Những con số biết nói trong bức tranh giảm nghèo đa chiều ở Bắc Ninh

Năm 2021, toàn tỉnh có 28.848 hộ nghèo, chiếm 3,47%. Đến năm 2024, con số này giảm xuống còn 8.308 hộ, tương ứng 0,97%. Như vậy, Bắc Ninh đã hoàn thành mục tiêu tỷ lệ hộ nghèo dưới 1% sớm hơn một năm so với Nghị quyết đề ra.

Điều đáng nói là việc giảm nghèo được thực hiện theo hướng đa chiều, không chỉ hỗ trợ về thu nhập mà còn từng bước khắc phục thiếu hụt ở các lĩnh vực việc làm, y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, vệ sinh môi trường và tiếp cận thông tin.

Về việc làm, một tỷ lệ đáng kể hộ nghèo thuộc nhóm thiếu việc làm ổn định hoặc lao động không có hợp đồng, thu nhập bấp bênh; bên cạnh đó là nhóm hộ có tỷ lệ người phụ thuộc cao (người già, trẻ em, người không có khả năng lao động).

Đây là những đối tượng rất dễ bị tổn thương trước biến động kinh tế - xã hội, đòi hỏi các chính sách hỗ trợ dài hạn về đào tạo nghề, giải quyết việc làm tại chỗ, khuyến khích phát triển sản xuất nhỏ, làng nghề, hợp tác xã và xuất khẩu lao động. Giảm nghèo vì thế không chỉ là “cho cần câu” mà còn là tạo “mặt nước” đủ rộng để người dân có cơ hội vươn lên.

Trong lĩnh vực y tế và dinh dưỡng, số hộ có trẻ em suy dinh dưỡng và hộ nghèo chưa có thẻ bảo hiểm y tế cho thấy vẫn còn một bộ phận người dân chưa được bảo đảm đầy đủ quyền lợi chăm sóc sức khỏe cơ bản.

Việc triển khai các chương trình dinh dưỡng học đường, truyền thông thay đổi hành vi chăm sóc trẻ em, hỗ trợ mua và cấp thẻ bảo hiểm y tế cho hộ nghèo, cận nghèo… được coi là giải pháp quan trọng để “lấp đầy” những thiếu hụt này, đồng thời phòng ngừa nguy cơ tái nghèo do chi phí khám chữa bệnh.

Giáo dục cũng là một chỉ số quan trọng trong đo lường nghèo đa chiều. Tuy tỷ lệ thiếu hụt thấp hơn một số lĩnh vực khác, nhưng vẫn còn những hộ có thanh niên trong độ tuổi 16-30 chưa tham gia đào tạo, chưa có bằng cấp, chứng chỉ phù hợp; một số trẻ chưa được đi học đúng độ tuổi và bậc học.

Điều này đặt ra yêu cầu phải nâng cao chất lượng và sức hấp dẫn của giáo dục nghề nghiệp, gắn đào tạo với nhu cầu thị trường lao động, để người trẻ vùng khó khăn có cơ hội học nghề, tìm việc làm ổn định, không “mắc kẹt” trong vòng luẩn quẩn của nghèo đói.

Nhà ở, nước sạch và vệ sinh môi trường là những tiêu chí tác động trực tiếp đến chất lượng sống. Tỉnh vẫn còn hàng nghìn hộ nghèo sống trong nhà không bền chắc, diện tích chật hẹp dưới chuẩn, chưa được tiếp cận nguồn nước hợp vệ sinh hoặc chưa có nhà tiêu đảm bảo tiêu chuẩn.

Chương trình hỗ trợ xây mới, sửa chữa nhà ở, cải thiện công trình nước sinh hoạt và nhà vệ sinh gia đình được triển khai nhằm nâng “mặt bằng an toàn” cuộc sống, để người dân yên tâm an cư, từ đó mới có điều kiện phát triển kinh tế.

Trong bối cảnh chuyển đổi số, mức độ tiếp cận thông tin cũng được đưa vào đánh giá nghèo đa chiều. Một bộ phận hộ nghèo chưa có tivi, máy tính, điện thoại thông minh; chưa có thành viên sử dụng internet, chủ yếu ở vùng nông thôn xa trung tâm.

Khoảng cách số nếu không thu hẹp kịp thời sẽ dẫn đến bất bình đẳng trong tiếp cận kiến thức, dịch vụ công, cơ hội việc làm và hỗ trợ xã hội. Do đó, việc mở rộng hạ tầng viễn thông, phổ cập kỹ năng sử dụng dịch vụ số cơ bản cho người dân nghèo cũng dần trở thành một nội dung của công tác giảm nghèo.

Nhìn tổng thể, những con số trong giai đoạn 2021-2025 đã phác họa một bức tranh khá rõ nét: Tỷ lệ hộ nghèo giảm sâu, hạ tầng cơ bản được cải thiện, các dịch vụ xã hội được mở rộng, chất lượng sống người dân được nâng lên theo hướng toàn diện hơn.

Quan trọng hơn, niềm tin của người dân vào chủ trương, chính sách và nỗ lực của chính quyền được củng cố, tạo động lực để Bắc Ninh tiếp tục bước vào giai đoạn mới với mục tiêu cao hơn, phát triển bao trùm, bền vững và không để ai bị bỏ lại phía sau./.