Đề xuất quy chế mới quản lý Cổng Dịch vụ công quốc gia: Bước hoàn thiện thể chế cho Chính phủ số

Trước yêu cầu mới về thể chế và hạ tầng số, Văn phòng Chính phủ (VPCP) đang xây dựng dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế quản lý, vận hành, khai thác Cổng Dịch vụ công Quốc gia (DVCQG) thay thế Quyết định số 31/2021/QĐ-TTg ngày 11/10/2021.

Bảo đảm phát triển Cổng Dịch vụ công quốc gia trên Trung tâm dữ liệu quốc gia trở thành điểm “một cửa số” duy nhất

Qua hơn 6 năm triển khai, đến nay Cổng DVCQG đã kết nối, tích hợp với 151 hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu (CSDL) của các cơ quan, đơn vị; có hơn 617 triệu hồ sơ đồng bộ; 92,6 triệu hồ sơ trực tuyến; hơn 38,7 triệu giao dịch thanh toán trực tuyến thành công với số tiền trên 29.807 tỷ đồng. Hệ thống đáp ứng nhu cầu truy cập đồng thời của 120 nghìn người.

Trong thời gian từ ngày 1/7/2025 đến nay, hệ thống ghi nhận số lượng người dùng cao nhất đạt khoảng 50.000 người dùng đồng thời (chiếm khoảng 41,6% hiệu năng).

Thời gian qua, thực hiện triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các bộ, ngành, địa phương đã nâng cấp các Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) cấp bộ, cấp tỉnh đáp ứng yêu cầu về nghiệp vụ khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và đáp ứng yêu cầu về nghiệp vụ, bảo đảm khả năng tích hợp để triển khai Cổng DVCQG là điểm “một cửa số” tập trung quốc gia, không duy trì Cổng DVC cấp bộ, cấp tỉnh.

Đồng thời, VPCP đã phối hợp với Bộ Công an, các cơ quan có liên quan cập nhật các danh mục dùng chung, phân quyền truy cập, sử dụng các phân hệ của Cổng DVCQG (như CSDL quốc gia về TTHC; hệ thống tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị; thanh toán trực tuyến;…).

Việc nâng cấp này để thực thi các quy định liên quan đến Cổng DVCQG, các hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp bộ, cấp tỉnh, bảo đảm phát triển Cổng DVCQG trên Trung tâm dữ liệu (TTDL) quốc gia trở thành điểm “Một cửa số” duy nhất, cung cấp các dịch vụ công trực tuyến (DVCTT) tập trung của quốc gia theo lộ trình từ ngày 01/7/2025 đóng giao diện Cổng DVC cấp tỉnh, chậm nhất đến hết tháng 02/2026 đóng giao diện Cổng DVC cấp bộ.

Theo VPCP, quá trình triển khai cho thấy một số quy định trong Quy chế quản lý, vận hành, khai thác Cổng DVCQG tại Quyết định số 31/2021/QĐ-TTg ngày 11/10/2021 cần phải điều chỉnh, bao gồm các quy định liên quan đến đăng ký và quản lý tài khoản, trách nhiệm của các bộ, ngành trong việc đồng bộ dữ liệu, cung cấp DVCTT trên Cổng DVCQG…; một số vấn đề chưa được quy định để đáp ứng chỉ đạo xây dựng Cổng DVCQG tại TTDL quốc gia và cung cấp DVCTT tập trung.

Với cơ sở chính trị, pháp lý và cơ sở thực tiễn như trên, việc ban hành Quy chế quản lý, vận hành, khai thác Cổng DVCQG theo các chỉ đạo, quy định mới thay thế cho Quyết định số 31/2021/QĐ-TTg để tạo hành lang pháp lý, thống nhất cho việc quản lý, vận hành và triển khai các hoạt động cung cấp thông tin, hỗ trợ thực hiện TTHC, DVCTT, thanh toán trực tuyến, tiếp nhận, xử lý và trả lời phản ánh, kiến nghị của người dân, doanh nghiệp (DN) thông qua Cổng DVCQG là cần thiết.

Việc ban hành Quy chế quản lý, vận hành, khai thác Cổng DVCQG thay thế quy chế tại Quyết định số 31/2021/QĐ-TTg nhằm thể chế hóa đầy đủ, kịp thời chủ trương, định hướng trong các văn kiện, nghị quyết của Đảng, kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, thực hiện các quy định của Luật Giao dịch điện tử, Luật Dữ liệu, Nghị định số 118/2025/NĐ-CP; quy định rõ trách nhiệm, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc quản lý, vận hành, khai thác Cổng DVCQG bảo đảm minh bạch, rõ ràng, thống nhất, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ người dân, DN trong thực hiện TTHC, DVCTT, bảo đảm về yêu cầu quản lý nhà nước.

Quan điểm xây dựng Quyết định

Một là, cụ thể hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước về chuyển đổi số (CĐS), phát triển Chính phủ số, đặc biệt là Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS quốc gia; Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW ngày 19/6/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS về thúc đẩy chuyển đổi số liên thông, đồng bộ, nhanh, hiệu quả đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị... trong đó Cổng DVCQG là một trong những nền tảng quan trọng, tạo đột phá trong cung cấp DVCTT.

