Tăng cường ứng dụng cơ giới hóa trong nông nghiệp, hỗ trợ hoàn thành tiêu chí sản xuất trong nông thôn mới

Cơ giới hóa được xác định là một trong những giải pháp trọng tâm giúp nâng năng suất lao động, giảm tổn thất sau thu hoạch và thúc đẩy sản xuất quy mô lớn trong nông thôn mới.

Trong năm 2025, nhiều địa phương triển khai các chương trình hỗ trợ máy móc nông nghiệp, tập huấn kỹ thuật sử dụng thiết bị và khuyến khích hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp mở rộng hoạt động cung ứng cơ giới hóa cho người dân.

Việc đẩy mạnh cơ giới hóa không chỉ giúp khắc phục tình trạng thiếu lao động thời vụ mà còn hoàn thiện tiêu chí nâng cao trong lĩnh vực tổ chức sản xuất.

Theo tổng hợp từ các tỉnh, các nhóm máy móc được ưu tiên đầu tư gồm: Máy làm đất đa năng, máy cấy, máy gặt đập liên hợp, máy sấy nông sản, máy băm - nghiền phụ phẩm và hệ thống tưới tiết kiệm.

Việc đưa thiết bị cơ giới vào đồng ruộng đã giúp rút ngắn thời gian canh tác, giảm chi phí thuê nhân công và nâng hiệu quả sản xuất đối với cả cây lúa, rau màu và cây công nghiệp ngắn ngày. Không ít địa phương đã hình thành vùng sản xuất cơ giới hóa đồng bộ, tạo nền tảng cho việc liên kết với doanh nghiệp và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Trong xu hướng này, một số địa phương như: Nghệ An, Đồng Tháp, Cà Mau, Thanh Hóa, An Giang đã cho thấy hiệu quả rõ rệt khi tăng tốc cơ giới hóa đồng ruộng.

Tại Nghệ An, nhiều hợp tác xã đưa máy cấy và máy gặt đập liên hợp vào đồng ruộng, giúp giảm chi phí sản xuất cho nông dân và giảm thiểu tổn thất sau thu hoạch.

Ở Đồng Tháp và An Giang, vùng lúa chất lượng cao ứng dụng máy bay không người lái để phun thuốc và bón phân, nâng độ chính xác và giảm công lao động thủ công.

Tại Cà Mau, mô hình cơ giới hóa được áp dụng trong nuôi thủy sản, như máy tạo oxy, máy đo môi trường tự động và hệ thống cho ăn bán tự động.

Thanh Hóa cũng phát triển mạnh dịch vụ làm đất, thu hoạch bằng máy thông qua hợp tác xã, giúp người dân giảm đáng kể chi phí vụ mùa.

Sự phát triển của hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp là động lực quan trọng giúp cơ giới hóa lan tỏa nhanh. Nhiều hợp tác xã đầu tư máy móc hiện đại và vận hành theo mô hình “dịch vụ theo đơn đặt hàng”, cung ứng trọn gói từ làm đất, gieo cấy, chăm sóc đến thu hoạch.

Khi nông dân sử dụng dịch vụ của hợp tác xã, hiệu quả sản xuất tăng, đồng thời giảm rủi ro khi tự đầu tư thiết bị. Các hợp tác xã cũng được hỗ trợ vốn vay ưu đãi, hướng dẫn quản trị tài chính và vận hành máy móc an toàn, tạo điều kiện để mở rộng quy mô.

Song song với đó, hoạt động đào tạo và chuyển giao kỹ thuật được các địa phương chú trọng. Nhiều lớp tập huấn được tổ chức trực tiếp trên đồng ruộng, giúp nông dân và tổ máy nông nghiệp nắm vững thao tác vận hành máy gặt, máy cấy, máy sấy nông sản và máy bay không người lái.

Việc “cầm tay chỉ việc” giúp người dân giảm lỗi kỹ thuật, tăng tuổi thọ thiết bị và sử dụng máy móc hiệu quả hơn. Các trung tâm khuyến nông còn triển khai mô hình trình diễn để chứng minh lợi ích kinh tế của cơ giới hóa, từ đó nhân rộng ra toàn vùng.

Cơ giới hóa cũng gắn liền với giảm tổn thất sau thu hoạch - một tiêu chí quan trọng trong sản xuất nông thôn mới. Nhiều địa phương đầu tư máy sấy lúa, máy sấy trái cây, thiết bị bảo quản nông sản nhằm giảm hư hỏng do thời tiết và kéo dài thời gian bảo quản.

Việc ứng dụng máy móc vào khâu sau thu hoạch giúp nông dân hạn chế phụ thuộc thời tiết, tránh tình trạng “được mùa mất giá”, đồng thời gia tăng cơ hội bán hàng cho doanh nghiệp chế biến.

Một xu hướng nổi bật khác là chuyển từ cơ giới hóa đơn lẻ sang cơ giới hóa đồng bộ trong vùng sản xuất tập trung. Các địa phương khuyến khích tích tụ ruộng đất, dồn điền đổi thửa và quy hoạch lại vùng sản xuất để máy móc hoạt động hiệu quả hơn.

Hệ thống đường nội đồng được cải tạo để phù hợp cho máy kéo, máy gặt và xe vận chuyển nông sản. Khi cơ giới hóa đi liền với tổ chức sản xuất mới, chi phí giảm sâu, quy mô sản xuất mở rộng và tính cạnh tranh của nông sản tăng lên.

Theo cơ quan quản lý chương trình nông thôn mới, cơ giới hóa nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao thu nhập, thúc đẩy sản xuất hàng hóa và giảm gánh nặng lao động cho người dân.

Việc đầu tư máy móc không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn góp phần thay đổi tư duy sản xuất của nông dân, phù hợp với yêu cầu hiện đại hóa nông nghiệp và phát triển nông thôn bền vững.

Cơ giới hóa vì vậy được kỳ vọng tiếp tục là động lực giúp các địa phương hoàn thành tiêu chí tổ chức sản xuất trong nông thôn mới, hướng tới một nền nông nghiệp năng suất cao, an toàn và thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu./.