KCN Bảo Minh: Chuyển đổi xanh kiến tạo giá trị bền vững

Tiên phong chuyển đổi xanh trong sản xuất công nghiệp

Trong bối cảnh hiện nay, chuyển đổi xanh và phát triển bền vững không chỉ là xu thế tất yếu, mà đã trở thành mệnh lệnh hành động đối với mọi ngành công nghiệp, mọi địa phương và doanh nghiệp.

Thực tế cho thấy, Khu công nghiệp (KCN) Bảo Minh (nay thuộc xã Liên Minh, tỉnh Ninh Bình) đã khá thành công, là một điển hình về phát triển xanh, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững. KCN Bảo Minh và các nhà đầu tư trong KCN Bảo Minh luôn chú trọng tới công tác nghiên cứu áp dụng công nghệ mới, tiết kiệm tài nguyên, phát triển bền vững, bảo vệ môi trường.

Tại Hội thảo chuyên đề “Phát triển bền vững và chuyển đổi xanh trong sản xuất công nghiệp” diễn ra trong khuôn khổ Hội chợ Mùa thu 2025, ông Hoàng Mạnh Cường, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng KCN Bảo Minh đã trình bày tham luận với chủ đề: "KCN Bảo Minh: Từng bước đổi mới công nghệ và chuyển đổi số thúc đẩy sản xuất xanh trong ngành dệt nhuộm".

Ngay từ khi xây dựng, KCN Bảo Minh đã xác định hướng tới sự phát triển bền vững, cân bằng giữa kinh tế và môi trường; đây là một KCN xanh, hướng tới KCN sinh thái. Cụ thể, KCN Bảo Minh dành 12% diện tích cho cây xanh, hồ điều hòa và hành lang sinh thái, đồng thời xây dựng công viên, đường dạo bộ, khu thể thao, nhà ở công nhân và thư viện xanh để phục vụ người lao động.

KCN hội tụ 17 nhà đầu tư, trong đó 14 doanh nghiệp dệt nhuộm và may mặc. 100% sản phẩm tại đây được xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ nên đòi hỏi tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường và bền vững nghiêm ngặt nhất.

Để đáp ứng các yêu cầu này, các nhà đầu tư của KCN Bảo Minh đã đầu tư mạnh mẽ vào các giải pháp xanh tiên tiến, các công nghệ sạch, hiện đại. Theo đó, đây là KCN đầu tiên tại Việt Nam đạt chứng nhận LEED Gold về sử dụng vật liệu tái chế và chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời từ USGBC. Hệ thống xử lý nước thải hiện đại với công suất 21.000 m³/ngày đêm, đạt chuẩn loại A (QCVN 40), đảm bảo an toàn cho môi trường.

Thông tin thêm, về hành trình chuyển đổi xanh (2020 - 2025) ông Hoàng Mạnh Cường cho hay, giai đoạn 2020, khu công nghiệp có 18 lò hơi sử dụng than đá; chỉ có 2/14 doanh nghiệp lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái với tổng công suất 2,9 MW/h, chiếm khoảng 1,6% tổng sản lượng điện tiêu thụ.

Đến năm 2025, 8/9 doanh nghiệp chuyển đổi nguyên liệu đốt từ than đá sang Biomass, 20 lò hơi chuyển sang Biomass; 10/17 doanh nghiệp lắp đặt điện mái nhà với tổng công suất 23,8 MW/h chiếm 13% tổng lượng điện tiêu thụ… Nhờ các giải pháp năng lượng xanh và áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn và cộng sinh công nghiệp, năm 2025 KCN Bảo Minh đã cắt giảm được khoảng 172.239 tấn CO₂.

