Làm giàu từ vách đá: Hợp tác xã nuôi dê núi Hà Giang
Trên những triền núi đá hiểm trở của cao nguyên đá Đồng Văn, mô hình hợp tác xã (HTX) nuôi dê núi đang trở thành một giải pháp kinh tế hiệu quả, mang lại thu nhập ổn định và bền vững cho đồng bào các dân tộc thiểu số tại Hà Giang. Việc phát triển giống dê bản địa quý theo hướng hàng hóa, gắn liền với bảo tồn sinh thái, đã giúp nâng cao giá trị thịt dê - một đặc sản nổi tiếng của vùng đất này.
Tận dụng lợi thế địa hình và giống bản địa
Các HTX đã thành công trong việc khai thác tối đa lợi thế địa hình núi đá để giúp bà con Hà Giang nuôi dê trên các vách đá vôi. Các HTX tổ chức chăn thả dê theo hình thức bán tự nhiên trên các khu vực núi đá đã được khoanh vùng. Việc này không chỉ giúp dê có không gian vận động, tăng chất lượng thịt mà còn giảm thiểu chi phí thức ăn đầu vào. Thức ăn chủ yếu là các loại cây, cỏ, lá cây thuốc tự nhiên mọc trên đá, tạo nên hương vị đặc trưng không thể lẫn.
Các HTX áp dụng phương pháp gắn thẻ tai (EID) để quản lý từng cá thể dê, theo dõi sức khỏe và quy trình tiêm phòng. Việc kiểm soát này đảm bảo đàn dê khỏe mạnh, đồng thời đảm bảo mật độ chăn thả hợp lý, tránh làm suy thoái thảm thực vật tự nhiên.
Điển hình là HTX Nông nghiệp và Dịch vụ tổng hợp Mèo Vạc, nơi các xã viên áp dụng kỹ thuật chăn nuôi tiên tiến kết hợp với phương pháp truyền thống. HTX đã xây dựng thành công thương hiệu "Dê núi Mèo Vạc" được thị trường đánh giá cao.
Để đảm bảo năng suất và giảm thiểu rủi ro dịch bệnh trong điều kiện vùng cao, các HTX đã ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật vào việc xây dựng chuồng trại kiên cố cũng như quản lý sinh sản và phòng dịch bệnh.
HTX hỗ trợ bà con xây dựng chuồng trại theo tiêu chuẩn kỹ thuật mới, cao ráo, thoáng mát, có sàn gỗ hoặc sàn lưới để đảm bảo khô ráo, đặc biệt quan trọng để chống chọi với mùa đông khắc nghiệt và phòng các bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa đồng thời tổ chức hướng dẫn kỹ thuật phối giống hợp lý, tránh cận huyết và theo dõi sát sao quá trình mang thai, đẻ con của dê mẹ. Việc này giúp nâng cao tỷ lệ sống sót của dê con và chất lượng đàn giống.
HTX cũng đứng ra làm đầu mối mua vắc-xin và thuốc phòng trị bệnh, tổ chức các đợt tiêm phòng đại trà theo hướng dẫn của cơ quan thú y, bảo vệ đàn dê khỏi các dịch bệnh nguy hiểm.
HTX giúp tạo thu nhập bền vững cho xã viên
Mô hình HTX nuôi dê núi đã trở thành động lực mạnh mẽ thúc đẩy kinh tế hộ gia đình ở Hà Giang, đảm bảo sản phẩm có đầu ra bằng cách ký kết hợp đồng bao tiêu với các nhà hàng, khu du lịch và các thương lái lớn từ dưới xuôi. Thịt dê núi có giá bán cao hơn dê nuôi chuồng trại từ 25% - 30%.
Nhờ có thị trường ổn định và giá bán cao, thu nhập của các xã viên tăng lên đáng kể, nhiều hộ đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu nhờ mô hình nuôi dê. Lợi nhuận từ chăn nuôi dê núi được tái đầu tư, giúp mở rộng quy mô sản xuất và hỗ trợ vốn cho các hộ khó khăn hơn.
Với sự hỗ trợ của chính quyền và tinh thần đoàn kết của đồng bào các dân tộc, mô hình HTX nuôi dê núi tại Hà Giang đang khẳng định vị thế là hướng đi đúng đắn và bền vững, không chỉ phát triển kinh tế mà còn góp phần bảo tồn cảnh quan và sinh thái độc đáo của Cao nguyên đá./.
