Các nhà khoa học Tây Ban Nha tìm ra protein “diệt” ung thư
Phương pháp mới này đã được thử nghiệm trên các tế bào ung thư vú, đại tràng và tuyến tụy.
Một nhóm nhà khoa học quốc tế vừa công bố phát hiện một loại protein có khả năng khiến tế bào ung thư tự hủy.
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cell Death Discovery, loại protein đầy tiềm năng này có tên là HapA, được tiết ra bởi vi khuẩn Vibrio cholerae (vi khuẩn gây bệnh tả). Cơ chế mới này đã được thử nghiệm trên các tế bào ung thư vú, đại tràng và tuyến tụy.
Điểm đặc biệt là protein HapA tác động lên hai thụ thể then chốt trên bề mặt tế bào ung thư là PAR-1 và PAR-2 - vốn liên quan đến quá trình phát triển khối u, viêm nhiễm và đông máu.
Protein HapA có khả năng cắt đứt các thụ thể PAR-1 và PAR-2 ở những vị trí đặc biệt (khác hoàn toàn so với cách mà các enzyme của con người hoạt động). Chính cơ chế “cắt riêng” này đã kích hoạt quá trình apoptosis, tức sự chết theo chương trình của tế bào ung thư, khiến các tế bào tự hủy một cách có kiểm soát.
"Công trình này cho thấy tiềm năng của protein vi khuẩn trong việc phát triển các liệu pháp điều trị ung thư", ông Antonio Hurtado, nhà nghiên cứu tại Đại học Salamanca ở Tây Ban Nha, cho biết.
Để khẳng định vai trò của HapA, nhóm đã tiến hành nhiều thí nghiệm đối chứng: Họ dùng cả chủng vi khuẩn V. cholerae bị đột biến không còn HapA, lẫn một chủng vi khuẩn khác được biến đổi gen để chỉ sản xuất HapA. Kết quả rất rõ ràng: Chỉ khi có mặt HapA, tế bào ung thư mới giảm khả năng sống sót.
Nhóm nghiên cứu cũng kiểm tra hiệu quả của HapA trên nhiều loại tế bào ung thư khác nhau, bao gồm ung thư vú, đại tràng và tuyến tụy, bằng cách cho chúng tiếp xúc với dung dịch chứa toàn bộ các protein do vi khuẩn tiết ra.
“Chúng tôi muốn biết liệu các tế bào người thuộc những loại khối u khác nhau có thể sống sót và tiếp tục nhân lên sau khi tiếp xúc với protein HapA hay không”, ông Antonio Hurtado giải thích.
Kết quả mở ra một hướng đi đầy triển vọng cho các liệu pháp điều trị ung thư mới thông qua việc khai thác các cơ chế tự nhiên của vi khuẩn.
Các nhà khoa học cũng lưu ý rằng, HapA có khả năng kích hoạt chọn lọc các thụ thể PAR-1 và PAR-2 tại vị trí đặc biệt, khác hẳn các enzyme trong cơ thể người. Điều này gợi ý rằng, việc điều chỉnh tín hiệu tế bào có thể được thực hiện một cách chính xác hơn, giúp tăng hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác dụng phụ không mong muốn./.
