Truyền thông Đan Mạch chủ động kiểm soát AI

Trong nhiều thập kỷ, số hóa đã đặt ra một thách thức lớn cho truyền thông Đan Mạch. Khi Internet trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày, nhiều tờ báo đã cung cấp nội dung miễn phí trực tuyến. Tuy nhiên, mô hình kinh doanh này hiện đã bộc lộ nhiều bất cập khi hầu hết độc giả chuyển sang các nền tảng số.

Mặt khác, mạng xã hội trở thành một kênh phân phối thông tin quan trọng, truyền thông phụ thuộc nhiều hơn vào các thuật toán, mô hình quảng cáo và công cụ phân tích của các gã khổng lồ công nghệ.

Trong cả hai trường hợp trên, truyền thông đều phản ứng thụ động thay vì chủ động. Tuy nhiên, khi trí tuệ nhân tạo (AI) bắt đầu thâm nhập vào lĩnh vực báo chí, một nhóm các nhà nghiên cứu Đan Mạch đã nảy ra một ý tưởng và hình thành dự án nghiên cứu Platform Intelligence in News (PIN). Dự án được khởi động vào năm 2019 và kết thúc vào năm 2024. Mục tiêu là đảm bảo rằng AI sẽ thúc đẩy báo chí thay vì đe dọa báo chí.

Mikkel Flyverbom, Giáo sư tại Khoa Quản lý, Xã hội và Truyền thông tại CBS và Trưởng nhóm chiến lược của dự án, cho biết: "Dự án PIN được thiết kế để giúp ngành tin tức phát triển và sử dụng các công cụ AI giúp ngành kiểm soát tốt hơn dữ liệu và cách sử dụng AI".

Dự án PIN: Chiến lược chủ động trong truyền thông

PIN là sự hợp tác giữa Trường Kinh doanh Copenhagen, Viện Chính trị/Politikens, Đại học Kỹ thuật Đan Mạch và Đại học Copenhagen, được tài trợ bởi Quỹ Đổi mới Đan Mạch. Tham vọng của dự án là phát triển các giải pháp AI mà giới truyền thông có thể tự kiểm soát.

Trước đây, truyền thông tin tức phụ thuộc rất nhiều vào các công nghệ do những gã khổng lồ công nghệ như Google và Facebook phát triển. Những nền tảng này không chỉ định hình cách thức phân phối tin tức mà còn tạo ra những sự phụ thuộc mới về kinh tế và công nghệ.

Do đó, dự án PIN bao gồm một loạt các hệ thống và công cụ được thiết kế để giúp ngành truyền thông sử dụng AI.

AI hỗ trợ các nhà báo

Một trong những thành công lớn của dự án là MAGNA, một trợ lý AI hỗ trợ các nhà báo trong việc nghiên cứu, tìm kiếm kho lưu trữ và soạn thảo các bài viết.

"MAGNA không phải là sự thay thế cho các nhà báo, mà là một công cụ giúp họ làm việc hiệu quả hơn", Kasper Lindskow, người từng là quản lý dự án cho PIN khi còn là nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Trường kinh doanh Copenhagen (CBS), và cũng là người đứng đầu bộ phận nghiên cứu và đổi mới tại JP/Politikens Hus, một công ty truyền thông lớn của Đan Mạch, cho biết.

Theo Kasper Lindskow, MAGNA có thể gợi ý các bài viết lưu trữ liên quan, cung cấp cái nhìn tổng quan về khối lượng văn bản lớn và giúp các nhà báo soạn thảo dàn ý bài viết theo giọng điệu và phong cách đặc trưng của tờ báo.

Dự án PIN cũng đã phát triển các hệ thống đề xuất để dự đoán sở thích của độc giả và đảm bảo đưa tin cân bằng hơn.

“Một số mô hình AI có xu hướng chỉ cung cấp nội dung cho nam giới về thể thao và xe hơi - những thứ gắn liền với những quan niệm rất rập khuôn về nam giới - trong khi hiển thị nội dung cho phụ nữ về làm đẹp, nội trợ và những thứ tương tự", Mikkel Flyverbom nói.

