Giải mã thành công của chính phủ số Đan Mạch

Triển khai chính phủ số để tạo dựng niềm tin của người dân

Từ năm 2018, Đan Mạch liên tục dẫn đầu Khảo sát Chính phủ điện tử của Liên hợp quốc, trở thành một trong những quốc gia tiêu biểu về chuyển đổi số trong khu vực công. Phó Tổng Giám đốc Cơ quan Chính phủ số Đan Mạch (DADG) Adam Lebech cho biết, chìa khóa thành công của mô hình này nằm ở niềm tin của người dân - nền tảng giúp các sáng kiến chính phủ điện tử và chính phủ số phát huy hiệu quả.

Theo ông Adam Lebech, một chính phủ số hiệu quả không chỉ đơn thuần là đưa các dịch vụ công hiện có lên trực tuyến, mà còn bao gồm việc phát triển các giải pháp dựa trên các trường hợp sử dụng thực tế.

“Chúng tôi đặt người dân vào trung tâm của mọi hoạt động và cố gắng thiết kế các dịch vụ số xoay quanh họ”, ông Adam Lebech chia sẻ.

Trải nghiệm liền mạch nhờ văn hóa chia sẻ dữ liệu

Để vận hành một chính phủ số hiệu quả, dữ liệu phải được chia sẻ xuyên suốt giữa các cơ quan. Điều này, theo ông Lebech, đòi hỏi sự tin tưởng và đồng thuận cao từ người dân.

Hơn 50 năm trước, Đan Mạch đã quyết định lựa chọn một mã định danh quốc gia (CPR) duy nhất cho tất cả các dịch vụ của chính phủ. Hệ thống này sau đó được liên kết với khóa số MiTID, danh tính số được dùng chung cho cả khu vực công và tư. Ra mắt từ tháng 10/2023, MiTID giúp người dân chỉ cần một tài khoản duy nhất để truy cập mọi dịch vụ thiết yếu - từ ngân hàng đến các cổng dịch vụ công trực tuyến.

Việc triển khai này cũng rất quan trọng để tạo ra trải nghiệm nhất quán, lấy người dân làm trung tâm khi họ truy cập các dịch vụ số thiết yếu khác nhau trong cuộc sống hàng ngày.

Tích hợp sâu rộng giữa khu vực công và tư

Nếu nhiều quốc gia dừng lại ở việc số hóa các giấy tờ hành chính, Đan Mạch tiến xa hơn bằng cách tích hợp sâu các hệ thống công - tư, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính và ngân hàng.

Ông Adam Lebech nhấn mạnh, sự tích hợp công - tư này mở rộng phạm vi ứng dụng và khuyến khích người dân áp dụng rộng rãi các giải pháp chính phủ số. “Người dân thường không quan tâm cơ quan nào chịu trách nhiệm cung cấp dịch vụ gì, họ chỉ muốn mọi việc được hoàn thành”.

Để giúp người dân dễ dàng chuyển đổi giữa các dịch vụ công và tư, chính phủ đã áp dụng mô hình đồng sở hữu cho các hệ thống số.

Các cấp chính quyền khác nhau - cấp quốc gia (40%), cấp khu vực (40%) và cấp địa phương (20%) - đồng sở hữu các hệ thống quan trọng như cổng thông tin công dân quốc gia và căn cước số.

Ông chia sẻ ví dụ về Digital Post. Trong hơn 15 năm qua, Đan Mạch đã yêu cầu tất cả thông tin liên lạc của chính quyền các cấp phải được gửi đến người dân thông qua một địa điểm duy nhất, loại bỏ việc sử dụng thư giấy.

Trong một môi trường ngày càng số hóa, Lebech cho rằng công nghệ và chính sách cần phải phát triển song hành để phục vụ và bảo vệ người dân. Chính phủ đang tích cực thông qua các luật và quy định mới về hệ thống chính phủ điện tử/chính phủ số để bảo vệ quyền lợi của người dân.

