Từ ruộng rau Châu Pha đến chuỗi tiêu thụ ổn định
Trong những năm gần đây, sản xuất nông nghiệp tại xã Châu Pha (TP. Hồ Chí Minh) đã có những chuyển biến rõ nét theo hướng tập trung, an toàn và gắn với thị trường. Nổi bật trong xu hướng này là hoạt động của Hợp tác xã (HTX) sản xuất dịch vụ nông nghiệp Châu Pha - mô hình kinh tế tập thể được hình thành nhằm giải quyết bài toán đầu ra cho nông sản địa phương, đặc biệt là nhóm rau, củ, quả.

HTX được thành lập vào năm 2022 với sự tham gia của các hộ nông dân có kinh nghiệm sản xuất rau và chăn nuôi trên địa bàn. Ngay từ đầu, HTX xác định mục tiêu tổ chức lại sản xuất theo hướng liên kết, áp dụng quy trình kỹ thuật đồng bộ và xây dựng vùng nguyên liệu đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn. Trên cơ sở đó, HTX tập trung phát triển các loại rau ăn lá, rau gia vị và một số nông sản ngắn ngày, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương.
Một trong những điểm đáng chú ý là việc HTX đầu tư và hướng dẫn thành viên chuyển dần sang sản xuất trong nhà màng, nhà lưới. Mô hình này giúp kiểm soát tốt hơn điều kiện canh tác, hạn chế sâu bệnh và giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
Hiện nay, nhiều diện tích rau của HTX đã được tổ chức sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, tạo nền tảng cho việc nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng yêu cầu của các kênh tiêu thụ hiện đại.
Song song với tổ chức sản xuất, HTX đóng vai trò trung gian thu mua và tiêu thụ sản phẩm cho các thành viên. Thay vì tự tìm đầu ra như trước, nông dân tham gia HTX được bao tiêu sản phẩm sau thu hoạch với mức giá ổn định, hạn chế tình trạng bị ép giá khi thị trường biến động. Cách làm này không chỉ giúp người sản xuất yên tâm canh tác mà còn khuyến khích đầu tư mở rộng diện tích, cải tiến kỹ thuật và tuân thủ quy trình chung của HTX.
Từ nền tảng vùng trồng ổn định, HTX Châu Pha từng bước mở rộng thị trường tiêu thụ. Ngoài việc cung ứng rau cho các chợ đầu mối, bếp ăn tập thể và hệ thống phân phối trong nước, HTX đã tham gia liên kết với đối tác để đưa một số sản phẩm rau gia vị và rau ăn lá ra thị trường nước ngoài. Đây được xem là bước đi quan trọng, đánh dấu sự chuyển dịch từ sản xuất nhỏ lẻ sang nông nghiệp hàng hóa gắn với chuỗi giá trị.
Hoạt động sản xuất - kinh doanh của HTX cũng cho thấy hiệu quả rõ rệt về mặt kinh tế. Doanh thu hằng năm đạt mức cao so với mặt bằng chung của các HTX nông nghiệp, tạo nguồn lực để tái đầu tư cơ sở vật chất, mở rộng vùng nguyên liệu và hỗ trợ kỹ thuật cho thành viên.
Quan trọng hơn, mô hình này góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân, từng bước thay đổi tư duy sản xuất từ “làm theo thói quen” sang “làm theo đơn hàng và tiêu chuẩn thị trường”.
Bên cạnh hiệu quả kinh tế, HTX Châu Pha còn được đánh giá tích cực ở vai trò tổ chức sản xuất tại cơ sở. Thông qua sinh hoạt định kỳ, tập huấn kỹ thuật và chia sẻ kinh nghiệm, các thành viên dần hình thành thói quen sản xuất đồng bộ, tuân thủ quy trình và gắn trách nhiệm cá nhân với thương hiệu chung của HTX. Đây là yếu tố quan trọng để xây dựng uy tín sản phẩm và mở rộng liên kết trong thời gian tới.
Trong bối cảnh nhiều địa phương đang thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể gắn với xây dựng nông thôn mới, mô hình HTX sản xuất dịch vụ nông nghiệp Châu Pha cho thấy vai trò “hạt nhân” trong tổ chức lại sản xuất nông nghiệp.
Từ việc giải quyết đầu ra cho nông sản, HTX đang từng bước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị, góp phần nâng cao giá trị gia tăng cho nông nghiệp địa phương và tạo hướng đi bền vững cho người nông dân./.
