Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng tại tỉnh Quảng Ninh: Chủ động, đồng bộ và hướng tới bền vững

Chủ động triển khai các chương trình bảo vệ trẻ em trên môi trường số

Là địa phương đi đầu trong cải cách hành chính và chuyển đổi số, Quảng Ninh sớm xác định bảo vệ trẻ em trên không gian mạng là một trong những nhiệm vụ quan trọng, gắn với mục tiêu phát triển bền vững và xây dựng xã hội số. Các sở, ngành và địa phương trong tỉnh đã tích cực triển khai các kế hoạch, chương trình hành động về bảo vệ trẻ em, trong đó chú trọng nội dung phòng ngừa rủi ro và xâm hại trẻ em trên môi trường mạng.

Công tác bảo vệ trẻ em trên không gian mạng tại Quảng Ninh được thực hiện theo hướng liên ngành, có sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành giáo dục, lao động - xã hội, thông tin - truyền thông (trước sáp nhập), công an và các tổ chức đoàn thể. Cách tiếp cận này giúp hình thành “lá chắn nhiều lớp”, bảo vệ trẻ em từ gia đình, nhà trường đến cộng đồng.

Đẩy mạnh giáo dục kỹ năng số và an toàn mạng trong trường học

Một trong những giải pháp trọng tâm của Quảng Ninh là đưa giáo dục kỹ năng số và an toàn mạng vào nhà trường. Nhiều trường học trên địa bàn tỉnh đã tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề, ngoại khóa và lồng ghép nội dung sử dụng internet an toàn vào chương trình học.

Học sinh được trang bị kiến thức về bảo vệ thông tin cá nhân, nhận diện hành vi bắt nạt, lừa đảo trên mạng, cũng như kỹ năng ứng xử văn minh trong môi trường số. Thông qua các hoạt động tương tác, xử lý tình huống thực tế, học sinh từng bước hình thành thói quen sử dụng mạng an toàn, có trách nhiệm.

Tăng cường vai trò của gia đình và cộng đồng

Bên cạnh nhà trường, Quảng Ninh chú trọng phát huy vai trò của gia đình trong bảo vệ trẻ em trên không gian mạng. Thông qua các hoạt động tuyên truyền, tập huấn và truyền thông cơ sở, phụ huynh được nâng cao nhận thức về nguy cơ trên môi trường số và cách đồng hành cùng con khi sử dụng internet.

Nhiều gia đình đã chủ động thiết lập quy tắc sử dụng thiết bị số, kiểm soát thời gian truy cập mạng và tạo không gian trao đổi cởi mở để trẻ em sẵn sàng chia sẻ khi gặp vấn đề. Vai trò của cộng đồng, các tổ chức đoàn thể như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ cũng được phát huy trong việc tuyên truyền, hỗ trợ và phát hiện sớm các nguy cơ đối với trẻ em.

Ứng dụng công nghệ trong bảo vệ trẻ em trên không gian mạng

Cùng với giáo dục và truyền thông, Quảng Ninh từng bước ứng dụng công nghệ trong công tác bảo vệ trẻ em trên môi trường số. Các cơ quan, đơn vị phối hợp với doanh nghiệp viễn thông, công nghệ triển khai giải pháp lọc nội dung, kiểm soát truy cập và cảnh báo nguy cơ trên hệ thống mạng dùng chung trong trường học.

Việc khuyến khích sử dụng các công cụ kiểm soát của phụ huynh, phần mềm quản lý thiết bị cũng góp phần hỗ trợ gia đình trong việc giám sát và bảo vệ trẻ em khi tham gia không gian mạng.

Hoàn thiện cơ chế tiếp nhận, xử lý thông tin

Một kết quả quan trọng khác là việc tăng cường cơ chế tiếp nhận và xử lý thông tin liên quan đến xâm hại, bạo lực trẻ em trên không gian mạng. Quảng Ninh đã chú trọng nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc tiếp nhận phản ánh, can thiệp kịp thời và bảo vệ quyền lợi của trẻ em.

Nhờ đó, nhiều vụ việc được phát hiện và xử lý sớm, hạn chế hậu quả và tác động tiêu cực đến tâm lý trẻ em. Việc này cũng góp phần củng cố niềm tin của người dân vào hệ thống bảo vệ trẻ em của địa phương.

Những chuyển biến tích cực từ thực tiễn

Thực tiễn triển khai các giải pháp bảo vệ trẻ em trên không gian mạng tại Quảng Ninh đã mang lại nhiều chuyển biến tích cực. Nhận thức của học sinh, phụ huynh và giáo viên về an toàn mạng được nâng cao rõ rệt. Trẻ em ngày càng chủ động hơn trong việc tự bảo vệ mình, biết tìm kiếm sự hỗ trợ khi gặp rủi ro trên môi trường số.

Công tác phối hợp liên ngành ngày càng chặt chẽ, hiệu quả hơn, tạo nền tảng quan trọng để xây dựng môi trường mạng an toàn, thân thiện với trẻ em trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác bảo vệ trẻ em trên không gian mạng tại Quảng Ninh vẫn đối mặt với không ít khó khăn. Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và các nền tảng số khiến nguy cơ đối với trẻ em ngày càng đa dạng, tinh vi. Khoảng cách về kỹ năng số giữa các nhóm trẻ em, giữa phụ huynh và con cái vẫn là thách thức lớn trong công tác quản lý và bảo vệ.

Ngoài ra, nguồn lực dành cho công tác này còn hạn chế, trong khi yêu cầu đặt ra ngày càng cao, đòi hỏi sự đổi mới liên tục trong cách tiếp cận và triển khai giải pháp.

Định hướng thời gian tới

Trong thời gian tới, Quảng Ninh tiếp tục xác định bảo vệ trẻ em trên không gian mạng là nhiệm vụ lâu dài, cần được triển khai thường xuyên và đồng bộ. Trọng tâm là nâng cao kỹ năng số cho trẻ em, phụ huynh và giáo viên; mở rộng ứng dụng công nghệ trong bảo vệ trẻ em; đồng thời tăng cường truyền thông và hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành.

Tỉnh cũng hướng tới xây dựng hệ sinh thái số an toàn cho trẻ em, trong đó trẻ em không chỉ được bảo vệ mà còn được trao quyền tham gia sáng tạo, học tập và phát triển lành mạnh trên môi trường mạng.

Những nỗ lực của tỉnh Quảng Ninh trong bảo vệ trẻ em trên không gian mạng đã và đang mang lại những kết quả tích cực, góp phần xây dựng môi trường số an toàn, lành mạnh cho thế hệ trẻ. Mặc dù còn nhiều thách thức phía trước, song với cách tiếp cận chủ động, đồng bộ và sự chung tay của gia đình, nhà trường, chính quyền và toàn xã hội, Quảng Ninh đang từng bước tạo dựng “lá chắn số” vững chắc, bảo vệ trẻ em trong kỷ nguyên chuyển đổi số./.