Tổng công ty Điện lực TP Hồ Chí Minh: Tiên phong ứng dụng công nghệ để nâng cao chất lượng dịch vụ

Hệ thống quản lý lưới điện trên nền GIS

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, ngành điện lực không nằm ngoài xu hướng ứng dụng các công nghệ hiện đại nhằm tối ưu hóa quản lý và vận hành hệ thống lưới điện. Một trong những công nghệ được quan tâm và triển khai rộng rãi nhất hiện nay là hệ thống thông tin địa lý (GIS). Sự kết hợp giữa công nghệ bản đồ số và cơ sở dữ liệu không gian mang lại cách tiếp cận hoàn toàn mới trong quản lý lưới điện, giúp đơn vị vận hành nắm bắt tình trạng hệ thống theo thời gian thực, quản lý tài sản chính xác hơn, đồng thời nâng cao khả năng phản ứng trước sự cố. Việc ứng dụng GIS không chỉ cải thiện hiệu quả kinh doanh mà còn góp phần nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, đáp ứng nhu cầu phát triển của nền kinh tế số.

Khác với các hệ thống quản lý dữ liệu thông thường, GIS cho phép gắn thông tin thuộc tính (attribute) với vị trí địa lý (spatial), từ đó tạo ra khả năng phân tích sâu và mô phỏng hiện trạng trên bản đồ số. Trong ngành điện, các đối tượng như đường dây, trạm biến áp, cột điện, hành lang tuyến hay vị trí phụ tải đều có tọa độ chính xác trong không gian. Điều này giúp GIS trở thành công cụ lý tưởng để quản lý tài sản mạng lưới.

Nhờ GIS, các đơn vị phân phối điện có thể theo dõi tình trạng hoạt động của thiết bị, lập kế hoạch bảo trì, đánh giá rủi ro và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu trực quan. Đây là điều mà các phương pháp quản lý truyền thống vốn chủ yếu dựa trên bản vẽ giấy hoặc sơ đồ tĩnh khó đáp ứng.

Hệ thống quản lý lưới điện trên nền GIS là bước tiến quan trọng trong hành trình chuyển đổi số của ngành điện lực nói chung, EVN HCMC nói riêng . Việc ứng dụng GIS không chỉ nâng cao khả năng quản lý tài sản, điều hành vận hành và xử lý sự cố mà còn giúp ngành điện phát triển theo hướng hiện đại, minh bạch và hiệu quả hơn. Dù còn nhiều thách thức về dữ liệu, chi phí và nhân lực, nhưng với chiến lược đầu tư phù hợp và đồng bộ, GIS chắc chắn sẽ trở thành nền tảng quan trọng góp phần xây dựng lưới điện thông minh, bền vững và đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội.

Tiếp cận nhiều công nghệ hiện đại

Song song với quá trình chuyển đổi số, EVNHCMC đã triển khai thử nghiệm nhiều công nghệ hiện đại tại các công trường, bao gồm camera thông minh tích hợp trí tuệ nhân tạo, thiết bị bay không người lái, mũ bảo hộ thông minh, kính thông minh cho lực lượng công nhân làm việc tại hiện trường, giúp nâng cao hiệu quả khai thác và vận hành thiết bị.

Đặc biệt, đầu năm 2025, EVN HCMC đã đầu tư xây dựng Trung tâm dữ liệu (Data Center) đạt chuẩn quốc tế cùng nền tảng dữ liệu lớn (Big Data) đã tạo lợi thế quan trọng trong tiến trình chuyển đổi số. Hệ thống hạ tầng số hiện đại này không chỉ cho phép lưu trữ, xử lý và phân tích lượng thông tin khổng lồ về lưới điện, thiết bị, phụ tải và hành vi tiêu thụ của khách hàng mà còn mở ra khả năng ứng dụng sâu rộng các công nghệ mới, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo. Nhờ công nghệ này, nhiều tác vụ trong quản lý vận hành hệ thống điện được tự động hóa, từ dự báo nhu cầu, nhận diện nguy cơ quá tải, giám sát chất lượng điện năng cho đến phát hiện bất thường trong vận hành. Điều này giúp doanh nghiệp điện lực nâng cao độ chính xác, kịp thời xử lý sự cố và tối ưu hóa tài nguyên, góp phần giảm tổn thất điện năng cũng như nâng cao độ tin cậy cung cấp điện cho toàn thành phố.

Không chỉ dừng lại ở việc nâng cao năng lực sản xuất - kinh doanh, nền tảng công nghệ mới còn giúp EVN HCMC cải thiện rõ rệt chất lượng dịch vụ khách hàng. Dữ liệu lớn kết hợp với thuật toán học máy cho phép phân tích nhu cầu sử dụng điện theo từng nhóm đối tượng, từ đó đề xuất các giải pháp tiết kiệm phù hợp, cảnh báo tiêu thụ bất thường hoặc tư vấn gói dịch vụ tối ưu. Các quy trình chăm sóc khách hàng cũng được tự động hóa thông qua chatbot, hệ thống trả lời thông minh và các nền tảng giao dịch trực tuyến, giúp người dân thuận tiện hơn khi thực hiện các yêu cầu về điện. Mô hình này không chỉ rút ngắn thời gian xử lý mà còn giảm tải cho bộ phận vận hành, mang lại trải nghiệm nhất quán và minh bạch.

Với lợi thế về dữ liệu và công nghệ, EVN HCM kỳ vọng sẽ mở rộng phạm vi hoạt động sang các dịch vụ giá trị gia tăng, đặc biệt là nhóm dịch vụ “điện sau công tơ”. Đây là những sản phẩm không trực tiếp liên quan đến bán điện nhưng hỗ trợ nhu cầu của người dân và doanh nghiệp, chẳng hạn như các giải pháp quản lý năng lượng thông minh, theo dõi tiêu thụ điện theo thời gian thực, tư vấn tối ưu hóa vận hành thiết bị, hay cung cấp nền tảng phân tích dữ liệu phục vụ quản trị năng lượng trong tòa nhà và khu công nghiệp. Bên cạnh đó, khả năng liên thông dữ liệu giữa ngành điện với các lĩnh vực khác như giao thông, xây dựng, môi trường hay chính quyền đô thị sẽ mở ra các dịch vụ cộng thêm nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đô thị thông minh.

Nhờ việc ứng dụng các công nghệ chuẩn quốc tế, EVN HCM đang từng bước chuyển mình thành một đơn vị cung cấp dịch vụ số toàn diện, không chỉ đảm bảo nhiệm vụ cung ứng điện an toàn ổn định mà còn đóng góp vào mục tiêu chung của thành phố trong xây dựng một đô thị hiện đại, tiện ích và lấy người dân làm trung tâm. Đây được xem là hướng đi quan trọng để nâng cao chất lượng phục vụ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của cộng đồng./.