Những “điểm sáng” trong phát triển kinh tế nông thôn Quảng Ninh
Những năm gần đây, kinh tế nông thôn Quảng Ninh ghi dấu nhiều “điểm sáng” với các mô hình sản xuất hiện đại, gắn nông nghiệp với du lịch, dịch vụ và chuyển đổi số, tạo sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập cho người dân.
Từ định hướng “lấy người dân, hợp tác xã và doanh nghiệp làm trung tâm”, các cấp, ngành chức năng của tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp như: Quy hoạch vùng sản xuất; thu hút doanh nghiệp; hỗ trợ vốn, giống, khoa học kỹ thuật; đào tạo nguồn nhân lực; xúc tiến thương mại và liên kết thị trường... Nhờ đó, nhiều vùng sản xuất tập trung, mô hình kinh tế mới đã được hình thành, tạo ra sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, có khả năng cạnh tranh cao.
Từ sự hỗ trợ của Nhà nước, cùng với sự đổi mới tư duy, chủ động nắm bắt xu thế phát triển nông nghiệp hiện đại, nhiều địa phương trong tỉnh đã mạnh dạn chuyển đổi phương thức sản xuất, phát triển các vùng chuyên canh theo chuỗi giá trị.
Các mô hình trồng cây ăn quả, rau an toàn, nuôi trồng thủy sản ứng dụng công nghệ cao tại Đông Triều, Kỳ Thượng, Đầm Hà… không chỉ nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, mà còn từng bước đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường trong nước và xuất khẩu.
Điển hình tại xã Đầm Hà, nhận thấy tiềm năng từ canh tác nông nghiệp hữu cơ gắn với thị trường xuất khẩu, Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp tổng hợp Trường Giang đã chủ động nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm và triển khai mô hình trồng chanh leo theo tiêu chuẩn GlobalGAP. Bắt đầu thử nghiệm từ cuối năm 2023, đến nay, 3ha chanh leo tím của HTX đã cho thu hoạch ổn định, sản lượng khoảng 20 tấn quả/ha.
Sản phẩm chanh leo đã được kiểm tra, đạt tiêu chuẩn không có 570 chất cấm trong nông nghiệp, bước đầu đáp ứng các yêu cầu xuất khẩu. Sau khi trừ chi phí, doanh thu ước đạt từ 800 triệu đến 1 tỷ đồng/năm. Thời gian tới, HTX tiếp tục mở rộng diện tích, hình thành vùng sản xuất tập trung, tăng cường liên kết tiêu thụ, nhằm xây dựng và khẳng định thương hiệu chanh leo sạch của địa phương.
Cùng với đó, tại xã Kỳ Thượng, tận dụng lợi thế về địa hình, thổ nhưỡng và khí hậu, người dân nơi đây đang từng bước chuyển đổi từ trồng rừng sang phát triển cây dược liệu, trong đó nổi bật là mô hình trồng ba kích tím.
Từ những diện tích nhỏ lẻ ban đầu, nhiều hộ dân và HTX đã liên kết trồng, chăm sóc và chế biến ba kích theo hướng hữu cơ, đồng thời gắn với phát triển du lịch trải nghiệm vùng cao. Nhờ đó, giá trị kinh tế tăng cao, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho người dân, đồng thời bảo tồn và phát huy giá trị dược liệu đặc trưng của địa phương.
Bên cạnh các mô hình kinh tế hộ gia đình và kinh tế tập thể, nhiều mô hình “cánh đồng mẫu lớn”, vùng trồng cây có múi và cây ăn quả như vải, na, thanh long, bưởi theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP tiếp tục được triển khai, mở rộng tại các địa phương như Đông Triều, Quảng Yên, Đầm Hà…
Đáng chú ý, nhiều mô hình đã mạnh dạn ứng dụng khoa học công nghệ cao vào sản xuất, từng bước hiện đại hóa nông nghiệp. Tiêu biểu như HTX Nông nghiệp và Dịch vụ tổng hợp Tân Cường Phát (thôn Lục Nà, xã Lục Hồn) triển khai nhà màng trồng rau sạch trên diện tích khoảng 1.000 m², áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt, phun sương tự động; trang trại chăn nuôi lợn công nghệ cao của Công ty CP Chăn nuôi Greentech tại xã Quảng Sơn ứng dụng công nghệ IoT và hệ thống giám sát môi trường tự động; hay mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng tại HTX nuôi tôm công nghệ cao Cẩm Phả áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật tiên tiến.
Năm 2025, các cấp Hội Nông dân trong toàn tỉnh đặt mục tiêu có trên 62.000 hộ hội viên đăng ký thi đua và trên 34.000 hộ đạt danh hiệu sản xuất kinh doanh giỏi các cấp. Đây không chỉ là mục tiêu về số lượng, mà còn là động lực quan trọng thúc đẩy người nông dân đổi mới tư duy sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm, góp phần thực hiện hiệu quả các chương trình OCOP, xây dựng nông thôn mới nâng cao, hướng tới nông thôn hiện đại.
Từ những bước đi quyết liệt, bài bản và chiến lược đúng đắn, nông thôn Quảng Ninh đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ, trở thành những vùng quê “đáng sống”, nơi người dân có điều kiện phát triển kinh tế ổn định, thụ hưởng môi trường văn hóa - xã hội tiến bộ, bền vững.
Thời gian tới, tỉnh tiếp tục duy trì và mở rộng các kênh tạo vốn thông qua Quỹ Hỗ trợ nông dân và các chương trình tín dụng chính sách; tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ nông dân phát triển nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh thái, xanh - sạch; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ cao, tăng cường liên kết theo chuỗi giá trị, nâng cao hiệu quả kinh tế và giá trị gia tăng cho các sản phẩm OCOP, qua đó tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế nông thôn bền vững./.
