Bức tranh giảm nghèo bền vững ở Quảng Ninh
Tỉnh Quảng Ninh đã tạo ra một trong những bức tranh tiêu biểu nhất về giảm nghèo bền vững hiện nay khi trở thành địa phương đầu tiên cả nước hoàn thành mục tiêu giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 sớm trước 3 năm. Đây là một trong những minh chứng rõ rệt cho cách tiếp cận giảm nghèo đa chiều, bao trùm và bền vững, không chỉ giảm “con số nghèo” mà trực tiếp nâng cao chất lượng cuộc sống người dân mọi lứa tuổi, vùng miền.
Hoàn thành mục tiêu trước thời hạn và chuẩn nghèo cao hơn
Theo báo cáo của UBND tỉnh, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều theo chuẩn quốc gia giảm mạnh từ 0,41% năm 2021 (khoảng 1.526 hộ) xuống còn 0,067% năm 2022 (tương đương 258 hộ).
Đến cuối năm 2023, toàn tỉnh không còn hộ nghèo, không còn xã nghèo hay xã đặc biệt khó khăn theo chuẩn nghèo đa chiều quốc gia, hoàn thành mục tiêu giảm nghèo bền vững trước thời hạn quốc gia.
Song song đó, Quảng Ninh tự ban hành chuẩn nghèo đa chiều riêng cao hơn khoảng 1,4 lần so với chuẩn quốc gia để tăng “tham vọng phát triển bao trùm” cho giai đoạn 2023-2025. Theo đó, đến cuối năm 2023 tỉnh còn 246 hộ nghèo và hơn 3.000 hộ cận nghèo theo chuẩn địa phương.
Qua rà soát, tới đầu năm 2025, Quảng Ninh còn 8 hộ nghèo và 1.197 hộ cận nghèo theo chuẩn của tỉnh; hiện nay toàn tỉnh không còn hộ nghèo và hộ cận nghèo theo chuẩn này sau đánh giá cuối năm 2025.
Cải thiện dinh dưỡng - trụ cột của giảm nghèo đa chiều
Không chỉ dừng ở việc tăng thu nhập, Quảng Ninh đã chú trọng cải thiện dinh dưỡng cho trẻ em và phụ nữ mang thai - một trong các chỉ số quan trọng trong nghèo đa chiều.
Nhiều hoạt động truyền thông giáo dục dinh dưỡng đã được tổ chức rộng khắp, gắn với các chiến dịch như “Ngày vi chất dinh dưỡng và cân trẻ”, “Tuần lễ nuôi con bằng sữa mẹ” và các buổi tư vấn chăm sóc sức khỏe định kỳ cho phụ nữ mang thai. Những hoạt động này giúp nâng cao nhận thức về khám thai định kỳ, lợi ích của sữa mẹ, chế độ ăn bổ sung hợp lý và bổ sung vi chất dinh dưỡng.
Quảng Ninh cũng triển khai các biện pháp trực tiếp như bổ sung Vitamin A liều cao cho trẻ 6-35 tháng, cân đo theo dõi tăng trưởng hai đợt mỗi năm cho trẻ dưới 5 tuổi và sản xuất các bộ công cụ sàng lọc suy dinh dưỡng cấp tính tại cộng đồng. Ước tính năm 2023, hơn 1.600 trẻ em ở các xã đặc biệt khó khăn đã được hỗ trợ uống sữa dinh dưỡng liên tục trong 3 tháng.
Xây sinh kế lâu dài bằng đào tạo nghề và việc làm bền vững
Việc giảm nghèo không thể thiếu sinh kế bền vững và việc làm ổn định. Quảng Ninh đã triển khai Tiểu dự án phát triển giáo dục nghề nghiệp và chương trình việc làm lồng ghép, đưa nghề đào tạo đến cả lao động nông thôn và lao động thuộc nhóm khó khăn.
Chỉ riêng năm 2024, tỉnh đã đào tạo nghề cho hơn 40.000 người ở các trình độ khác nhau, từ cao đẳng, trung cấp đến nghề ngắn hạn dưới 3 tháng, mở rộng cơ hội tiếp cận việc làm và nâng cao thu nhập.
Nguồn ngân sách địa phương cũng dành hơn 258 triệu đồng hỗ trợ lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và hơn 1,6 tỷ đồng cho các hoạt động hỗ trợ việc làm bền vững, cùng các lớp tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác giảm nghèo.
Tăng cường tiếp cận thông tin và hạ tầng số
Một trong những bước tiến đáng chú ý trong giảm nghèo đa chiều tại Quảng Ninh là tăng cường tiếp cận thông tin cho người dân, đặc biệt những vùng sâu, vùng xa và đồng bào dân tộc thiểu số.
Tỉnh đã phủ sóng 100% mạng di động 4G trên toàn địa bàn, triển khai hạ tầng internet băng rộng tới 113/113 thôn, bản và tặng thiết bị 4G cho các hộ có hoàn cảnh khó khăn để đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau trong kỷ nguyên số.
Các điểm Bưu điện văn hóa xã kết nối Internet 97%, giúp người dân dễ dàng truy cập thông tin chính sách, dịch vụ công và cơ hội học tập trực tuyến. Đây là một yếu tố quan trọng để thu hẹp khoảng cách số và góp phần mở rộng khả năng tiếp cận cơ hội phát triển kinh tế - xã hội.
Huy động nguồn lực địa phương và xã hội hoá
Đáng chú ý, Quảng Ninh là một trong những địa phương tự chủ nguồn kinh phí cho chương trình giảm nghèo, không phụ thuộc ngân sách Trung ương. Tổng kinh phí triển khai giai đoạn 2021-2025 của tỉnh lên tới gần 4.820 tỷ đồng, được bố trí linh hoạt theo nhu cầu đặc thù của địa phương, lồng ghép với các chương trình xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế - xã hội.
Việc huy động nguồn lực xã hội hóa và sự tham gia của cộng đồng đã tạo thành “sức bật kép” giúp các chính sách được triển khai sâu rộng, đồng thời người dân được khuyến khích chủ động tham gia vào các hoạt động phát triển sinh kế, tạo việc làm và bảo đảm an sinh.
Trên nền tảng thành công hiện nay, Quảng Ninh xác định mục tiêu duy trì kết quả giảm nghèo, nâng cao chất lượng đời sống người dân và phát triển bền vững là nhiệm vụ dài hạn. Tỉnh tập trung hoàn thiện cơ chế chính sách phù hợp điều kiện thực tiễn địa phương, đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư và tăng cường giám sát, đánh giá nhằm sớm điều chỉnh kịp thời các giải pháp thực hiện.
Ngoài ra, tỉnh còn đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới nâng cao, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, phát triển sản phẩm OCOP, khai thác tiềm năng du lịch nông thôn kết hợp với sinh kế bền vững, góp phần tạo sinh kế mới và nâng cao thu nhập cho người dân.
Hành trình giảm nghèo tại Quảng Ninh là một minh chứng sinh động cho mô hình giảm nghèo đa chiều, từ cải thiện dinh dưỡng, đào tạo nghề, sinh kế bền vững đến tiếp cận thông tin và số hóa đời sống nông thôn.
Kết quả này không chỉ là “giảm con số nghèo” mà còn là nâng cao chất lượng sống, mở rộng cơ hội phát triển cho mọi người dân, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, bao trùm và công bằng xã hội./.
