Việt Nam- EU: Mở rộng hợp tác lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Chiều 25/11 tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng đã tiếp và làm việc với Hội đồng Kinh doanh châu Âu - ASEAN (EU-ABC) và Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham).

Khuyến khích các doanh nghiệp châu Âu đầu tư vào nghiên cứu, đổi mới công nghệ và chuyển giao công nghệ

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng bày tỏ niềm vui mừng được đón tiếp Phái đoàn Doanh nghiệp cấp cao EU-ABC và EuroCham tới thăm và làm việc.

Tại Việt Nam, EuroCham với mạng lưới gần 1.400 doanh nghiệp - là cầu nối quan trọng thúc đẩy quan hệ kinh tế Việt Nam - EU, nhất là trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA).

Năm 2025 đánh dấu mốc 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - EU. Đây là thời điểm thích hợp để cả hai bên cùng nhau mở ra một giai đoạn hợp tác sâu sắc hơn, thực chất hơn, nhất là trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KHCN, ĐMST&CĐS).

Việt Nam đã xác định KHCN, ĐMST&CĐS là ba động lực trung tâm của phát triển. Ba động lực này được kỳ vọng đóng góp ít nhất 50% tăng trưởng GDP trong những thập niên tới.

Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương do Tổng Bí thư Tô Lâm làm Trưởng ban để thúc đẩy đột phá trong ba lĩnh vực này, thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ nhất của Việt Nam.

Ngân sách nhà nước dành cho KHCN, ĐMST& CĐS đang tăng mạnh, từ 1% lên 3% mỗi năm và sẽ tiếp tục tăng; đồng thời nhà nước đặt mục tiêu đồng tài trợ nghiên cứu với doanh nghiệp, theo đó “nhà nước bỏ 1 đồng thì doanh nghiệp và xã hội bỏ 3-4 đồng” để đạt tỷ lệ đầu tư R&D 2% GDP và hướng tới mức 5% GDP như các nước tiên tiến.

Bộ KH&CN cũng đang chủ trì xây dựng, sửa đổi nhiều luật quan trọng như Luật Chuyển đổi số, Luật Chuyển giao công nghệ (sửa đổi), Luật Công nghệ cao (sửa đổi), Luật AI, nhằm tạo nền tảng pháp lý thúc đẩy chuyển giao công nghệ, phát triển công nghệ mới và kinh tế số.

Bên cạnh đó, các chính sách ưu đãi cho R&D và trung tâm ĐMST, bao gồm tổ chức có vốn đầu tư nước ngoài, đã được hoàn thiện trong các lĩnh vực đầu tư, thuế, đất đai, đấu thầu… để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu, đổi mới công nghệ và chuyển giao công nghệ, trong đó các doanh nghiệp châu Âu sẽ đóng vai trò rất quan trọng.

“Trong giai đoạn tới, Việt Nam tập trung phát triển các công nghệ mới nổi và công nghệ chiến lược như bán dẫn, AI, năng lượng mới, an ninh mạng, công nghệ sinh học, công nghệ lượng tử… Đây là những lĩnh vực mà các doanh nghiệp châu Âu có thế mạnh và Việt Nam rất mong muốn tăng cường hợp tác ở mức độ sâu - không chỉ đầu tư sản xuất mà còn cùng nghiên cứu phát triển, đổi mới sáng tạo”. Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Tăng cường hợp tác về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số giữa hai bên

Phát biểu tại buổi tiếp, Giám đốc điều hành EU-ABC Chris Humphrey bày tỏ vinh dự được Bộ KH&CN dành thời gian gặp gỡ, trao đổi nhằm tăng cường hợp tác về KHCN, ĐMST&CĐS giữa hai bên.

Đồng thời, ông cũng bày tỏ sự chia sẻ, cảm thông sâu sắc với những thiệt hại nghiêm trọng mà Việt Nam đang phải gánh chịu do bão lũ và thiên tai gây ra thời gian gần đây, hy vọng người dân Việt Nam sẽ sớm vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống.

Với sự có mặt đông đảo của hơn 120 đại biểu đến từ hơn 40 doanh nghiệp quan trọng hàng đầu EU, ông Chris Humphrey khẳng định, điều này cho thấy sự quan tâm rất lớn của cộng đồng doanh nghiệp châu Âu đối với thị trường Việt Nam.

Quan hệ Việt Nam - EU thời gian qua đã có những bước phát triển rất năng động, thực chất và toàn diện trên nhiều lĩnh vực. EU tiếp tục là một trong những đối tác thương mại - đầu tư quan trọng hàng đầu của Việt Nam, trong khi Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 16 của EU và lớn nhất trong ASEAN.

Hiệp định EVFTA đi vào thực thi đã giúp thương mại hai chiều duy trì đà tăng trưởng tích cực, trung bình 10-15%/năm. EU-ABC cũng ghi nhận nỗ lực của Chính phủ Việt Nam và vai trò của Bộ KH&CN trong triển khai Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về phát triển KHCN, ĐMST&CĐS quốc gia.

