Đầu tư quy mô lớn xây dựng nông thôn mới, thu hẹp chênh lệch vùng miền đến năm 2035

Trình bày tóm tắt Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, Chương trình hướng tới các xã, thôn trên cả nước, ưu tiên vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi; các xã nghèo và các địa phương đang phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới hiện đại.

Giai đoạn I (2026-2030), tổng nguồn lực dự kiến huy động tối thiểu khoảng 1,23 triệu tỷ đồng. Đối với giai đoạn II (2031-2035), Chính phủ sẽ căn cứ kết quả giai đoạn đầu để trình Quốc hội quyết định mức vốn tiếp theo.

Chương trình được triển khai trong 10 năm, chia thành hai giai đoạn 2026-2030 và 2031-2035. Theo Tờ trình, Chương trình đặt mục tiêu xây dựng nông thôn mới theo hướng hiện đại, thực chất, gắn với quá trình đô thị hóa, thích ứng biến đổi khí hậu; phát triển kinh tế nông thôn xanh - tuần hoàn - sinh thái; thúc đẩy tái cơ cấu nông nghiệp, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.

Bên cạnh đó, Chương trình hướng đến giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững; nâng cao thu nhập, chất lượng sống, khả năng tiếp cận dịch vụ cơ bản của người dân; thu hẹp khoảng cách phát triển giữa vùng dân tộc thiểu số, miền núi với các khu vực khác; củng cố khối đại đoàn kết và gìn giữ bản sắc văn hóa của cộng đồng các dân tộc. Nội dung Chương trình gồm 2 hợp phần:

Hợp phần 1: Các nhóm nội dung chung triển khai trên phạm vi cả nước nhằm xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Có 10 nhóm nội dung ưu tiên xã nghèo và vùng đặc biệt khó khăn.

Hợp phần 2: Các nội dung đặc thù dành riêng cho phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Lâm Văn Mẫn cho biết Hội đồng thống nhất với đề xuất hợp nhất 3 Chương trình mục tiêu quốc gia thành một chương trình chung cho giai đoạn 2026-2035. Việc hợp nhất sẽ tránh chồng chéo về chính sách, đối tượng, địa bàn và nâng cao hiệu quả đầu tư, đặc biệt cho vùng khó khăn nhất.

Hội đồng đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát mục tiêu cụ thể để bảo đảm không trùng lặp, có cơ sở và logic, thể hiện rõ sự ưu tiên cho vùng lõi nghèo và vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.

Về vốn, Hội đồng cơ bản thống nhất với đề xuất của Chính phủ, đồng thời đề nghị sớm hoàn thiện phương án bổ sung vốn ngay từ đầu kỳ; cân đối lại tỷ lệ vốn đối ứng để phù hợp với năng lực của các địa phương khó khăn; phân rõ nguồn lực cho từng hợp phần nhằm bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả phân bổ./.