KCN bảo Minh đặt mục tiêu đến năm 2030 tái sử dụng 30% tổng lượng nước thải phát sinh, phục vụ tái sản xuất, tưới cây, vệ sinh và phòng cháy chữa cháy; sản xuất 30.000 MWh/năm từ điện mặt trời, chiếm 16,3% tổng lượng điện tiêu thụ và giảm 200.000 tấn CO₂/năm, đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải carbon tổng thể của KCN, hướng tới trung hòa carbon

Theo ông Hoàng Mạnh Cường, để đạt được các mục tiêu trên, KCN Bảo Minh hướng tới 4 nhóm giải pháp chính gồm: Hoàn thiện hệ thống quản lý môi trường số, áp dụng giám sát tự động (SCADA-IoT, camera AI) và truy xuất dữ liệu theo thời gian thực; phát triển mô hình cộng sinh công nghiệp và kinh tế tuần hoàn, tối ưu tài nguyên; thành lập Quỹ "Bảo Minh Xanh" để tài trợ cho các sáng kiến xanh, đổi mới công nghệ của doanh nghiệp trong khu; xây dựng kế hoạch kiểm kê phát thải khí nhà kính hướng tới chứng nhận tín chỉ carbon cho toàn khu.

Cụ thể, về mô hình cộng sinh công nghiệp, KCN Bảo Minh tái chế bùn sinh học (100% bùn từ xử lý nước thải thành phân bón Hudavil, giảm chi phí và phát thải CO₂), tái sử dụng nước (22% nước sau xử lý được tái sử dụng, hướng tới mục tiêu 30% vào năm 2026), chuyển đổi năng lượng 20 lò hơi chuyển sang Biomass/LPG và trao đổi hơi nóng và nước thải giữa các nhà máy dệt, nhằm giảm 15% chi phí năng lượng.

Trong khi đó, công nghệ SCADA-IoT được ứng dụng trong quản lý nhằm số hóa dữ liệu môi trường, minh bạch và quản lý theo thời gian. Theo đó, hệ thống SCADA-IoT quản lý quan trắc nước và khí thải tại các nguồn thải, đảm bảo dữ liệu được số hóa và minh bạch. Đồng thời tích hợp camera AI tại các nguồn thải nhằm tự động phát hiện sớm các sự cố hoặc vi phạm về môi trường, nâng cao hiệu quả giám sát; tích hợp cảnh báo tự động và báo cáo phân tích, giảm 30% thời gian kiểm tra.

Đẩy mạnh phát triển khu công nghiệp xanh

Để đẩy mạnh phát triển KCN xanh, đại diện KCN Bảo Minh đã đưa ra 5 đề xuất, kiến nghị.

Một là ban hành Nghị định riêng về khu công nghiệp xanh với tiêu chí rõ ràng về tái sử dụng nước, năng lượng tái tạo, tỷ lệ cây xanh, cộng sinh công nghiệp… Công nhận chủ đầu tư khu công nghiệp là đơn vị quản lý môi trường cấp vùng, có quyền và trách nhiệm tương ứng

Hai là xây dựng bộ chỉ số ESG (tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị) cho khu công nghiệp, bao gồm tỷ lệ tái sử dụng nước, phát thải CO₂, năng lượng tái tạo, độ phủ cây xanh, điểm ESG. Khu công nghiệp đạt mức cao sẽ được xếp hạng quốc gia, hưởng ưu đãi thuế, đất đai và quảng bá đầu tư….

Ba là có cơ chế tài chính xanh, bao gồm Quỹ tín dụng ưu đãi cho dự án tuần hoàn (ví dụ: lãi suất 0% trong 5 năm đầu); miễn/giảm phí môi trường hoặc thuế khai thác tài nguyên cho doanh nghiệp đạt chuẩn carbon thấp.

Bốn là liên kết với viện nghiên cứu, trường đại học, startup để phát triển công nghệ xanh; thành lập mạng lưới KCN sinh thái quốc gia (dự kiến 10 KCN thí điểm).

Năm là nâng cao năng lực: Đào tạo 500 cán bộ quản lý môi trường/năm; xây dựng nền tảng số chia sẻ kinh nghiệm chuyển đổi xanh./.