Chuyển đổi số báo chí là hướng đi bền vững của các cơ quan báo chí trong kỷ nguyên số

Lớp tập huấn diễn ra trong hai ngày 24-25/11/2025 theo hình thức trực tiếp tại Hội trường Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông và trực tuyến qua 200 điểm cầu, thu hút hơn 2.000 học viên.

Chương trình nhằm cập nhật tư duy, kỹ năng, mô hình ứng dụng công nghệ trong tòa soạn hội tụ; đồng thời chia sẻ kinh nghiệm đổi mới quy trình sản xuất nội dung và tối ưu hóa hiệu quả tiếp cận độc giả trong môi trường số.

Tái cấu trúc toàn diện trong chuyển đổi số báo chí

Phát biểu khai mạc sự kiện, Cục trưởng Cục Báo chí Lưu Đình Phúc cho biết, báo chí Việt Nam đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới mạnh mẽ mô hình tổ chức tòa soạn, phương thức tác nghiệp, quy trình sản xuất, quản trị nội dung và chiến lược tiếp cận độc giả.

Do đó, việc trang bị kiến thức, kỹ năng và tư duy về mô hình chuyển đổi số báo chí hiệu quả cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên trở thành yêu cầu cấp thiết, không chỉ nhằm đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn mà còn bảo đảm sự phát triển bền vững của cơ quan báo chí trong kỷ nguyên số.

Chuyển đổi số báo chí không chỉ đơn thuần là việc áp dụng các công nghệ mới vào quy trình làm báo. Đó là quá trình tái cấu trúc toàn diện, kết hợp giữa đổi mới tư duy quản trị với đổi mới phương pháp sáng tạo nội dung, giữa ứng dụng công nghệ và tối ưu hóa dữ liệu, giữa nâng cao chất lượng sản phẩm báo chí và mở rộng mô hình kinh tế báo chí số.

Cục trưởng Cục Báo chí nhấn mạnh, nhân tố quyết định sự thành công của quá trình này chính là đội ngũ phóng viên, biên tập viên - những người trực tiếp tạo ra và lan tỏa thông tin đến công chúng. Vì vậy, trang bị kiến thức về mô hình chuyển đổi số báo chí không chỉ là sự đầu tư cho năng lực cá nhân của người làm báo mà còn là đầu tư mang tính chiến lược cho sự phát triển của cơ quan báo chí.

Sự thay đổi trong thói quen tiếp nhận thông tin của độc giả ngày nay đặt ra những đòi hỏi mới đối với người làm báo. Độc giả chuyển sang tiêu thụ thông tin chủ yếu qua môi trường số; mong muốn nội dung nhanh hơn, chính xác hơn, sinh động hơn và được thể hiện bằng nhiều định dạng phong phú như bài viết đa phương tiện, video ngắn, podcast hay đồ họa tương tác.

Điều này yêu cầu phóng viên phải nắm vững kỹ năng sử dụng các nền tảng số, hiểu được vai trò của phân tích dữ liệu độc giả, biết cách điều chỉnh nội dung cho phù hợp với từng kênh phân phối và tối ưu hóa trải nghiệm người đọc.

Bên cạnh đó, chuyển đổi số tạo ra môi trường cạnh tranh hoàn toàn mới. Các cơ quan báo chí không chỉ cạnh tranh với nhau, mà còn cạnh tranh với mạng xã hội, nền tảng xuyên biên giới và nội dung do người dùng tạo ra.

Để giữ vững bản sắc, uy tín và vị thế của báo chí chính thống, mỗi phóng viên cần được trang bị kiến thức bài bản về mô hình tổ chức tòa soạn hội tụ, tòa soạn số, quy trình sản xuất theo vòng đời số, cũng như những kỹ năng mới trong sáng tạo nội dung thích ứng đa nền tảng.

Đây chính là điều kiện then chốt giúp báo chí Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển trong bối cảnh truyền thông số hóa toàn diện.

Đây là dịp để đội ngũ những người làm báo tiếp cận trực tiếp và có hệ thống các kiến thức về mô hình chuyển đổi số báo chí hiệu quả, xu hướng phát triển báo chí số trên thế giới, cũng như kinh nghiệm thực tiễn từ các cơ quan báo chí đi đầu trong nước.

