Việt Nam - Lào: Hợp tác phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong kỷ nguyên số

Nhiều thành tựu hợp tác nổi bật

Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Viện Hàn lâm - VAST) và Bộ Công nghệ và Truyền thông Lào (MTC) mới đây đã tổ chức Khóa họp song phương lần thứ tư dưới sự đồng chủ trì của GS.VS Châu Văn Minh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch VAST và GS.VS Boviengkham Vongdara, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Bộ trưởng MTC.

Phát biểu khai mạc Khóa họp, GS.VS. Châu Văn Minh nhấn mạnh trong bối cảnh Việt Nam triển khai tái cấu trúc bộ máy Chính phủ, tinh gọn các bộ ngành, đồng thời ban hành các nghị quyết trụ cột như Nghị quyết 57/NQ-TW, Nghị quyết 59/NQ-TW về hội nhập quốc tế, VAST cũng đã thực hiện tái cơ cấu còn 24 đầu mối, tập trung vào 08 hướng nghiên cứu ưu tiên chiến lược, hướng tới mục tiêu đến năm 2030 đứng hàng đầu châu Á và đến năm 2045 trở thành trung tâm khoa học hàng đầu khu vực, thế giới. Qua đó càng khẳng định sự cần thiết và ý nghĩa của hợp tác với MTC trong giai đoạn mới.

GS.VS Châu Văn Minh tin tưởng, với tinh thần hữu nghị đặc biệt, quyết tâm và trách nhiệm cao, hợp tác khoa học và công nghệ giữa hai bên sẽ ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, góp phần phát triển bền vững của mỗi nước và củng cố quan hệ Việt - Lào.

Nổi bật trong thời gian qua, Phòng thí nghiệm chung về dữ liệu và truyền thông thiên tai tiếp tục vận hành hiệu quả, kịp thời ghi nhận và phân tích các sự kiện địa chấn lớn, góp phần nâng cao năng lực cảnh báo sớm cho Lào. Trong lĩnh vực đào tạo, Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH) và Viện Công nghệ Thông tin và Truyền thông Lào (IICT) đã phối hợp xây dựng kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao với chương trình đào tạo dài hạn, bao gồm chương trình học bổng Thạc sĩ, Tiến sĩ, chương trình trao đổi học viên, đồng thời chuẩn bị đội ngũ giảng viên Lào phục vụ cho các ngành mới mở.

Hợp tác trong lĩnh vực dữ liệu lớn và điện toán đám mây tiếp tục được thúc đẩy, hướng tới việc xây dựng Trung tâm Quốc gia về Lưu trữ dữ liệu và Điện toán đám mây tại Lào.

Cũng tại Khoá họp, GS.VS Boviengkham Vongdara bày tỏ vui mừng và đánh giá cao những thành quả hợp tác giữa VAST và MTC thời gian qua, coi đây là minh chứng sống động cho tình hữu nghị đặc biệt giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước.

Ông nhấn mạnh ý nghĩa của năm 2025, khi Việt Nam kỷ niệm 80 năm Quốc khánh và Lào chuẩn bị kỷ niệm 50 năm Quốc khánh - là những dấu mốc lịch sử quan trọng, đồng thời khẳng định những thành tựu khoa học - công nghệ của Việt Nam, trong đó có đóng góp của Viện Hàn lâm, là nguồn động viên để Lào tiếp tục phát triển.

Bộ trưởng tin tưởng Khóa họp lần thứ tư là bước đi quan trọng để cùng nhìn lại kết quả hợp tác, đồng thời mở ra hướng đi sâu sắc, toàn diện và hiệu quả hơn, góp phần vào phát triển bền vững của mỗi nước và tăng cường tình đoàn kết Việt - Lào.

Đẩy mạnh đào tạo và hình thành nhóm nghiên cứu chung

Phát biểu tại Khoá họp, GS.TS Trần Hồng Thái, Phó Chủ tịch thường trực VAST cũng bày tỏ sự đồng thuận với ý kiến của các đồng chủ trì và nhấn mạnh rằng, những kết quả đạt được là minh chứng cho tinh thần đoàn kết chặt chẽ giữa hai bên. Ông đề nghị cần đi sâu thảo luận các nội dung đã triển khai, nhất là trong lĩnh vực cảnh báo thiên tai và ứng phó sự kiện địa chấn.

