Huỳnh Thị Thu Hương* , Nguyễn Hữu Quang, Tô Bá Cường, Huỳnh Thái Kim Ngân, Lê Văn Sơn,Phạm Hữu Anh, Nguyễn Hồng Phan
*Tác giả liên hệ: Email: huonghtt@canti.vn
Trung tâm Ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong công nghiệp, Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam
Sinh ra theo quá trình hình thành dầu mỏ, bền trong điều kiện địa chất dầu khí, có khả năng phân bố hai pha dầu/nước, các hợp chất alkylphenol có thể được sử dụng như chất chỉ thị (chất đánh dấu) tự nhiên nhằm khai thác các thông tin về độ bão hòa dầu và các nguồn đóng góp cho giếng khai thác. Bài báo trình bày mô hình giải tích một chiều cho quá trình vận chuyển các hợp chất alkylphenol khi bị rửa trôi bởi pha nước trong tiếp xúc 2 pha dầu/nước. Nghiệm giải tích thu được từ việc giải phương trình vận chuyển khuếch tán biểu diễn nồng độ của các hợp chất alkylphenol giảm theo thời gian khi khuếch tán từ pha dầu vào pha nước. Các thí nghiệm bơm nước đẩy dầu qua cột nhồi cho thấy sự phù hợp giữa nghiệm giải tích và số liệu thực nghiệm. Mô hình giải tích cũng cho thấy mức độ suy giảm nồng độ các alkylphenol phụ thuộc rõ rệt vào hệ số phân bố, độ bão hòa dầu, tốc độ di chuyển của pha nước và hầu như không phụ thuộc vào hệ số khuếch tán. Quá trình làm khớp nghiệm giải tích cũng giúp chỉ ra nhược điểm của phương pháp tiếp xúc tĩnh khi đo hệ số phân bố liên quan đến sự thiết lập cân bằng nồng độ của các alkylphenol. Nghiệm giải tích thu được từ phương trình vận chuyển - khuếch tán mô tả quá trình rửa trôi của các alkylphenol từ pha dầu sang pha nước sẽ là cơ sở quan trọng cho các nghiên cứu tiếp theo về phương pháp sử dụng alkylphenol như là chất đánh dấu tự nhiên để đánh giá dầu dư bão hòa trong quá trình khai thác dầu mỏ.