Vùng cao Quảng Ngãi: Thoát nghèo từ nội lực
Trên những dãy núi nối dài của vùng cao Quảng Ngãi, câu chuyện thoát nghèo hôm nay không còn dựa vào những hỗ trợ đơn lẻ hay những phép màu ngẫu nhiên. Sự đổi thay đang đến từ chính nội lực của người dân - những con người kiên trì, cần mẫn và giàu khát vọng vươn lên.
Quảng Ngãi đang nỗ lực hiện thực hóa mục tiêu giảm nghèo bền vững thông qua Phong trào thi đua “Vì người nghèo không để ai bị bỏ lại phía sau” giai đoạn 2021- 2025.
Đến cuối năm 2024, tỷ lệ nghèo đa chiều toàn tỉnh Quảng Ngãi còn 7,93%, tương ứng 42.568 hộ nghèo. Bước vào năm 2025 - năm cuối của giai đoạn thực hiện các mục tiêu giảm nghèo bền vững, tỉnh đặt mục tiêu đưa tỷ lệ hộ nghèo từ mức 4,27% xuống còn 1,86%. Ước tính kết quả thực hiện trong năm 2025 sẽ đạt và vượt tiến độ kế hoạch đề ra.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, Quảng Ngãi đã tập trung khai thác nội lực người dân và tiềm năng địa phương thông qua hệ thống giải pháp đồng bộ. Tỉnh đã hỗ trợ xây dựng và nhân rộng hơn 20 mô hình giảm nghèo hiệu quả, đồng thời phê duyệt, triển khai hàng trăm dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, du lịch và khởi nghiệp. Các dự án không chỉ tạo sinh kế bền vững, mà còn mở rộng cơ hội việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân.
Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền cùng tinh thần tự lực vươn lên của người dân, nhiều mô hình sản xuất mới đã dần bén rễ và lan tỏa, tạo nên những điểm sáng rõ nét trong công tác giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh.
Một trong những chuyển biến rõ nét tại vùng cao những năm gần đây nằm ở khả năng tiếp cận vốn vay. Theo Ngân hàng Chính sách Xã hội tỉnh Quảng Ngãi, nguồn vốn tín dụng chính sách đã trở thành “trụ cột” trong công cuộc giảm nghèo. Không còn cảnh người dân thiếu vốn sản xuất hoặc phải vay nóng, dòng vốn ưu đãi đã thực sự đi vào những gia đình đang cần sinh kế nhất.
Điều đáng quý hơn là sự chuyển biến trong nhận thức: Người dân không còn trông chờ vào hỗ trợ, mà đã ý thức được vai trò chủ thể trong công cuộc phát triển. Chính tinh thần tự lực ấy đã tạo nên sức bật mới, giúp nhiều bản làng vùng cao Quảng Ngãi từng bước vượt qua khó khăn, hướng tới một tương lai ổn định và khởi sắc.
Trường hợp bà Đinh Thị Ngâm ở xã Sơn Hạ là minh chứng điển hình cho hiệu quả của các chương trình tín dụng chính sách. Tháng 9/2022, bà mạnh dạn vay 50 triệu đồng từ chương trình tín dụng hộ cận nghèo để đầu tư trồng keo. Trên diện tích 2,5 ha, bà gieo trồng hơn 10.500 cây keo lá tràm. Sau gần ba năm chăm sóc, vườn keo của bà Ngâm đã bước vào kỳ thu hoạch, dự kiến mang lại 150 triệu đồng - nguồn thu đủ để gia đình thoát nghèo, ổn định cuộc sống và có thêm tích lũy cho những kế hoạch tiếp theo.
Cũng tại xã Sơn Mai, chị Đinh Thị Thả một đảng viên từng là hộ nghèo nay đã trở thành tấm gương tiêu biểu trong phong trào giảm nghèo bền vững. Chị mạnh dạn đầu tư vào trồng trọt, chăn nuôi và chủ động áp dụng các kỹ thuật mới để phát triển kinh tế gia đình.
Tinh thần ấy lan tỏa trong cộng đồng, khích lệ nhiều hộ trong thôn thay đổi cách làm, áp dụng kỹ thuật vào sản xuất, chú trọng chuồng trại và phòng chống dịch bệnh. Nhờ đó, ngày càng nhiều gia đình trên địa bàn từng bước ổn định cuộc sống và vươn lên thoát nghèo.
Song song với nguồn vốn vay ưu đãi, hàng loạt mô hình kinh tế nông nghiệp được triển khai đã nhanh chóng chứng minh hiệu quả. Ở những nơi trước đây chỉ quen với rẫy bắp, rẫy mì, người dân nay biết liên kết trồng keo, nuôi trâu sinh sản, nuôi gà bản địa, trồng cây ăn quả phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng. Quy mô mô hình có thể khác nhau, nhưng điểm chung là tạo được thu nhập ổn định, bền vững, góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm nghèo.
Trong giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Quảng Ngãi đã triển khai 300 mô hình và dự án giảm nghèo, gắn với quy hoạch phát triển sản xuất và thích ứng biến đổi khí hậu của từng địa phương, thu hút 12.176 hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo và hộ khó khăn tham gia. Hầu hết các địa phương đều triển khai các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng, trong đó nổi bật là mô hình “chăn nuôi bò cái sinh sản”, phù hợp với điều kiện khí hậu, địa hình nông thôn và khả năng tham gia của các hộ nghèo, hộ cận nghèo.
Những mô hình này không chỉ mang lại nguồn thu mà còn tạo sự thay đổi trong tư duy sản xuất của người dân, góp phần xây dựng nền tảng vững chắc để Quảng Ngãi thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững trong giai đoạn tới./.