GS Trần Hồng Thái kiến nghị xây dựng quy trình chuẩn để thành lập và duy trì các phòng thí nghiệm tại Lào, đồng thời đẩy mạnh đào tạo và hình thành nhóm nghiên cứu chung. Với cách tiếp cận này, sau 5 năm Lào sẽ có đội ngũ chuyên gia đủ mạnh để tự chủ trong nhiều lĩnh vực, với sự hỗ trợ chia sẻ cơ sở dữ liệu và mô hình nghiên cứu từ phía Việt Nam.

Lần đầu tham dự Khóa họp song phương, ông Saysana Sitthiphone - Thứ trưởng Bộ Công nghệ và Truyền thông Lào bày tỏ vui mừng và đánh giá cao những kết quả hợp tác thiết thực mà hai bên đã đạt được dưới sự lãnh đạo của GS.VS Châu Văn Minh và GS.VS Boviengkham Vongdara. Đây là minh chứng cho tinh thần đoàn kết đặc biệt giữa Việt Nam và Lào trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và chuyển đổi số.

Ông đề xuất thời gian tới cần mở rộng triển khai các nội dung trong biên bản ghi nhớ và các dự án đã ký kết; Việt Nam hỗ trợ tổ chức các khóa tập huấn ngắn hạn, dài hạn cho cán bộ kỹ thuật Lào; phối hợp xây dựng lại Trung tâm Khoa học Tự nhiên tại Lào; đồng thời tăng cường giao lưu chuyên gia và hợp tác nghiên cứu trong các lĩnh vực như công nghệ sinh học, công nghệ nano và khoa học nền tảng.

Thứ trưởng tin tưởng với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ phía Việt Nam, hợp tác song phương sẽ tiếp tục mở rộng, đóng góp quan trọng vào sự phát triển bền vững của Lào trong giai đoạn tới.

Trong khuôn khổ buổi họp, các đại biểu đã được nghe báo cáo tình hình hợp tác theo Biên bản Khóa họp thứ 3 thông qua hợp tác đào tạo giữa USTH và IICT Lào, cùng báo cáo triển khai đề xuất Dự án ODA xây dựng Trung tâm Báo tin động đất tại Lào giữa Viện Nghiên cứu Ứng dụng Công nghệ Thông minh và Viện Các Khoa học Trái đất.

Trên cơ sở những kết quả đó, hai bên nhất trí tiếp tục hoàn thiện Dự thảo Dự án Trung tâm Dữ liệu và Truyền thông về Thiên tai để báo cáo Chính phủ hai nước, đồng thời mở rộng hợp tác về chính sách khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, học tập kinh nghiệm của Việt Nam trong quản lý, khuyến khích doanh nghiệp khởi nghiệp và thu hút đầu tư công nghệ cao, tăng cường trao đổi chuyên gia, cán bộ nghiên cứu và mở rộng các hình thức đào tạo ngắn hạn, dài hạn.

Bên cạnh đó, hai bên sẽ sớm bàn thảo, tiến tới ký kết thỏa thuận hợp tác quỹ khoa học và công nghệ giữa hai bên, tạo cơ sở pháp lý và tài chính cho việc triển khai hiệu quả các hoạt động hợp tác nghiên cứu chung. Hai bên cũng thể hiện sự tin tưởng vào mối hợp tác khoa học và công nghệ giữa 2 nước Lào và Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển và đạt được những thành tựu tốt hơn nữa.

Phát biểu kết thúc Khóa họp, GS.VS Châu Văn Minh, Chủ tịch VAST trân trọng ghi nhận sự đồng thuận của MTC Lào đối với những nội dung đã trao đổi, đồng thời vui mừng trước lời mời của phía Lào dành cho đoàn VAST tham dự Khóa họp song phương lần thứ 5, được tổ chức tại Lào trong thời gian tới.

Khóa họp đã kết thúc thành công với Lễ ký Biên bản Khóa họp song phương lần thứ tư và Thỏa thuận hợp tác giữa Viện Các Khoa học Trái đất và Viện Nghiên cứu Ứng dụng Công nghệ Thông minh, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa các mục tiêu hợp tác khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giữa Việt Nam và Lào trong kỷ nguyên số./.