Thái Nguyên phát triển mô hình bí đỏ Mật sao 2 theo chuỗi giá trị VietGAP - Hướng tới nông nghiệp bền vững

Dự án do Trung tâm Thực nghiệm Cây lương thực và Cây thực phẩm - Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm chủ trì, được triển khai trong 18 tháng với quy mô 30 ha, tổng kinh phí 3,28 tỷ đồng, trong đó ngân sách nhà nước hỗ trợ 1,5 tỷ đồng.

Dự án được đánh giá là mô hình nông nghiệp kiểu mới, kết hợp hiệu quả giữa khoa học - công nghệ vào thực tiễn sản xuất, góp phần thúc đẩy chuyển đổi nông nghiệp theo hướng xanh, hiện đại và bền vững.

Mục tiêu của Dự án là xây dựng chuỗi giá trị sản xuất giống bí đỏ Mật sao 2 an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, hoàn thiện quy trình kỹ thuật phù hợp điều kiện sinh thái địa phương, chuyển giao tiến bộ khoa học - kỹ thuật cho nông dân và hình thành vùng sản xuất rau hàng hóa gắn kết doanh nghiệp tiêu thụ.

Giống bí đỏ Mật sao 2 do Trung tâm Thực nghiệm Cây lương thực và Cây thực phẩm nghiên cứu chọn tạo có khả năng sinh trưởng mạnh, kháng bệnh tốt, thích nghi cao với khí hậu miền núi phía Bắc, đặc biệt phù hợp với thổ nhưỡng Thái Nguyên.

Kết quả thí nghiệm vụ Xuân - Hè 2025 tại các điểm Vạn Phú (Đại Từ), La Hiên (Võ Nhai) và Bảo Lý (Phú Bình) cho thấy, công thức trồng M2 (11.000 cây/ha) kết hợp bón phân F1 (10 tấn phân hữu cơ vi sinh + 80 kg N + 100 kg P₂O₅ + 120 kg K₂O) đạt năng suất 34-35 tấn/ha, cao hơn 20-30% so với giống phổ biến trước đây. Thời gian sinh trưởng trung bình 85-90 ngày, quả có thịt vàng đậm, thơm, ngọt; vừa dùng làm rau xanh vừa cung cấp nguyên liệu cho chế biến thực phẩm.

Từ kết quả thực nghiệm, Dự án đã mở rộng mô hình sản xuất quy mô 30 ha tại các xã Vạn Phú, Điềm Thụy, Phú Bình và Dân Tiến. Năng suất trung bình đạt hơn 32 tấn/ha, thu nhập từ 160-180 triệu đồng/ha. Mô hình đồng thời xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm ổn định với doanh nghiệp, trong đó Công ty TNHH MTV Hải Thắng và Hợp tác xã Sản xuất - Dịch vụ Nông nghiệp Võ Nhai ký hợp đồng bao tiêu trên 75% sản lượng, tương đương hơn 780 tấn bí đỏ trong vụ vừa qua.

Song song với hoạt động sản xuất, Dự án đặc biệt chú trọng công tác đào tạo và chuyển giao kỹ thuật. Trong năm 2025, Dự án đã tổ chức 07 lớp tập huấn cho hơn 350 nông dân, hướng dẫn quy trình trồng, chăm sóc, thu hoạch và bảo quản sản phẩm an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP; Ứng dụng phân bón hữu cơ vi sinh, kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh tổng hợp và ghi chép nhật ký đồng ruộng.

Sau tập huấn, người dân đều nắm vững quy trình kỹ thuật, biết cách áp dụng tiến bộ khoa học để nâng cao năng suất và giảm chi phí đầu vào.

Qua kiểm tra thực tế mô hình, Phó Giám đốc Sở KH&CN Nguyễn Thị Thủy ghi nhận nỗ lực và tính chủ động của Trung tâm Thực nghiệm Cây lương thực và Cây thực phẩm cũng như đánh giá cao sự phối hợp tích cực của chính quyền địa phương.

Phó Giám đốc Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh, Dự án bí đỏ Mật sao 2 là minh chứng sinh động cho việc khoa học - công nghệ tạo ra giá trị thực tiễn trong sản xuất nông nghiệp. Việc áp dụng quy trình VietGAP và liên kết giữa nông dân với doanh nghiệp không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế mà còn góp phần bảo vệ môi trường, hướng tới nền nông nghiệp xanh, hiện đại và bền vững.

Phó Giám đốc Nguyễn Thị Thủy đề nghị, các đơn vị tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất, đa dạng hóa hình thức tiêu thụ, tăng cường nghiên cứu chế biến - bảo quản sau thu hoạch để nâng cao giá trị sản phẩm.

Phó Giám đốc Nguyễn Thị Thủy khẳng định, thời gian tới, Sở KH&CN sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ kỹ thuật và kết nối doanh nghiệp nhằm đưa giống bí đỏ Mật sao 2 trở thành sản phẩm chủ lực trong cơ cấu cây trồng của tỉnh.

Theo kế hoạch, giai đoạn tiếp theo Dự án sẽ nghiên cứu sâu về thời vụ, mật độ và mức phân bón tối ưu, đồng thời mở rộng mô hình tại các xã Phú Bình, Điềm Thụy, Vạn Phú và Dân Tiến.

Với những kết quả bước đầu tích cực, mô hình bí đỏ Mật sao 2 hứa hẹn sẽ trở thành điểm sáng trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng, khẳng định vai trò của khoa học - công nghệ trong phát triển nông nghiệp xanh, hiệu quả và bền vững tại Thái Nguyên./.