Xây dựng chính phủ số lấy người làm trung tâm

Tương tự nhiều quốc gia tiên tiến, chính phủ Đan Mạch áp dụng quy trình linh hoạt và điều chỉnh liên tục trong phát triển số.

“Sai lầm khi thiết kế hệ thống số là tư duy về hệ thống số giống như việc xây dựng một tòa nhà chọc trời. Không thể lên kế hoạch cho mọi thứ ngay từ đầu và sau đó xây dựng toà nhà chọc trời theo kế hoạch. Theo tôi, cần tập trung vào các trường hợp sử dụng quy mô nhỏ, chẳng hạn như các sản phẩm khả thi tối thiểu và các dự án thí điểm, thử nghiệm với người dùng, sau đó mở rộng quy mô”, ông Lebech lưu ý.

Trong quá trình thử nghiệm ứng dụng ví định danh số, đội ngũ phát triển đã trực tiếp quan sát cảnh sát giao thông sử dụng ứng dụng ngoài thực tế, và nhận ra rằng khi quét lấy thông tin bằng lái xe số của người lái xe, găng tay lớn của cảnh sát khiến thao tác quét khó khăn - một chi tiết nhỏ nhưng quan trọng giúp họ cải thiện thiết kế.

Bằng việc trải nghiệm cùng với nhiều nhóm người dân khác nhau, từ người khuyết tật, người cao tuổi, đến những người có trình độ số thấp, chính phủ có thể tinh chỉnh các giải pháp để đảm bảo đủ an toàn, tin cậy, nhưng vẫn khả thi sử dụng cho tất cả mọi người, ông chia sẻ thêm.

Triển khai ví định danh số theo từng giai đoạn

Với phương châm "bắt đầu từ quy mô nhỏ và mở rộng", Đan Mạch triển khai ví định danh số theo 3 giai đoạn, phiên bản đầu tiên dự kiến ​​ra mắt vào đầu năm 2026.

Giai đoạn đầu tiên của dự án sẽ tập trung vào các ứng dụng thiết yếu như xác minh độ tuổi. Giai đoạn thứ hai sẽ mở rộng số lượng người dùng, bao gồm các trường hợp sử dụng khác. Giai đoạn cuối cùng là tích hợp với khu vực tư nhân và tuân thủ các quy định rộng hơn của Liên minh châu Âu (EU).

Ông Lebech giải thích, mỗi quốc gia đều tự phát triển và triển khai ứng dụng ví ID số riêng, dựa trên một khuôn khổ kiến ​​trúc chung do EU cung cấp, được gọi là eIDAS2. Thách thức lớn nhất đối với việc triển khai ở cấp quốc gia nằm ở việc đăng ký người dùng và tích hợp dịch vụ.

Điều này đồng nghĩa với việc thu hút người dân đăng ký và sử dụng ứng dụng một cách tích cực, cũng như tích hợp dịch vụ, tức là đưa các nhà cung cấp dịch vụ lên tàu và tích hợp nền tảng của họ vào ứng dụng.

Xây dựng năng lực công nghệ bảo vệ chủ quyền số

Trước những quan ngại ngày càng gia tăng về chủ quyền số, ông Lebech chia sẻ châu Âu, bao gồm cả Đan Mạch, đang tích cực bàn thảo về nhu cầu xây dựng năng lực công nghệ riêng, giảm sự phụ thuộc vào các công ty công nghệ lớn hơn ngoài khu vực.

Để hỗ trợ, sáng kiến ​​EuroStack của EU hướng đến việc lập bản đồ toàn bộ phần mềm, cơ sở hạ tầng để xác định và giảm thiểu những sự phụ thuộc này, điều mà ông Lebech thừa nhận là "một nỗ lực lâu dài".

Mặc dù vẫn sử dụng một số giải pháp của các nhà cung cấp quốc tế, DADG đảm bảo mọi dữ liệu quan trọng được lưu trữ trong nước, và chính phủ nắm quyền sở hữu mã nguồn, giúp hệ thống linh hoạt và độc lập hơn trong tương lai./.