Hướng đi kinh tế từ Vườn ăn trái Trường Khương A

Từ sinh kế truyền thống đến bài toán giảm nghèo

Trường Khương A (Xã Trường Long, TP. Cần Thơ) là địa bàn có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển cây ăn trái. Đất đai màu mỡ, khí hậu phù hợp và kinh nghiệm làm vườn được tích lũy qua nhiều thế hệ đã tạo nền tảng cho sản xuất nông nghiệp.

Tuy nhiên, trong thời gian dài, hoạt động trồng cây ăn trái chủ yếu mang tính nhỏ lẻ, phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm cá nhân và thị trường tự phát. Nhiều hộ dân, đặc biệt là hộ nghèo và cận nghèo, dù có đất sản xuất nhưng vẫn gặp khó khăn trong tiêu thụ, thiếu vốn đầu tư, thiếu kỹ thuật canh tác ổn định và dễ bị tổn thương trước biến động giá cả.

Thực tiễn đó đặt ra yêu cầu phải có một mô hình tổ chức đủ năng lực để tập hợp người dân, hỗ trợ về kỹ thuật, kết nối đầu ra và tạo điều kiện cho các hộ yếu thế tham gia chuỗi giá trị.

Trong bối cảnh Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo chuyển mạnh từ hỗ trợ trực tiếp sang hỗ trợ sinh kế và phát triển năng lực, mô hình hợp tác xã trở thành lựa chọn phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.

HTX Vườn cây ăn trái Trường Khương A được hình thành trên cơ sở nhu cầu liên kết sản xuất của các hộ trồng cây ăn trái trong khu vực. Mục tiêu ban đầu không chỉ dừng lại ở việc nâng cao hiệu quả kinh tế, mà còn hướng tới việc tạo sinh kế ổn định cho các hộ có thu nhập thấp, giúp họ yên tâm gắn bó với sản xuất nông nghiệp.

Thông qua mô hình HTX, các hộ dân - trong đó có nhiều hộ nghèo và cận nghèo được tham gia vào một tổ chức chung, có định hướng sản xuất rõ ràng, có sự hỗ trợ về kỹ thuật và thông tin thị trường. Việc tham gia HTX giúp người dân thay đổi tư duy từ sản xuất manh mún sang sản xuất có kế hoạch, từng bước giảm rủi ro và nâng cao khả năng tích lũy.

Tổ chức sản xuất gắn với sinh kế bền vững

Một trong những đóng góp quan trọng của HTX Vườn cây ăn trái Trường Khương A đối với mục tiêu giảm nghèo là việc tổ chức lại sản xuất theo hướng phù hợp với điều kiện của từng hộ. Thay vì áp dụng một mô hình cứng nhắc, HTX khuyến khích các thành viên phát huy thế mạnh vườn cây sẵn có, đồng thời từng bước cải tiến kỹ thuật canh tác nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Đối với các hộ nghèo và cận nghèo, HTX đóng vai trò là “điểm tựa” trong quá trình chuyển đổi sinh kế. Việc được hướng dẫn kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm, tham gia sinh hoạt tập thể giúp người dân giảm chi phí sản xuất, hạn chế rủi ro và từng bước cải thiện thu nhập. Quan trọng hơn, mô hình HTX tạo ra môi trường để các hộ yếu thế không bị đứng ngoài quá trình phát triển, mà trở thành một phần của chuỗi sản xuất chung.

Giảm nghèo bền vững không chỉ là thoát nghèo trong ngắn hạn, mà là nâng cao thu nhập một cách ổn định và lâu dài. Với HTX Vườn cây ăn trái Trường Khương A, việc liên kết sản xuất giúp các hộ dân có điều kiện tiếp cận đầu ra thuận lợi hơn, hạn chế tình trạng “được mùa mất giá” vốn là nguyên nhân khiến nhiều hộ tái nghèo.

