Bắc Ninh: Nâng tầm nông sản Việt qua chuỗi sản phẩm OCOP
Tỉnh Bắc Ninh đang cho thấy một bước chuyển mình mạnh mẽ từ sản phẩm địa phương lên tầm thương hiệu cao hơn, trở thành động lực quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn mới. Từ nền tảng là các làng nghề truyền thống, vùng nguyên liệu nông nghiệp và những đặc sản lâu đời, tỉnh đã xây dựng được hệ sinh thái OCOP đa dạng, không chỉ tăng thu nhập cho người dân mà còn nâng vị thế nông sản, sản phẩm thủ công Bắc Ninh trên thị trường trong nước và quốc tế.
Điểm đáng chú ý là chương trình OCOP tại Bắc Ninh phát triển theo hướng “lấy chất lượng làm trọng tâm”. Toàn tỉnh hiện có trên 770 sản phẩm OCOP được công nhận từ 3 sao trở lên, trong đó nhóm 4 sao chiếm tỷ lệ ngày càng tăng và đã có sản phẩm đạt hạng 5 sao cấp quốc gia.
Những con số này phản ánh sự đầu tư bài bản của tỉnh, không chạy theo phong trào, mà tập trung chuẩn hóa quy trình, kiểm soát chất lượng và làm thương hiệu một cách thực chất. Nhiều sản phẩm được nâng cấp về công nghệ chế biến, điều kiện vệ sinh, tiêu chuẩn an toàn và hệ thống quản lý chất lượng, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường.
Để tạo đột phá, Bắc Ninh ban hành các chính sách hỗ trợ tương đối toàn diện cho chủ thể OCOP. Theo quy định tại Nghị quyết 16/2024/NQ-HĐND, tỉnh ưu tiên hỗ trợ máy móc, thiết bị chế biến - bảo quản, thiết kế và in ấn bao bì, nhãn mác, đăng ký sở hữu trí tuệ, tem truy xuất nguồn gốc, cũng như xúc tiến thương mại gắn với Chương trình OCOP và xây dựng nông thôn mới.
Công nghệ đang trở thành yếu tố then chốt giúp OCOP Bắc Ninh vươn xa. Nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã mạnh dạn đầu tư dây chuyền chế biến sâu, áp dụng tiêu chuẩn ISO, HACCP, VietGAP, GlobalGAP hoặc các chuẩn tương đương để nâng tính cạnh tranh.
Việc ứng dụng công nghệ không chỉ nằm ở khâu sản xuất, mà còn ở quản trị thương hiệu, mã QR truy xuất nguồn gốc, hệ thống nhận diện đồng bộ, câu chuyện sản phẩm gắn với vùng đất - làng nghề. Nhờ đó, đặc sản địa phương được “đóng gói” chuyên nghiệp hơn, dễ tiếp cận kênh phân phối hiện đại và người tiêu dùng đô thị.
Song song với sản xuất, Bắc Ninh đặc biệt chú trọng quảng bá và kết nối thị trường. Tỉnh hỗ trợ các chủ thể tham gia hội chợ, triển lãm trong và ngoài vùng, kết nối với hệ thống siêu thị, chuỗi bán lẻ và sàn thương mại điện tử.
Việc đưa sản phẩm lên các nền tảng số như Postmart, Voso, Shopee, Lazada… giúp mở rộng thị trường, giảm chi phí trung gian và tạo kênh bán hàng ổn định. Đây là biểu hiện rõ của chuyển đổi số trong nông thôn mới, giúp nông dân và làng nghề tham gia sâu hơn vào kinh tế thị trường.
Một điểm sáng khác là Bắc Ninh gắn OCOP với du lịch cộng đồng và văn hóa làng nghề. Những giá trị như quan họ, tranh dân gian, nghề thủ công, lễ hội truyền thống… được lồng ghép vào trải nghiệm du lịch, qua đó đưa OCOP trở thành “đại sứ” kể chuyện về vùng đất Kinh Bắc.
Khi du khách đến tham quan làng nghề, mua sắm đặc sản, giá trị sản phẩm tăng lên không chỉ vì chất lượng mà còn vì tính văn hóa và niềm tin thương hiệu. Trong định hướng thời gian tới, Bắc Ninh tiếp tục hoàn thiện cơ chế hỗ trợ, khuyến khích đầu tư công nghệ chế biến hiện đại, phát triển vùng nguyên liệu tập trung và tăng cường liên kết chuỗi giá trị.
Tỉnh cũng thúc đẩy mô hình kinh tế xanh - tuần hoàn, nông nghiệp hữu cơ, sản xuất sạch hơn, kết hợp xử lý môi trường nông thôn, nhằm bảo đảm OCOP phát triển bền vững cả về kinh tế lẫn sinh thái.
Khi chất lượng sản phẩm được nâng cao, thị trường được mở rộng và người dân giữ vai trò chủ thể trong chuỗi sản xuất - tiêu thụ, OCOP sẽ tiếp tục là chìa khóa giúp Bắc Ninh duy trì vị thế địa phương đi đầu trong xây dựng nông thôn mới hiện đại, văn minh và giàu bản sắc./.