"Nhưng khi bạn tự phát triển các hệ thống, bạn có thể so sánh chúng với Google và Facebook. Bạn có thể thử nghiệm các mô hình khác nhau mà mình đã phát triển, xem chúng hoạt động như thế nào và hiểu được hậu quả của chúng đối với luồng tin tức mà người đọc tiếp nhận”.

Dữ liệu ở lại tòa soạn

Nhờ dự án PIN, các phương tiện truyền thông của JP/Politiken đã đạt được một số lợi thế quan trọng: Giữ quyền sở hữu dữ liệu; Kiểm soát cách các thuật toán sắp xếp nội dung tin tức, nhắm mục tiêu quảng cáo và xây dựng cốt truyện; Độc lập về công nghệ và kinh doanh của Thung lũng Silicon; Tránh bị điều khiển bởi các thuật toán ưu tiên, ví dụ, các câu chuyện xung đột nằm ngoài tầm kiểm soát.

"Chúng tôi hoàn toàn kiểm soát dữ liệu và các hệ thống AI của chúng tôi được thiết kế để hỗ trợ các giá trị biên tập của JP/Politiken thay vì bị định hình theo các tiêu chuẩn của Thung lũng Silicon", Kasper Lindskow nói.

Điều này có nghĩa là các nhà báo không phải lo lắng về việc dữ liệu nhạy cảm rơi vào tay các công ty nước ngoài, hay luồng tin tức bị bóp méo bởi các thuật toán ưu tiên các giá trị xung đột với giá trị của tờ báo.

Nhiều tổ chức truyền thông vẫn sử dụng các nền tảng mạng xã hội lớn như Facebook và TikTok để phân phối tin tức bên ngoài hệ sinh thái của họ. Tuy nhiên, lưu lượng truy cập này chỉ chiếm một phần nhỏ độc giả, Kasper Lindskow cho biết.

"Đại đa số độc giả là những người thường xuyên truy cập các trang web của chúng tôi như eb.dk hoặc jp.dk. Và chúng tôi thấy một xu hướng rõ ràng: các cơ quan truyền thông đang ngày càng tập trung vào nền tảng riêng của chính họ", Kasper Lindskow nói.

Độc lập công nghệ mới cho truyền thông Đan Mạch

Bằng việc tự phát triển các giải pháp AI, JP/Politiken đã thoát khỏi sự phụ thuộc trước đây vào các nền tảng công nghệ lớn.

Dự án cũng đã tạo ra tác động quốc tế và giành được các giải thưởng như "Ứng dụng AI tốt nhất trong chiến lược doanh thu" (Best Use of AI in Revenue Strategy) của Hiệp hội các nhật báo và nhà xuất bản tin tức thế giới (WAN-IFRA) và "Giải thưởng Truyền thông toàn cầu (thông cáo báo chí chỉ bằng tiếng Đan Mạch)" của Hiệp hội Truyền thông quốc tế (INMA).

"Chúng tôi đã chứng minh rằng, có thể sử dụng AI để củng cố vị thế báo chí mà không ảnh hưởng đến tính độc lập của công tác biên tập", Kasper Lindskow nhấn mạnh.

Kết quả của dự án PIN đã được chia sẻ với ngành truyền thông Đan Mạch và Bắc Âu thông qua các sự kiện như Trí tuệ nhân tạo trong truyền thông và Hội nghị Thượng đỉnh truyền thông Bắc Âu về AI (Artificial Intelligence in Media and the Nordic AI in Media Summit).

Một số phần của công nghệ thuộc dự án PIN cũng đã được mở mã nguồn, vì vậy, bất kỳ ai cũng có thể sử dụng.

Dự án PIN cũng đặt nền móng cho một đơn vị AI mới, chuyên phát triển và tư vấn về các hệ thống AI trên tất cả các phương tiện truyền thông tại JP/Politiken dựa trên công nghệ và phương pháp luận của PIN. Kasper Lindskow hiện là người đứng đầu đơn vị AI này.

Với dự án PIN, truyền thông Đan Mạch đã có một bước tiến đáng kể hướng tới tương lai, nơi chính họ định hình vai trò của AI trong báo chí./.