Ngành giải trí năm 2026 trước làn sóng AI: Cơ hội đi kèm rủi ro an ninh khó lường

AI đang dần thay đổi cách thức mọi người mua vé, xem phim và chơi game, đồng thời định hình lại cách kẻ xấu lợi dụng những trải nghiệm này để tấn công người dùng. Ngành công nghiệp giải trí đặc biệt nhạy cảm với AI hơn các lĩnh vực khác, bởi công nghệ này không chỉ tự động hóa quy trình vận hành nội bộ mà còn trực tiếp tham gia vào khâu sáng tạo và mô phỏng các sản phẩm cốt lõi - từ kịch bản, kỹ thuật trình diễn cho đến những trải nghiệm về thị giác, những phạm trù vốn dĩ thuộc về bản sắc của con người.

Bà Anna Larkina, chuyên gia phân tích nội dung web tại Kaspersky cho biết: “Khi đi sâu vào các khía cạnh khác nhau của ngành, chúng tôi nhận thấy AI chính là nhân tố hiện diện trong hầu hết các rủi ro mới đang hình thành. Qua phân tích này, chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng AI không chỉ hỗ trợ đội ngũ phòng thủ phát hiện bất thường nhanh hơn, mà ở khía cạnh ngược lại, AI lại giúp kẻ tấn công mô phỏng thị trường, dò quét hạ tầng và tạo ra các nội dung độc hại đầy tính thuyết phục. Các hãng phim, nền tảng và chủ sở hữu bản quyền cần xác định rằng các hệ thống AI - cùng kho dữ liệu khổng lồ đằng sau chúng là điểm yếu chiến lược dễ bị tấn công cần được bảo vệ, chứ không đơn thuần là những công cụ sáng tạo. Từ đó, cần xây dựng các cơ chế bảo mật và quản trị dựa trên thực tế này”.

Kaspersky chỉ ra 5 mối đe dọa nghiêm trọng xuất hiện khi AI ngày càng len lỏi sâu vào cả quy trình vận hành lẫn trải nghiệm người dùng trong ngành giải trí.

Điều gì sẽ xảy ra khi thị trường vé trở thành cuộc chạy đua vũ trang giữa các thuật toán và “phe vé” (scalpers)?

Kaspersky dự báo, AI sẽ khiến cơ chế điều chỉnh giá vé (dynamic pricing) trở nên nhanh và chi tiết hơn. Ở khía cạnh ngược lại, công nghệ này cũng cung cấp cho phe đầu cơ những công cụ đắc lực để săn lùng các sự kiện sinh lời béo bở, triển khai bot tự động trên quy mô lớn và thao túng giá bán lại trên nhiều nền tảng trong cùng lúc. Ngay cả khi nghệ sĩ bán vé với giá cố định, phe đầu cơ vẫn có thể dùng AI để tạo ra cơ chế giá linh hoạt giả trên thị trường chợ đen tùy theo nhu cầu thực tế của người hâm mộ.

Hiệu ứng hình ảnh (VFX) được "AI hóa" sẽ ảnh hưởng thế nào đến rủi ro rò rỉ dữ liệu?

Khi các kỹ xảo máy tính (CGI) cao cấp trở nên dễ tiếp cận hơn thông qua các nền tảng AI đám mây, các hãng phim sẽ kết nối với mạng lưới rộng lớn hơn gồm các nhà cung cấp nhỏ và đội ngũ nhân sự tự do (freelancer). Kaspersky dự đoán kẻ tấn công sẽ nhắm vào các mắt xích yếu trong trong chuỗi cung ứng mở rộng này bằng cách xâm nhập các hệ thống render (render farms), các phần mềm bổ trợ (plug-in) cho đến các studio hậu kỳ nhỏ lẻ để lẻn vào đánh cắp các phân cảnh, tài nguyên đồ họa hoặc thậm chí cả tập phim trước ngày ra mắt ngay trong quá trình sản xuất mà không bị phát hiện.

Liệu các mạng lưới phân phối nội dung (CDN - Content Delivery Network) có trở thành mục tiêu tấn công trực tiếp?

