Thượng Hồng chuyển mình với nông nghiệp số
Tại xã Thượng Hồng (TP. Hải Phòng), quá trình chuyển đổi số trong nông nghiệp đang được khởi động từ chính những mô hình sản xuất quy mô hộ gia đình.
Hiệu quả rõ nhất của chuyển đổi số thể hiện tại mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng của hộ bà Lê Thị Ly ở thôn Trâm Khê. Với quy mô hơn 1,4 ha, đây không chỉ là một mô hình đầu tư lớn mà còn là bước tiên phong của cả xã trong việc áp dụng nông nghiệp thông minh.
Theo ông Nguyễn Văn An - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp Thái Hòa, mô hình của bà Ly ứng dụng đồng bộ nhiều kỹ thuật công nghệ cao như hệ thống tưới nhỏ giọt tự động tiết kiệm nước và phân bón; theo dõi độ ẩm - dinh dưỡng giá thể hằng ngày để điều chỉnh lượng tưới; che phủ và kiểm soát nhiệt độ trong nhà màng nhằm giảm sâu bệnh theo mùa.
Bên cạnh kỹ thuật canh tác, bà Ly còn lập lịch chăm sóc theo từng giai đoạn sinh trưởng, ghi chép vật tư đầu vào để phục vụ truy xuất nguồn gốc - yếu tố bắt buộc để hướng tới đạt chuẩn OCOP.
Hợp tác xã Thái Hòa hiện có khoảng 1.300 thành viên, chủ yếu canh tác lúa và cây màu. Việc ứng dụng công nghệ trong mô hình dưa lưới đã cho thấy hướng đi phù hợp để nông dân giảm lao động thủ công, kiểm soát chất lượng đầu ra và tăng giá trị sản phẩm.
Những năm gần đây, cán bộ Hợp tác xã thường xuyên tham gia các lớp tập huấn về kỹ thuật canh tác an toàn, truy xuất nguồn gốc, mã số vùng trồng, chuyển đổi số do Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Bình Giang (tỉnh Hải Dương trước đây) tổ chức. Từ đó, HTX lựa chọn những hộ có quyết tâm và điều kiện đầu tư để triển khai mô hình điểm, trong đó mô hình dưa lưới của bà Ly được xem là “đầu tàu”.
Dù mô hình dưa lưới đem lại hiệu quả rõ rệt, bà Ly chia sẻ rằng khó khăn lớn nhất hiện nay lại nằm ở khâu tiêu thụ trên nền tảng số.
Hiện sản phẩm chủ yếu được bán qua thương lái. Họ thu mua, dán nhãn và đưa vào các kênh phân phối hiện đại. Tuy nhiên gia đình bà muốn bán trực tiếp trên các sàn thương mại điện tử, Zalo, TikTok… nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu.
Theo bà chia sẻ, nếu bán hàng trực tuyến tốt, giá trị dưa lưới sẽ tăng thêm đáng kể thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái.
Để đạt OCOP, sản phẩm phải có mã số vùng trồng, nhật ký điện tử, mã QR, quy trình truy xuất nguồn gốc. Tuy nhiên nhiều xã viên còn ngại dùng điện thoại, ngại ghi chép bằng phần mềm.
Giám đốc HTX Thái Hòa cho rằng, để nhân rộng mô hình, cần đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên trách về công nghệ số trong nông nghiệp, đồng thời trang bị các công cụ từ hệ thống tưới thông minh và các cảm biến hỗ trợ canh tác đến phần mềm nhật ký điện tử; đồng thời làm việc với cơ quan chức năng nhằm xây dựng mã số vùng trồng, chuẩn hóa mã QR và đưa sản phẩm tiếp cận các sàn thương mại điện tử cùng hệ thống phân phối hiện đại.
“HTX rất muốn có thêm các lớp tập huấn thực hành ngoài đồng. Khi cán bộ kỹ thuật ‘cầm tay chỉ việc’, bà con sẽ tự tin làm theo hơn”, ông An chia sẻ.
Theo ông, một khi Thượng Hồng có thêm nhiều mô hình như của bà Ly, nông thôn sẽ hình thành các “hạt nhân số” - những hộ gia đình tiên phong ứng dụng công nghệ, tạo sức lan tỏa đến cộng đồng xã viên.
Mô hình dưa lưới công nghệ cao đang là minh chứng cho thấy nông nghiệp số không phải điều gì xa vời. Nó bắt đầu từ những thao tác nhỏ như ghi chép điện tử, theo dõi độ ẩm bằng cảm biến, hay đưa sản phẩm lên nền tảng số để bán trực tiếp.
Khi những chuyển giao công nghệ được đưa về xã Thượng Hồng, người dân sẽ cảm nhận rất rõ lợi ích. Chuyển đổi số khi đó không phải khẩu hiệu mà chính là cơm áo, là tương lai của từng thửa ruộng./.
