Hải Phòng: Hành tỏi “lên” chuẩn quốc tế nhờ doanh nghiệp dẫn dắt
Vùng chuyên canh hành tỏi tại Hải Phòng đang chuyển mạnh từ canh tác truyền thống sang quy trình sản xuất bền vững theo chuẩn IPHM (quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp), mở đường cho nông sản địa phương tiếp cận các thị trường khó tính. Doanh nghiệp giữ vai trò dẫn dắt, đồng hành cùng nông dân từ quy trình kỹ thuật tới quản lý chất lượng.
Nhiều năm qua, nông dân xã Nam An Phụ (TP. Hải Phòng) vẫn trồng hành tỏi dựa vào kinh nghiệm, đặt nặng năng suất. Tuy nhiên, việc phụ thuộc thương lái khiến bà con liên tục đối mặt với cảnh “được mùa rớt giá”. Chỉ khi giá rớt sâu, nông sản ùn ứ, câu chuyện thị trường mới thực sự được nhìn lại.
Thực tế cho thấy, đối tác nước ngoài không hỏi năng suất đầu tiên, điều họ quan tâm là sản phẩm có an toàn hay không. Chính vì vậy, tư duy sản xuất phải thay đổi khi Việt Nam hội nhập sâu, cánh đồng phải tuân thủ quy trình nghiêm ngặt từ đất, giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đến nhật ký đồng ruộng.
Với sản xuất phục vụ xuất khẩu, vùng trồng cần diện tích tối thiểu 10 ha, có mã số vùng trồng và bộ hồ sơ đầy đủ về chất lượng đất, nguồn giống, vật tư và kỹ thuật. Không thể làm hữu cơ mà dùng phân gà tươi chưa xử lý. Thị trường EU còn yêu cầu phân hữu cơ cũng phải được chứng nhận.
Khâu cuối cùng là kiểm nghiệm nông sản. Mẫu hành, tỏi phải được kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trước khi phân phối hoặc xuất khẩu. Dự báo, vài năm tới, tiêu chí này sẽ được siết chặt ngay cả với thị trường nội địa.
Ý tưởng xây dựng quy trình sản xuất khép kín được Công ty Nông nghiệp Vàng ấp ủ từ năm 2019. Sau các vụ thử nghiệm, đến giai đoạn 2023 - 2024, quy trình chuẩn được định hình. Từ 2024 -2025, mô hình mở rộng tại nhiều xã thuộc thị xã Kinh Môn (cũ) và được nông dân đón nhận.
Năm 2025, doanh nghiệp phối hợp với UBND xã Nam An Phụ triển khai mô hình sản xuất hành vụ đông theo IPHM trên gần 4,5 ha. Công ty cung cấp toàn bộ phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, cử kỹ thuật viên bám ruộng, giám sát vật tư và lấy mẫu đất đầu - cuối vụ để kiểm chứng chất lượng.
Yếu tố quan trọng khiến nông dân tin tưởng vào quy trình mới đó là không tăng chi phí, thậm chí tiết kiệm hơn, năng suất ổn định, đất đai phục hồi rõ rệt và sâu bệnh giảm nhờ cải thiện độ tơi xốp, giữ ẩm, giữ dinh dưỡng.
Doanh nghiệp đặt mục tiêu nhân rộng mô hình ra 3.700 - 4.000 ha vùng trồng hành tỏi. Nếu chất lượng đồng đều, giá bán tăng thêm 10-20%, lợi ích mang lại cho nông dân sẽ rất lớn./.
