TP Hồ Chí Minh: Đưa du lịch vào phát triển nông thôn mới
Từ những món ăn dân dã như rau vườn, cá đồng, bánh tráng cuốn… cho đến ly sữa bò tươi ở trang trại ngay cạnh bờ rào, du khách đến Bình Mỹ (TP Hồ Chí Minh) đang được trải nghiệm một không gian nông thôn quen mà lạ. Mọi thứ đều rất đời thường, nhưng khi được kết nối lại trong một chương trình du lịch cộng đồng, chúng trở thành “tài nguyên” mang đậm bản sắc địa phương.
Không gian trải nghiệm không dừng ở mâm cơm quê. Du khách còn được tham quan những khu vườn cây ăn trái, tìm hiểu nhịp sống lao động của bà con, theo chân chủ vườn ra đồng, nghe kể chuyện về lịch sử vùng đất, xem biểu diễn võ cổ truyền, đến các lò gốm truyền thống quan sát từng công đoạn tạo hình, nung, tráng men. Mỗi hoạt động là một lát cắt nhỏ của đời sống nông thôn, khi xâu chuỗi lại tạo nên “bức tranh” trọn vẹn về Bình Mỹ hôm nay.

Địa phương từ lâu vốn nổi tiếng với nghề chăn nuôi bò sữa. Thay vì chỉ là hoạt động sản xuất khép kín, nay những đàn bò, chuồng trại, quy trình vắt sữa, bảo quản… được thiết kế thành một “tour nhỏ” trong chương trình trải nghiệm. Du khách có thể tận mắt quan sát, tìm hiểu quy trình chăm sóc bò, chạm tay vào công việc lao động của người nông dân và thưởng thức sản phẩm ngay tại chỗ. Sự kết hợp giữa nông nghiệp và du lịch như vậy vừa tạo thêm thu nhập, vừa giúp người dân tự hào hơn về nghề truyền thống của mình.
Điều khiến nhiều doanh nghiệp lữ hành và du khách ấn tượng chính là bầu không khí thân tình, cởi mở của người dân địa phương. Họ đón khách như đón người quen, chỉ dẫn tận tình, sẵn sàng chia sẻ câu chuyện mưu sinh, chuyện làm ăn, chuyện làng xóm. Những trải nghiệm ấy không bị “diễn”, không bị sắp đặt quá mức. Mọi thứ xuất phát từ chính nhịp sống sản xuất, sinh hoạt hằng ngày, nhờ vậy du lịch Bình Mỹ có được bản sắc riêng, không trộn lẫn với những điểm đến khác.
Nhìn từ Bình Mỹ, có thể thấy rõ vai trò của du lịch nông thôn như một trụ cột mới trong xây dựng nông thôn mới. Định hướng này đã được Thủ tướng Chính phủ khẳng định tại Quyết định số 922/QĐ-TTg ngày 2/8/2022, phê duyệt Chương trình phát triển du lịch nông thôn giai đoạn 2021-2025. Theo đó, du lịch nông thôn không chỉ là ngành dịch vụ “phụ trợ”, mà được coi là giải pháp quan trọng để nâng cao thu nhập, đa dạng hóa sinh kế, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng bền vững, xanh và bao trùm.
Bình Mỹ đang hiện thực hóa tinh thần đó bằng việc xây dựng mô hình du lịch sinh thái vườn, du lịch cộng đồng trên nền tảng nông nghiệp. Bà con không phải bỏ ruộng, bỏ vườn; trái lại, mảnh vườn, ao cá, chuồng bò, lò gốm, làng nghề… chính là “sân khấu tự nhiên” để đón khách. Những gì vốn là công việc thường ngày - làm vườn, cho bò ăn, pha trà, dọn cỗ, làm bánh tráng, đúc gốm - nay được “kể lại” bằng trải nghiệm trực tiếp, để du khách không chỉ xem mà còn tham gia cùng người dân.
Cùng với đó, địa phương từng bước chú trọng yêu cầu chuẩn hóa sản phẩm, nâng chất lượng dịch vụ, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, an toàn cho du khách; tổ chức tập huấn kỹ năng đón tiếp, hướng dẫn; tăng cường quảng bá trên các kênh truyền thông, mạng xã hội. Việc phối hợp tổ chức các đoàn famtrip, mời doanh nghiệp lữ hành đến khảo sát, kết nối tour tuyến là bước đi cần thiết để sản phẩm du lịch nông thôn của Bình Mỹ tham gia sâu hơn vào thị trường, tránh tình trạng “mạnh ai nấy làm, khách đến rồi thôi”.
Quan trọng hơn, khi du lịch nông thôn được đặt đúng vị trí trong Chương trình xây dựng nông thôn mới, lợi ích kinh tế không phải là mục tiêu duy nhất. Du lịch tạo thêm việc làm tại chỗ cho thanh niên, phụ nữ; tăng thu nhập ngoài nông nghiệp cho hộ gia đình; góp phần giữ chân lao động trẻ ở lại quê hương. Đồng thời, nguồn thu mới giúp người dân có điều kiện sửa chữa nhà cửa, cải tạo cảnh quan, đầu tư thêm cho sản xuất nông nghiệp sạch, nâng cao chất lượng dịch vụ, từ đó hình thành vòng tròn tích cực giữa kinh tế - môi trường - văn hóa.
Khi du khách tìm về Bình Mỹ để tận hưởng không gian miệt vườn, thưởng thức đặc sản địa phương, tìm hiểu nghề gốm, trải nghiệm nghề chăn nuôi bò sữa và giao lưu với người dân, thì những con đường làng, bờ kênh, vườn cây không chỉ còn là nơi “đi lại của dân trong xã”, mà đã thực sự trở thành những tuyến du lịch sống động. Du lịch nông thôn, nếu được tổ chức bài bản và phát triển đúng hướng như vậy, sẽ không chỉ mang lại nguồn thu, mà còn góp phần làm giàu thêm bản sắc nông thôn mới - nơi kinh tế được nâng lên, môi trường được gìn giữ và văn hóa được tiếp nối qua từng thế hệ./.
