Huy động nguồn lực lớn cho Chương trình mục tiêu quốc gia

Đề xuất huy động tối thiểu 1,23 triệu tỷ đồng để thực hiện chương trình

Giai đoạn 2021 - 2025 đánh dấu chặng đường quan trọng khi Việt Nam triển khai đồng thời 3 Chương trình MTQG: Xây dựng nông thôn mới (NTM); giảm nghèo bền vững; phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN. Trong bối cảnh chịu tác động đan xen của đại dịch COVID-19, biến động kinh tế thế giới và thách thức nội tại, kết quả đạt được trong hơn giai đoạn qua đã thể hiện quyết tâm lớn của Chính phủ, địa phương và cộng đồng.

Ở cấp xã, cả nước có 6.084/7.669 xã (79,3%) đạt chuẩn NTM, tăng 10,6% so với cuối năm 2021 và cơ bản hoàn thành mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025. Có 2.567 xã (42,2%) đạt chuẩn NTM nâng cao (vượt mục tiêu cả giai đoạn) và 743 xã (12,2%) đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, vượt xa kế hoạch được giao. Cơ sở hạ tầng nông thôn được cải thiện đồng bộ: giao thông, điện, nước sạch, trường học, cơ sở y tế, văn hóa. Thu nhập bình quân khu vực nông thôn tăng mạnh; khoảng cách phát triển giữa thành thị và nông thôn tiếp tục được thu hẹp.

Cũng trong giai đoạn 2021 - 2025, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều giảm đáng kể; nhiều địa phương vùng khó khăn có mức giảm cao hơn bình quân chung.

Chiều 3/12, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Chương trình MTQG xây dựng NTM, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2026 - 2035.

Báo cáo về kết quả 3 chương trình MTQG giai đoạn 2021 - 2025, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, đến hết tháng 10/2025, các chương trình cơ bản đã đạt và vượt một số chỉ tiêu, còn 4/21 chỉ tiêu chưa đạt.

Về kết quả phân bổ và giải ngân vốn ngân sách Trung ương của 3 chương trình, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, số vốn đã phân bổ, giao cho các bộ, ngành, địa phương gần 176.000 tỷ đồng, đạt 90,4% dự toán. Hết tháng 10/2025, tỷ lệ giải ngân đạt 67,9%; đến hết tháng 1 năm 2026, ước đạt cao nhất 75% kế hoạch; còn khoảng 45.000 tỷ đồng chuyển sang thực hiện trong năm 2026.

Cuộc sống người dân vùng đồng bào DTTS&MN được cải thiện cả về đời sống vật chất lẫn tiếp cận dịch vụ xã hội, góp phần thu hẹp dần khoảng cách phát triển với các vùng khác.

Những thành quả của giai đoạn 2021 - 2025 không chỉ góp phần cải thiện đời sống người dân mà còn tạo nền tảng vững chắc để tiếp tục triển khai mục tiêu xây dựng NTM thực chất, giảm nghèo bền vững, và phát triển toàn diện vùng DTTS&MN trong giai đoạn tiếp theo.

Về tồn tại, hạn chế, Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh, còn một số chỉ tiêu chưa hoàn thành mục tiêu được Quốc hội, Chính phủ giao và kết quả giải ngân chậm. Nguyên nhân là do văn bản hướng dẫn còn chậm ban hành, chưa rõ ràng; nội dung, đối tượng đầu tư chưa sát thực tiễn; một số địa phương chưa quyết liệt trong thực hiện; các chương trình MTQG còn chồng chéo, trùng lặp về nội dung, đối tượng, nguồn lực phân tán, dẫn đến khó khăn trong thực hiện.

Theo Bộ trưởng Trần Đức Thắng, Chính phủ trình Quốc hội tích hợp 3 chương trình thành một chương trình, nhằm thực hiện mục tiêu cao nhất của Đảng và Nhà nước là mang lại cho người dân cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Trong giai đoạn 2026 - 2035, Chương trình sẽ thực hiện trên phạm vi toàn quốc, ưu tiên vùng đồng bào DTTS&MN và được chia 2 giai đoạn: 2026 - 2030 và 2031 - 2035.

Tổng vốn thực hiện Chương trình trong giai đoạn I (2026 - 2030), dự kiến tối thiểu khoảng 1,23 triệu tỷ đồng; đầu tư cho giai đoạn II (2031 - 2035) sẽ căn cứ vào kết quả thực hiện của Chương trình giai đoạn 2026 - 2030 để quyết định.

Đến năm 2030, phấn đấu 100% xã nghèo trên cả nước thoát nghèo

Chương trình đặt ra các mục tiêu cụ thể đến năm 2030, trong đó thu nhập bình quân của cư dân nông thôn được kỳ vọng tăng gấp 2,5 - 3 lần so với năm 2020. Riêng thu nhập của đồng bào dân tộc thiểu số phấn đấu đạt khoảng 2/3 mức bình quân chung của cả nước.

Tỷ lệ nghèo đa chiều tiếp tục duy trì mức giảm ổn định từ 1 - 1,5%/năm; riêng các khu vực DTTS&MN hướng tới đưa tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 10%, trong khi các xã nghèo phải giảm tối thiểu 3% mỗi năm.

Một mục tiêu quan trọng khác là 100% xã nghèo trên toàn quốc thoát khỏi tình trạng nghèo, đồng thời từng bước xóa bỏ các xã, thôn thuộc diện đặc biệt khó khăn ở vùng DTTS&MN.

Đến năm 2030, chương trình đặt mục tiêu khoảng 65% số xã đạt chuẩn NTM, 10% số xã đạt chuẩn NTM được công nhận theo mô hình NTM hiện đại, dựa trên khung hướng dẫn của Trung ương và tiêu chí do UBND cấp tỉnh ban hành./.