Giám đốc điều hành EU-ABC mong muốn, thông qua cuộc gặp gỡ, trao đổi, các doanh nghiệp châu Âu sẽ hiểu rõ hơn về các ưu tiên của Việt Nam; xác định các lĩnh vực hai bên có thể hợp tác để thúc đẩy trong lĩnh vực KHCN, ĐMST&CĐS.

Tại cuộc gặp, đại diện các doanh nghiệp châu Âu đã nêu nhiều ý kiến xác đáng, thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam liên quan đến các lĩnh vực KHCN, ĐMST&CĐS; Tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng; Sở hữu trí tuệ; Bưu chính; Công nghệ hàng không vũ trụ...

Tại buổi làm việc, đại diện EuroCham Việt Nam, bà Hoàng Tri Mai, Thành viên Hội đồng quản trị EuroCham Việt Nam, Giám đốc điều hành, Airbus Việt Nam, Lào và Campuchia đã bày tỏ sự trân trọng đối với mối quan hệ hợp tác bền chặt giữa Chính phủ Việt Nam và EuroCham suốt 25 năm qua. EuroCham khẳng định tiếp tục đồng hành cùng Bộ KH&CN trong các nỗ lực thúc đẩy KHCN, ĐMST&CĐS quốc gia.

EuroCham nhấn mạnh sẵn sàng hỗ trợ Chính phủ Việt Nam thông qua các sáng kiến thúc đẩy ĐMST, trong đó có việc kết nối Việt Nam với các viện nghiên cứu hàng đầu châu Âu, đẩy mạnh mô hình đào tạo và theo đuổi Thỏa thuận Đối tác số với EU nhằm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành bán dẫn. Tổ chức này cũng khuyến nghị Việt Nam tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật bảo vệ tài sản số, tạo môi trường minh bạch, thân thiện cho nhà đầu tư và doanh nghiệp ĐMST.

Liên quan đến an ninh mạng, EuroCham đề xuất Việt Nam hài hòa các quy định về dữ liệu với chuẩn EU-GDPR thông qua việc công nhận chứng chỉ quốc tế, giới hạn yêu cầu về cán bộ bảo vệ dữ liệu (DPO) đối với các lĩnh vực rủi ro cao, đồng thời áp dụng mô hình xếp hạng tin cậy mang tính tự nguyện. Các hướng dẫn cụ thể về truy cập dữ liệu, báo cáo xuyên biên giới và công bố thông tin liên quan đến AI.

EuroCham đề nghị Việt Nam áp dụng hệ thống phân loại dữ liệu cho phép xử lý dữ liệu không nhạy cảm ở nước ngoài, trong khi chỉ dữ liệu mật mới phải lưu trữ nội địa. Một đầu mối điều phối độc lập nên được thành lập nhằm giải quyết các vướng mắc trong thực thi, đồng thời cập nhật EVFTA để bảo đảm sự phù hợp với các cải cách mới.

Về sở hữu trí tuệ, EuroCham kiến nghị đơn giản hóa quy trình đăng ký, chấp nhận các hình thức chứng minh linh hoạt như hợp đồng hoặc hồ sơ điện tử và chuẩn hóa phương pháp tham vấn chuyên gia. Đối với nhãn hiệu nổi tiếng, Việt Nam cần có hướng dẫn rõ ràng và có cơ chế phối hợp tốt hơn giữa các cơ quan nhằm bảo đảm tính thống nhất trong công nhận. Trong lĩnh vực xử lý hình sự các vụ việc xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, tổ chức này cho rằng, cần đặt ra các tiêu chí cụ thể để nâng cao tính minh bạch và củng cố niềm tin của nhà đầu tư.

Kết luận buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng ghi nhận các ý kiến đóng góp của doanh nghiệp châu Âu. Điều này cho thấy sự quan tâm lớn, sự chuẩn bị kỹ lưỡng và mong muốn hợp tác sâu hơn với Việt Nam trong lĩnh vực KHCN, ĐMST&CĐS. Bộ KH&CN luôn xem doanh nghiệp là chủ thể thúc đẩy ĐMST của một quốc gia và mong muốn các doanh nghiệp châu Âu phát huy vai trò là một tác nhân tích cực đóng góp vào tiến trình này.

Khẳng định Bộ KH&CN luôn đồng hành, lắng nghe và cùng hành động với doanh nghiệp, “Hãy coi Việt Nam là nhà của mình, coi Bộ KH&CN là ngôi nhà chung. Khi gặp khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động tại Việt Nam, xin đừng ngần ngại tìm đến chúng tôi”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng mong muốn các doanh nghiệp châu Âu không chỉ nhìn vào lợi ích trước mắt, mà hãy gắn chiến lược đầu tư, kinh doanh của mình với sứ mệnh xây dựng một Việt Nam thịnh vượng, một xã hội phồn vinh hơn. Bởi khi Việt Nam thịnh vượng, thì các doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam cũng sẽ có điều kiện để phát triển bền vững hơn.

Bộ trưởng kỳ vọng sau buổi làm việc hôm nay, các cơ hội hợp tác mới sẽ mở ra, hai bên sẽ bước vào một giai đoạn hợp tác sâu sắc và thực chất hơn./.