Hai là, lấy người dân, DN làm trung tâm, thúc đẩy sự thay đổi trong cung cấp DVC, đảm bảo phù hợp với Luật Giao dịch điện tử, Luật Dữ liệu, nghị định về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết TTHC, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của các cơ quan nhà nước, nhằm nâng cao chất lượng, tính minh bạch của DVC.

Ba là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai các giải pháp công nghệ hiện đại để đảm bảo Cổng DVCQG hoạt động ổn định, thông suốt, an toàn thông tin; hình thành kênh giao tiếp hiệu quả, cho phép người dân, DN theo dõi trạng thái hồ sơ, gửi phản hồi, kiến nghị, và nhận hỗ trợ liên tục.

Dự thảo Quy chế quản lý, vận hành, khai thác Cổng DVCQG (thay thế Quy chế tại Quyết định số 31/2021/QĐ-TTg) gồm 07 chương, với 57 điều quy định nguyên tắc, quyền hạn, trách nhiệm, phương thức quản lý, vận hành, khai thác Cổng DVCQG. Cụ thể:

Chương I: Quy định chung, gồm 08 điều (từ Điều 1 đến Điều 8) quy định về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Quy chế; giải thích từ ngữ; nguyên tắc quản lý, vận hành, khai thác Cổng DVCQG, các danh mục dữ liệu dùng chung của Cổng, các thông tin được cung cấp và quyền, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân khi sử dụng dịch vụ trên Cổng, việc quản lý tài khoản trên Cổng.

Chương II: Quản lý, cập nhật, khai thác CSDL quốc gia về TTHC, gồm 12 điều (từ Điều 14 đến Điều 25) quy định về nội dung trên CSDL quốc gia về TTHC, trách nhiệm cập nhật, đăng tải dữ liệu, quy trình cập nhật, công khai, việc rà soát, đánh giá chất lượng, kết nối, tích hợp dữ liệu và trách nhiệm của cơ quan tiếp nhận giải quyết TTHC trong việc khai thác, sử dụng dữ liệu TTHC.

Chương III: Xây dựng, tích hợp, cung cấp DVCTT trên Cổng DVCQG gồm 07 điều (từ Điều 26 đến Điều 32) quy định về quy trình cung cấp, từ tái cấu trúc quy trình, quy trình kiểm thử, quy trình tích hợp và cung cấp DVCTT, đánh giá việc giải quyết TTHC.

Chương IV: Thanh toán trực tuyến trên Cổng DVCQG gồm 5 điều (từ Điều 33 đến Điều 37) quy định về các hình thức thanh toán trực tuyến, việc tích hợp, kết nối giữa các cơ quan để cung cấp dịch vụ thanh toán trực tuyến, đối chiếu, tra soát dữ liệu và trách nhiệm của các ngân hàng, trung gian thanh toán tham gia vào quá trình thanh toán.

Chương V: Tiếp nhận, xử lý phản ánh kiến nghị trên Cổng DVCQG gồm 11 điều (từ Điều 38 đến Điều 48) quy định về việc vận hành cấu phần Hệ thống thông tin tiếp nhận, trả lời phản ánh, kiến nghị, nội dung phản ánh, kiến nghị, cách thức gửi, phân quyền tiếp nhận, xử lý và quy trình thực hiện tiếp nhận, phân loại, chuyển xử lý phản ánh, kiến nghị; trách nhiệm của cơ quan tiếp nhận và cán bộ công chức viên chức thực hiện tiếp nhận.

Chương VI: Vận hành kỹ thuật của Cổng DVCQG gồm 7 điều (từ Điều 49 đến Điều 55) quy định về các vấn đề quản trị, vận hành, hỗ trợ, xử lý sự cố đối với cơ quan, đơn vị và hỗ trợ đối với tổ chức, cá nhân, bảo đảm an toàn, an ninh thông tin.

Chương VII: Tổ chức thực hiện gồm 8 điều (từ Điều 56 đến Điều 59) quy định trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong triển khai thực hiện và điều khoản thi hành Quy chế.

Các quy định tại dự thảo nghị định bám sát ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Dự thảo Quyết định thay thế kế thừa 10 điều, sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ nội dung trong 36 Điều (sửa đổi trên 50% tổng số điều).

Về nội dung cắt giảm, đơn giản hóa TTHC, các quy định tại Quyết định tạo thuận lợi cho người dân, DN, bảo đảm nâng cao chất lượng phục vụ, khả năng giám sát việc giải quyết TTHC. Dự thảo Quyết định không quy định và không làm phát sinh TTHC.

Dự thảo Quyết định giúp tăng trách nhiệm cho người đứng đầu bộ phận một cửa trong việc điều chỉnh và thay thế nhân sự, đảm bảo sự linh hoạt và hiệu quả trong quản lý, đáp ứng tốt hơn nhu cầu thực tế tại từng địa phương.

Việc phân cấp trong tổ chức thực hiện cơ chế một cửa được thể hiện qua quy định giao UBND cấp xã được quyết định số lượng điểm tiếp nhận của Trung tâm Phục vụ hành chính công, được ký kết các hợp đồng dịch vụ, và đảm bảo hạ tầng trang thiết bị cho Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã.

Theo đó, chính quyền địa phương, đặc biệt ở cấp cơ sở, có thể linh hoạt triển khai, phù hợp với điều kiện cụ thể, khẳng định sự chủ động và trách nhiệm trong phục vụ người dân./.