Truyền thông chính sách trong giảm nghèo bền vững: Bài học từ Đồng Tháp
Truyền thông trong giảm nghèo bền vững không chỉ là công cụ phổ biến chính sách, mà còn là động lực thúc đẩy sự chủ động của từng hộ dân, khơi dậy tinh thần tự lực và thay đổi cách tiếp cận của cộng đồng về con đường thoát nghèo.
Thực tiễn tại Đồng Tháp trong những năm gần đây cho thấy, địa phương này đã xây dựng được một mô hình truyền thông chính sách đa tầng, linh hoạt, kết hợp hài hòa truyền thống - hiện đại, từ đó tạo ra bước tiến đáng kể trong việc thu hẹp khoảng cách thông tin và nâng cao năng lực tiếp cận chính sách cho nhóm yếu thế.
Hệ sinh thái thông tin đa kênh trong truyền thông giảm nghèo
Một hệ thống truyền thông chính sách hiệu quả phải đảm bảo thông tin được truyền tải qua nhiều kênh, phù hợp với đặc điểm của từng nhóm đối tượng. Từ năm 2021, Đồng Tháp đã tận dụng nguồn lực của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững để tăng cường năng lực truyền thông cho cả hệ thống, từ cán bộ cấp cơ sở đến các cơ quan báo chí của tỉnh. Nguồn lực này được sử dụng theo hướng tập trung, bao gồm nâng cấp hạ tầng truyền thanh, bồi dưỡng nghiệp vụ truyền thông cho đội ngũ làm công tác tuyên truyền, sản xuất ấn phẩm và chương trình truyền thông chuyên biệt.
Ở khu vực nông thôn, hệ thống loa truyền thanh vẫn giữ vị trí trụ cột nhờ tính phổ cập, chi phí thấp và phù hợp với lối sống của người dân. Sự quen thuộc của loa truyền thanh giúp người dân tiếp nhận thông tin một cách tự nhiên, không phụ thuộc vào thiết bị số hay kỹ năng công nghệ. Nhiều hộ dân vẫn duy trì thói quen nghe tin tức vào các khung giờ cố định mỗi ngày, qua đó nắm bắt được chính sách mới, các chương trình hỗ trợ sinh kế cũng như thông tin sản xuất mùa vụ.
Song song với truyền thông truyền thống, Báo và phát thanh, truyền hình Đồng Tháp trong thời gian qua đã ưu tiên sản xuất các nội dung liên quan đến giảm nghèo bằng nhiều hình thức như phóng sự, bản tin, câu chuyện điển hình. Băng rôn, pano, hay tờ rơi cũng được duy trì triển khai ở mọi khu vực, nhằm đảm bảo mọi người dân đều tiếp cận được chính sách theo cách dễ hiểu nhất.
Chuyển đổi số: Bước tiến mới trong truyền thông chính sách
Đồng Tháp là một trong những địa phương triển khai các nền tảng trực tuyến phục vụ giảm nghèo từ sớm. Nhiều xã, phường đã xây dựng trang thông tin điện tử, nhóm Zalo cộng đồng và fanpage hướng dẫn chính sách. Tại đây, người dân có thể tra cứu tiến độ hồ sơ, đăng ký vay vốn, tìm hiểu điều kiện tham gia các mô hình sinh kế hoặc theo dõi các video hướng dẫn kỹ thuật sản xuất.
Tại xã Tân Thuận Bình, phong trào “Bình dân học vụ số” do Hội Liên hiệp Phụ nữ xã triển khai, đã hỗ trợ hàng trăm hội viên phụ nữ biết sử dụng điện thoại thông minh, thực hành các thao tác cơ bản trên ứng dụng trực tuyến để có thể chủ động truy cập và tra cứu thông tin. Việc phổ cập kỹ năng số không chỉ giúp người dân hiểu chính sách nhanh hơn, mà còn mở ra cơ hội tiếp cận tri thức sản xuất, buôn bán trực tuyến, nâng cao thu nhập.
Mở rộng không gian đối thoại chính sách để tăng tính tương tác hai chiều
Một điểm sáng trong truyền thông chính sách tại Đồng Tháp là việc hình thành các cơ chế đối thoại trực tiếp giữa chính quyền và người dân. Nhiều cuộc đối thoại chuyên đề về vay vốn, dạy nghề, chuyển đổi mô hình sản xuất, chăm lo an sinh,... được tổ chức thường xuyên, thu hút đông đảo người dân tham gia. Tại đây, người dân nêu vướng mắc ngay tại chỗ, đề xuất giải pháp và được giải đáp công khai, minh bạch.
Ở cấp cơ sở, đội ngũ tuyên truyền viên, mặt trận và các đoàn thể tiếp tục giữ vai trò “cánh tay nối dài” của chính quyền. Họ đến từng hộ gia đình hướng dẫn hồ sơ vay vốn, tư vấn kỹ thuật sản xuất, phổ biến quy trình chăm sóc cây trồng - vật nuôi hoặc giới thiệu các lớp đào tạo nghề phù hợp.
Hướng tới truyền thông chính sách bền vững
Đồng Tháp không xem truyền thông chỉ là nhiệm vụ trước mắt, mà định hướng lồng ghép truyền thông dài hạn vào các chương trình phát triển nông thôn, đặc biệt là chương trình nông thôn mới nâng cao. Các hoạt động truyền thông trong giai đoạn tới được định hướng đa nền tảng, sáng tạo hơn, gắn với các yếu tố chuyển đổi số, nông nghiệp thông minh và phát triển kinh tế tuần hoàn.
Bên cạnh việc truyền tải chính sách, truyền thông còn hướng đến mục tiêu thúc đẩy hình thành lối sống mới: nông thôn xanh - sạch - đẹp - văn minh - hạnh phúc. Những câu chuyện đẹp, mô hình kinh tế hiệu quả, các sáng kiến cộng đồng sẽ tiếp tục được lan tỏa, nhằm tạo ra động lực tinh thần và duy trì niềm tin của người dân vào con đường phát triển.
Những thành quả đạt được của Đồng Tháp khẳng định: Để không ai bị bỏ lại phía sau, truyền thông phải đi trước một bước, dẫn dắt nhận thức, hỗ trợ hành động và nuôi dưỡng niềm tin của người dân vào tương lai./.