Các CDN hiện đang đảm nhiệm việc lưu trữ và vận chuyển các tập phim chưa phát hành, các bản dựng trò chơi và các luồng phát sóng trực tiếp cho nhiều thương hiệu lớn ngành giải trí. Việc quá nhiều nội dung giá trị bị tập trung vào một số ít nhà cung cấp đã vô tình biến họ thành những mục tiêu béo bở.

Kẻ tấn công được trang bị AI có khả năng xây dựng sơ đồ hạ tầng CDN hiệu quả hơn, từ đó xác định chính xác nơi lưu trữ nội dung quý giá và khai thác các lỗ hổng mật khẩu hoặc lỗi cấu hình. Chỉ cần xâm nhập thành công một lần, tin tặc có thể đánh cắp hàng loạt tác phẩm cùng lúc hoặc cài cắm mã độc vào luồng phát trực tiếp.

Các công cụ AI tạo sinh sẽ thay đổi hình thức lạm dụng trong game và cộng đồng người hâm mộ ra sao?

Người chơi và những người dùng am hiểu công nghệ sẽ tiếp tục tìm cách bẻ khóa (jailbreak) các trợ lý AI hoặc trình chỉnh sửa trong game, đồng thời sử dụng các mô hình tạo sinh bên ngoài để sản xuất các nội dung vốn bị cấm - như các kịch bản bạo lực hoặc nhạy cảm - rồi đưa ngược lại vào game hoặc các bản mod.

Ngoài ra, dữ liệu cá nhân cũng có nguy cơ lọt vào các sản phẩm sáng tạo do AI tạo ra nếu dữ liệu huấn luyện không được sàng lọc kỹ, chẳng hạn như tên thật hoặc thông tin nhận dạng vô tình xuất hiện trong lời thoại, lời bài hát hay hình ảnh.

Quy định pháp lý và chuẩn mực tuân thủ đóng vai trò gì đối với AI trong các lĩnh vực sáng tạo?

Các nhà hoạch định chính sách đang hướng tới việc yêu cầu minh bạch về nội dung do AI tạo ra, đồng thời siết chặt quy định cấp phép cho việc huấn luyện AI trên tài liệu có bản quyền. Kaspersky dự báo rằng, thực tế này sẽ thúc đẩy sự ra đời của các vị trí nhân sự mới trong các doanh nghiệp giải trí, tương tự như vị trí quản lý tuân thủ quy định phòng dịch COVID (COVID-compliance managers) trên phim trường trước đây.

Những chuyên gia này sẽ tập trung hoàn toàn vào quản trị AI (AI governance) từ việc kiểm soát cách thức huấn luyện AI, giám sát việc ứng dụng AI trong sản xuất và marketing, cho đến việc đảm bảo mọi quy trình đều đúng cam kết hợp đồng và quy định pháp luật.

Để đảm bảo an toàn cho người dùng và các tổ chức, Kaspersky đưa ra các khuyến nghị dành cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực giải trí:

• Rà soát và xác định cụ thể các khâu đang ứng dụng AI: Từ bán vé, sản xuất, phân phối cho đến các nền tảng dành cho người hâm mộ; từ đó đưa ra các dự đoán về những nguy cơ tiềm ẩn và đánh giá rủi ro định kỳ.

• Tăng cường các yêu cầu an ninh và giám sát chặt chẽ đối với các đơn vị cung cấp dịch vụ VFX và hậu kỳ, đặc biệt là những bên đang sử dụng các công cụ hỗ trợ bởi AI hoặc vận hành trên nền tảng đám mây.

• Xem xét lại cấu trúc mạng lưới phân phối nội dung và triển khai các giải pháp phát hiện bất thường chuyên sâu đối với các mẫu lưu lượng truy cập và quyền truy cập, bao gồm cả các hoạt động đi qua các nhà cung cấp trung gian đáng tin cậy.

Thực hiện kiểm tra an ninh và bảo mật quyền riêng tư cho các dự án triển khai AI tạo sinh trong trò chơi, hoạt động tiếp thị và dịch vụ khách hàng; đặt ra quy định rõ ràng về nguồn dữ liệu huấn luyện, thời gian lưu trữ và kiểm soát nội dung đầu ra./.