Thông qua việc tổ chức thu hoạch, tiêu thụ tập trung và từng bước xây dựng uy tín sản phẩm, HTX góp phần giúp các thành viên chủ động hơn trong kế hoạch sản xuất. Thu nhập từ kinh tế vườn vì thế có xu hướng ổn định hơn so với sản xuất đơn lẻ. Đối với các hộ nghèo, sự ổn định này có ý nghĩa đặc biệt, bởi nó giúp họ có nguồn thu đều đặn để tái đầu tư sản xuất, cải thiện đời sống và giảm phụ thuộc vào hỗ trợ bên ngoài.

Nâng cao năng lực người dân - giảm nghèo từ gốc

Một tác động xã hội quan trọng khác của HTX Vườn cây ăn trái Trường Khương A là khả năng tạo việc làm tại chỗ. Hoạt động chăm sóc, thu hoạch, sơ chế cây ăn trái tạo ra nhu cầu lao động thường xuyên, giúp nhiều lao động nông thôn có thêm việc làm và thu nhập.

Đối với các hộ nghèo, việc có việc làm ngay tại địa phương không chỉ giúp cải thiện kinh tế mà còn góp phần ổn định đời sống gia đình, hạn chế tình trạng lao động phải rời quê đi làm ăn xa. Đây là yếu tố quan trọng trong mục tiêu giảm nghèo đa chiều, khi thu nhập được cải thiện song song với các điều kiện về giáo dục, y tế và an sinh xã hội.

Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo nhấn mạnh việc nâng cao năng lực của người dân thay vì hỗ trợ mang tính ngắn hạn. Trong quá trình hoạt động, HTX Vườn cây ăn trái Trường Khương A không chỉ hỗ trợ sản xuất, mà còn góp phần nâng cao năng lực quản lý và tư duy làm kinh tế cho các thành viên.

Thông qua sinh hoạt HTX, người dân dần quen với việc lập kế hoạch sản xuất, tính toán chi phí - lợi nhuận, chia sẻ kinh nghiệm và tham gia vào các quyết định chung. Đối với các hộ nghèo, đây là bước chuyển quan trọng giúp họ tự tin hơn trong sản xuất, chủ động hơn trong cuộc sống và giảm nguy cơ tái nghèo.

Hướng đi cần được tiếp tục hỗ trợ

Giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới có mối quan hệ chặt chẽ, bổ trợ lẫn nhau. HTX Vườn cây ăn trái Trường Khương A, thông qua việc tổ chức sản xuất và nâng cao thu nhập cho người dân, đã góp phần thực hiện nhiều nội dung quan trọng trong xây dựng nông thôn mới như phát triển tổ chức sản xuất, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn.

Khi thu nhập được cải thiện, người dân có điều kiện tham gia các hoạt động cộng đồng, đầu tư cho giáo dục, chăm sóc sức khỏe và cải thiện môi trường sống. Điều này tạo ra hiệu ứng lan tỏa, giúp công tác giảm nghèo không chỉ dừng lại ở từng hộ, mà góp phần nâng cao chất lượng sống của cả cộng đồng.

Thực tiễn từ HTX Vườn cây ăn trái Trường Khương A cho thấy, mô hình kinh tế hợp tác gắn với kinh tế vườn là một hướng đi phù hợp trong triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo tại khu vực nông thôn. Tuy nhiên, để mô hình phát huy hiệu quả lâu dài, HTX vẫn cần sự đồng hành về chính sách, đào tạo quản trị và hỗ trợ kết nối thị trường.

Việc tiếp tục lồng ghép các chương trình hỗ trợ sinh kế, đào tạo nghề, chuyển giao kỹ thuật vào hoạt động của HTX sẽ giúp mở rộng cơ hội cho các hộ nghèo và cận nghèo tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị. Khi đó, giảm nghèo không chỉ là kết quả, mà trở thành quá trình phát triển bền vững từ nội lực của chính người dân./.