Phát triển kinh tế từ mô hình nuôi cá tầm ở xã Tân Quang

Cá tầm là loài cá nước lạnh có yêu cầu nghiêm ngặt về môi trường sống, đặc biệt cần nguồn nước sạch, giàu oxy hòa tan, nhiệt độ thấp và ít biến động.

Theo các tài liệu chuyên ngành thủy sản, nuôi cá nước lạnh ở Việt Nam phát triển mạnh tại những khu vực có suối, hồ đầu nguồn, khí hậu mát, nhờ đó nhiều địa phương miền núi đã biến lợi thế tự nhiên thành lợi thế kinh tế. Nghề nuôi cá nước lạnh nói chung và cá tầm nói riêng được đánh giá là hướng đi bền vững nếu kiểm soát tốt chất lượng nguồn nước, mật độ nuôi và phòng bệnh.

Tại Nậm An, mô hình bắt đầu từ một hộ dân tiên phong ở khu vực đầu nguồn. Từ việc tự tìm hiểu, đi học hỏi kinh nghiệm ở các địa phương có nghề nuôi cá tầm phát triển, hộ này đã đầu tư bể nuôi, hệ thống dẫn - thoát nước và từng bước hoàn thiện quy trình.

Giai đoạn đầu không tránh khỏi thất bại do kỹ thuật mới và thiếu vốn, nhưng bằng sự kiên trì điều chỉnh cách chăm sóc, kiểm soát nhiệt độ, dòng chảy và vệ sinh bể, mô hình dần ổn định. Khi đã nắm chắc kỹ thuật, hộ nuôi chủ động sản xuất giống tại chỗ để giảm chi phí đầu vào và đảm bảo chất lượng con giống, đồng thời sẵn sàng hỗ trợ bà con trong thôn cùng làm.

Từ hiệu quả thực tế, phong trào nuôi cá tầm lan rộng nhanh chóng. Hiện hầu hết hộ dân trong thôn đã tham gia, tạo thành vùng nuôi tập trung với tổng sản lượng trên 100 tấn mỗi năm. Nhiều hộ đầu tư bể nuôi theo cụm, tận dụng địa hình dốc và dòng nước tự chảy giúp tiết kiệm chi phí vận hành.

Đáng chú ý, một bộ phận các hộ đã tham gia Hợp tác xã cá tầm Nậm An, thống nhất quy trình kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm, cùng mua giống - thức ăn và phối hợp tiêu thụ. Cách làm theo tổ chức liên kết này giúp giảm rủi ro thị trường, nâng chất lượng đồng đều và từng bước xây dựng thương hiệu chung cho vùng nuôi.

Nuôi cá tầm mang lại giá trị kinh tế cao nhờ thị trường tiêu thụ ổn định và khả năng chế biến đa dạng. Cá tầm thương phẩm được bán cho chuỗi nhà hàng, điểm du lịch và các đầu mối phân phối với mức giá tương đối tốt so với nhiều loại thủy sản nước ngọt khác.

Một số hộ kết hợp bán cá tươi với dịch vụ ăn uống tại chỗ, tạo thêm giá trị gia tăng. Với thời gian nuôi không quá dài và có thể thu hoạch quanh năm nếu chủ động nguồn nước, mô hình tạo dòng thu nhập đều, góp phần thay đổi rõ rệt đời sống kinh tế của nhiều gia đình.

Chính quyền xã Tân Quang xác định đây là hướng phát triển phù hợp với điều kiện địa phương. Xã đang khuyến khích người dân tiếp tục mở rộng quy mô nuôi theo hướng an toàn sinh học, ứng dụng kỹ thuật mới về quản lý môi trường nước, phòng bệnh và nâng chất lượng giống.

Đồng thời, địa phương định hướng gắn vùng nuôi cá tầm với các chương trình phát triển kinh tế nông thôn, xây dựng nông thôn mới nâng cao. Việc hình thành tổ hợp tác, hợp tác xã và liên kết với doanh nghiệp tiêu thụ được coi là giải pháp trọng tâm để ổn định đầu ra và nâng sức cạnh tranh sản phẩm.

Triển vọng đáng chú ý khác là việc kết hợp nuôi cá tầm với du lịch sinh thái, trải nghiệm. Với cảnh quan suối đầu nguồn trong lành, khí hậu mát mẻ và nét văn hóa bản địa đặc sắc, Nậm An có lợi thế để xây dựng điểm tham quan “vùng cá nước lạnh”, kết hợp trải nghiệm quy trình nuôi, thưởng thức đặc sản tại chỗ và giới thiệu sản phẩm địa phương.

Nếu làm tốt, đây sẽ là mô hình “kinh tế kép” vừa tạo giá trị thủy sản, vừa nâng dịch vụ du lịch nông thôn, phù hợp định hướng phát triển nông thôn mới gắn sinh kế và cảnh quan bền vững.

Mô hình nuôi cá tầm ở thôn Nậm An đã chứng minh hiệu quả kinh tế rõ rệt, tạo việc làm tại chỗ, nâng thu nhập cho người dân và mở ra hướng đi mới cho vùng đầu nguồn.

Trong thời gian tới, với sự đồng thuận của cộng đồng, sự hỗ trợ kỹ thuật của cơ quan chuyên môn và liên kết thị trường chặt chẽ, Nậm An có cơ sở để trở thành vùng nuôi cá tầm trọng điểm của xã Tân Quang, đóng góp thiết thực vào mục tiêu phát triển kinh tế nông thôn bền vững./.