Cải thiện dinh dưỡng: Điểm nhấn trong Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025

Công tác giảm nghèo bền vững hiện vẫn được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, gắn chặt với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, nhất là tại những vùng còn nhiều khó khăn về điều kiện tự nhiên, hạ tầng và sinh kế.

Dự án 3 “Hỗ trợ phát triển sản xuất, cải thiện dinh dưỡng” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững đang đóng vai trò như một trụ cột quan trọng.

Dự án không chỉ hướng tới hỗ trợ người dân mở rộng sản xuất, nâng cao thu nhập, mà còn đưa ra cách tiếp cận toàn diện hơn khi kết hợp giữa phát triển sinh kế và cải thiện dinh dưỡng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy quá trình giảm nghèo theo hướng bền vững, lâu dài.

Tiểu dự án được triển khai trên cơ sở Chiến lược Quốc gia về Dinh dưỡng giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2045 theo Quyết định số 02/QĐ-TTg ngày 5/1/2022 của Thủ tướng Chính phủ.

Chiến lược nhấn mạnh quyền tiếp cận công bằng với dinh dưỡng và thực phẩm của mọi người dân, coi dinh dưỡng hợp lý là nền tảng để cải thiện sức khỏe, đặc biệt ở nhóm dễ bị tổn thương như trẻ em và phụ nữ mang thai.

Trong hệ thống tiêu chí đo lường nghèo đa chiều, dinh dưỡng được xem là một chỉ số cốt lõi, phản ánh mức độ tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ xã hội cơ bản của người dân. Nếu hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất tập trung vào “đầu vào” cho sinh kế, thì Tiểu dự án 2 về cải thiện dinh dưỡng lại hướng đến “đầu ra”, tức chất lượng con người, từ thể trạng, sức khỏe đến khả năng học tập và lao động trong tương lai.

Là địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, Lai Châu đã nhận được 17,3 tỷ đồng nguồn kinh phí Trung ương hỗ trợ giai đoạn 2021 - 2024.

Nguồn lực này giúp hàng nghìn trẻ em dưới 5 tuổi được bổ sung đa vi chất dinh dưỡng; hàng nghìn phụ nữ mang thai, bà mẹ có con dưới 5 tuổi được tư vấn kiến thức dinh dưỡng; hơn 10.000 trẻ suy dinh dưỡng học đường được hỗ trợ phục hồi dinh dưỡng để phục hồi thể trạng và nâng cao khả năng học tập.

Việc triển khai đồng bộ các hoạt động không chỉ giúp trẻ em phát triển tốt hơn mà còn góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng, đặc biệt tại những vùng sâu, vùng xa nơi kiến thức về chăm sóc dinh dưỡng còn hạn chế.

Thời gian qua, Tây Ninh cũng là địa phương tích cực trong thực hiện tiểu dự án cải thiện dinh dưỡng. Nhiều chương trình tập trung vào nhóm trẻ em dưới 16 tuổi là nhóm chịu tác động trực tiếp bởi thiếu hụt dinh dưỡng.

Hàng ngàn trẻ thuộc diện nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo đã được thụ hưởng các hoạt động bổ sung vi chất và tư vấn chế độ ăn hợp lý. Công tác chăm sóc dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai và bà mẹ cho con bú cũng được mở rộng nhằm cải thiện sức khỏe từ giai đoạn sớm.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các hoạt động cải thiện dinh dưỡng trong Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo đã góp phần đáng kể trong việc giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em dưới 16 tuổi. Tỷ lệ này hiện còn 25,42%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu đề ra là dưới 34%.

Thống kê trên phạm vi cả nước cho thấy, chính sách cải thiện dinh dưỡng đã đi vào cuộc sống: 146.098 trẻ dưới 5 tuổi đã được bổ sung vi chất; 646.057 bà mẹ được tư vấn; 169.119 phụ nữ mang thai được hỗ trợ dinh dưỡng.

Cùng với đó, mạng lưới cán bộ y tế cơ sở đã quản lý 34.333 trường hợp trẻ suy dinh dưỡng cấp tính, thực hiện bổ sung vi chất cho 458.405 trẻ từ 5 - 16 tuổi và tư vấn kiến thức dinh dưỡng cho gần 1 triệu trẻ em. Những kết quả này góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng, giảm nguy cơ bệnh tật và tăng cường thể lực, trí lực cho trẻ em vùng nghèo.

Theo các chuyên gia, cải thiện dinh dưỡng không chỉ là chỉ đơn thuần là biện pháp chăm sóc sức khỏe, mà còn là chính sách xã hội mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện rõ định hướng “lấy con người làm trung tâm” trong tiến trình giảm nghèo bền vững.

Trẻ em được chăm lo dinh dưỡng đầy đủ có cơ hội phát triển khỏe mạnh, học tập tốt hơn và thoát khỏi vòng nghèo đói do suy dinh dưỡng gây ra.

Vai trò của các bà mẹ, những người giữ vai trò trung tâm trong chăm sóc dinh dưỡng cho gia đình cũng được chú trọng thông qua các chương trình tư vấn, truyền thông về dinh dưỡng, vệ sinh và nuôi con khoa học. Đây là yếu tố quan trọng tạo nên những thế hệ khỏe mạnh hơn, có khả năng đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội.

Giá trị lớn nhất của chương trình vì thế không chỉ nằm ở nguồn kinh phí hay số lượng đối tượng thụ hưởng, mà còn thể hiện ở sự thay đổi nhận thức và hành vi của người dân mà chương trình đã tạo ra chuyển biến trong nhận thức và hành vi dinh dưỡng của cộng đồng.

Chính sự thay đổi này đang góp phần củng cố nền tảng cho công cuộc giảm nghèo đa chiều và phát triển bền vững tại các địa phương./.