu môi trường thử nghiệm công nghệ ngay tại địa phương.

Việc hình thành các trung tâm đổi mới sáng tạo nông nghiệp là yêu cầu cần thiết. Những trung tâm này đóng vai trò kết nối nhà nước - nhà khoa học - doanh nghiệp - nông dân nhằm giúp các sáng kiến nông nghiệp được triển khai hiệu quả và bền vững hơn./.