Vì sao một số người mẹ sinh nhiều con trai hơn con gái?
Nghiên cứu mới cho thấy giới tính con cái có thể bị chi phối bởi các yếu tố như biến thể di truyền và độ tuổi sinh con của người mẹ.
Thoạt nhìn, giới tính của một em bé chưa chào đời được xác định một cách ngẫu nhiên. Tinh trùng mang nhiễm sắc thể (NST) X hoặc Y, nên khả năng sinh con trai hay con gái gần như ngang nhau về mặt sinh học.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy ở một số gia đình, tỷ lệ giới tính con cái lại mất cân bằng rõ rệt. Chẳng hạn, ngôi sao truyền hình thực tế Kris Jenner có 5 con gái và 1 con trai, trong khi Victoria Beckham, cựu thành viên nhóm nhạc Spice Girls, có 3 con trai và 1 con gái.
Theo nghiên cứu mới của Chavarro và cộng sự trên tạp chí Science Advances, giới tính của con cái không hoàn toàn là kết quả ngẫu nhiên. Nhóm nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ Nurses’ Health Study, bao gồm 58.007 phụ nữ có từ 2 con trở lên, tương ứng với 146.064 ca sinh trong giai đoạn 1956 - 2015.
Kết quả cho thấy một số người mẹ có khuynh hướng sinh học nghiêng về việc sinh con trai hoặc con gái. Bên cạnh đó, những phụ nữ sinh con đầu lòng sau tuổi 28 có khả năng sinh con một bề cao hơn 13% so với nhóm trước tuổi 23, dù quy mô gia đình khác nhau.
Sau đó, nhóm nghiên cứu tiếp tục phân tích bộ gen của hơn 7.000 phụ nữ trong nghiên cứu và phát hiện rằng: những phụ nữ sinh toàn con gái thường mang các biến thể đặc trưng của gen NSUN6 trên NST số 10, trong khi những phụ nữ sinh toàn con trai lại mang các biến thể đặc trưng của gen TSHZ1 trên NST số 18. Cả hai gen này đều chưa được xác định là có vai trò quan trọng trong sinh sản: NSUN6 liên quan đến quá trình hình thành protein, còn TSHZ1 được cho là có liên quan đến khứu giác.
Bên cạnh yếu tố sinh học, việc sinh con còn chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi yếu tố văn hóa. Chẳng hạn, một số gia đình có xu hướng ngừng sinh con sau khi đã có con đủ hai giới tính.
Để hạn chế ảnh hưởng của yếu tố hành vi này, nhóm nghiên cứu đã loại bỏ con út của các gia đình ra khỏi dữ liệu phân tích. Tuy nhiên, kết quả vẫn cho thấy sự sai lệch đáng kể: trong nhóm các gia đình có hai con, gần 53% có một trai và một gái - cao hơn đáng kể so với tỷ lệ dự kiến nếu giới tính được phân bố hoàn toàn ngẫu nhiên.
Đồng thời, khi quy mô gia đình tăng lên, tỷ lệ các gia đình có con cùng giới tính cũng tăng theo. Cụ thể, các gia đình có 3 con trai có 61% khả năng sinh thêm một bé trai, trong khi các gia đình có 3 con gái có 58% khả năng sinh thêm một bé gái.
Theo giáo sư di truyền học Jianzhi Zhang (Đại học Michigan) - người cũng từng nghiên cứu hiện tượng này, nghiên cứu của Chavarro và cộng sự bổ sung thêm bằng chứng cho thấy khả năng xác định giới tính có thể chịu tác động của một số yếu tố sinh học nhất định.
Tuy nhiên, một số chuyên gia khác cho rằng nghiên cứu có phạm vi hạn chế, do chỉ xem xét một nhóm nhỏ phụ nữ trong một khu vực địa lý nhất định. Nhà di truyền học Brendan Zietsch (Đại học Queensland), người từng thực hiện nghiên cứu trên 4,7 triệu ca sinh tại Thụy Điển năm 2020 và không phát hiện sự chênh lệch về tỷ lệ giới tính, nhận định rằng kết quả của nghiên cứu mới này thiếu tính thuyết phục, một phần do quy mô mẫu quá nhỏ./.