Việc trang bị kiến thức về mô hình chuyển đổi số báo chí hiệu quả chính là nền tảng quan trọng để báo chí Việt Nam thực hiện thành công chiến lược chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng 2030. Đây cũng là yếu tố then chốt giúp các cơ quan báo chí nâng cao chất lượng nội dung, đổi mới mô hình quản trị, tăng cường năng lực cạnh tranh và phục vụ tốt hơn nhu cầu ngày càng cao của công chúng, Cục trưởng Cục Báo chí Lưu Đình Phúc nhấn mạnh.

Tăng cường sức cạnh tranh của báo chí Việt Nam trong môi trường truyền thông số

Chia sẻ thông tin tại sự kiện, bà Hoàng Thị Bích Hạnh, Phó Giám đốc Trung tâm Lưu chiểu dữ liệu truyền thông số quốc gia, thường trực Trung tâm Hỗ trợ Chuyển đổi số báo chí, Cục Báo chí cho biết, Lớp tập huấn kỳ vọng sẽ mang lại những kiến thức hữu ích, kinh nghiệm quý báu để giúp các cơ quan báo chí trên cả nước lựa chọn được hướng đi phù hợp, những mô hình hiệu quả và những giải pháp khả thi trong quá trình triển khai chuyển đổi số tại đơn vị mình.

Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng thông tin, tăng cường sức cạnh tranh của báo chí Việt Nam trong môi trường truyền thông số hiện nay.

Lớp tập huấn quy tụ đội ngũ giảng viên, chuyên gia có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực báo chí, truyền thông số và công nghệ với 7 chuyên đề:

Tư duy tòa soạn hội tụ và đa nền tảng (nhà báo Trần Tiến Duẩn, Tổng biên tập Báo Điện tử VietnamPlus, Thông tấn xã Việt Nam); Chuyển đổi số trong bối cảnh báo chí hiện đại (ông Bùi Công Duyến, Giám đốc Sản phẩm Tòa soạn hội tụ ONECMS); Chiến lược tiếp cận và giữ chân độc giả số” (Phó Tổng biên tập Báo VnExpress Nguyễn Thu Hương); Kỹ năng sản xuất nội dung đa phương tiện (ThS. Vũ Thế Cường, giảng viên khoa Quan hệ công chúng và Quảng cáo, Học viện Báo chí và Tuyên truyền); Trí tuệ nhân tạo (AI) cho nhà báo” (ông Nguyễn Hoàng Nhật, Phó Trưởng ban Nhân Dân điện tử, Báo Nhân Dân); Tòa soạn 2.0 - Từ Newsroom đến Storyroom với TikTok (ông Lưu Đăng Hải, Quản lý Đối tác Chiến lược, TikTok Đông Nam Á); Bảo vệ bản quyền và chống đạo văn trong báo chí số (TS. Mạch Lê Thu, giảng viên Viện Chính trị và Quan hệ quốc tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh).

Theo nhà báo Trần Tiến Duẩn, quá trình chuyển đổi số đòi hỏi tư duy đa nền tảng ngay từ khâu lập kế hoạch, với yêu cầu mỗi câu chuyện báo chí phải được thiết kế theo từng môi trường: Phát thanh, truyền hình, web, thiết bị di động và nền tảng số. Lãnh đạo tòa soạn phải là những người đi đầu trong chuyển đổi, dẫn dắt thay đổi về tư duy và mô hình vận hành.

Về giải pháp, ông Trần Tiến Duẩn cho rằng, các cơ quan báo chí cần phân bổ tài nguyên theo từng nền tảng, chuẩn hóa quy trình sản xuất nội dung số và nâng cao năng lực đa nhiệm cho phóng viên - từ viết, quay, thu âm đến dựng và xuất bản nội dung. Đây là điều kiện để tòa soạn vận hành hiệu quả trong cấu trúc hội tụ 2.0, nơi sản phẩm báo chí được sản xuất - phân phối theo chu trình liên thông thay vì tách rời như trước.

Với nội dung thiết thực và đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, Lớp tập huấn được đánh giá là hoạt động quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực báo chí, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyển đổi số tại các cơ quan báo chí địa phương và trung ương, đáp ứng yêu cầu đổi mới trong thời kỳ truyền thông số./.