Bảo vệ trẻ em Campuchia khỏi nguy cơ bị lạm dụng online

Gia tăng đáng kể nạn bóc lột tình dục trẻ em trực tuyến

Nạn bóc lột tình dục trẻ em trực tuyến (OCSE - Online child sexual exploitation) đã gia tăng đáng kể trong những năm gần đây, đặc biệt kể từ thời điểm đại dịch COVID-19 bùng phát năm 2020. Chỉ riêng tại Philippines, mỗi năm có hàng chục nghìn trẻ em trở thành nạn nhân của hình thức xâm hại này.

OCSE là hành vi vi phạm nghiêm trọng quyền trẻ em, bao gồm việc sản xuất và phát tán tài liệu lạm dụng tình dục trẻ em (CSAM), tức là hình ảnh hoặc video có nội dung khiêu dâm liên quan đến trẻ em, cùng với các hành vi dụ dỗ và tống tiền tình dục trực tuyến.

Không chỉ nổi cộm ở Đông Nam Á, OCSE đang trở thành vấn nạn toàn cầu. Terre des Hommes (Hà Lan), một tổ chức nhân đạo từ thiện quốc tế vì quyền trẻ em dưới sự bảo trợ của Liên đoàn quốc tế Terre des Hommes, cho biết tình trạng này cũng đang gia tăng tại Kenya và nhiều quốc gia khác.

Nó đã trở thành vấn nạn toàn cầu và được Tổ chức cảnh sát hình sự quốc tế (INTERPOL) mô tả là "tội ác của thế kỷ".

Internet mang đến cơ hội học tập và phát triển cho trẻ em, nhưng cũng cung cấp một nền tảng ẩn danh khiến cho nạn bóc lột tình dục trẻ em trực tuyến trở nên khó kiểm soát, ví dụ như phát trực tiếp các hành vi xâm hại tình dục trẻ em, gạ gẫm ảnh khỏa thân của trẻ em,… Điều này gây ra nguy cơ cho sự an toàn và hạnh phúc của trẻ em.

Củng cố hệ thống bảo vệ và trao quyền cho trẻ em

Nhằm ứng phó với tình trạng OCSE, Terre des Hommes đã khởi động chương trình "An toàn cho trẻ em và Quyền của trẻ em trực tuyến" (SCROL) kéo dài 3 năm (2022 - 2025).

Cuối tháng 10/2025, tại Phnom Penh, Terre des Hommes đã tổ chức Hội thảo tổng kết dự án SCROL tại Campuchia.

Được triển khai vào tháng 11/2022, dự án SCROL Campuchia hướng đến mục tiêu bảo vệ tất cả trẻ em khỏi OCSE bằng cách củng cố các hệ thống bảo vệ quốc gia và địa phương, tăng cường sự hỗ trợ của gia đình và cộng đồng, đồng thời trao quyền cho trẻ em tự bảo vệ bản thân trên môi trường mạng.

Báo cáo "Ngăn chặn tác hại" (Disrupting Harm) của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), Tổ chức Chấm dứt mại dâm, khiêu dâm và buôn bán trẻ em nhằm bóc lột tình dục (ECPAT) và INTERPOL năm 2022 cho thấy cứ 10 trẻ em từ 12 - 17 tuổi ở Campuchia thì có 1 trẻ từng trải qua một hình thức OCSE nào đó, trong đó trẻ em gái chiếm hơn 80% số nạn nhân được xác định.

Trong 3 năm qua, SCROL đã được triển khai với sự hợp tác của APLE Campuchia, Dự án tự do AusCam, Hội đồng Quốc gia về trẻ em Campuchia (CNCC) và Vụ Chính sách công nghệ thông tin (CNTT) thuộc Bộ Bưu chính Viễn thông (MPTC).

Dự án tập trung vào việc nâng cao nhận thức và thúc đẩy thay đổi hành vi tại Phnom Penh, Kandal, Battambang và Kratie, xây dựng tài liệu đào tạo cho lực lượng thực thi pháp luật và hỗ trợ các sĩ quan điều tra các vụ việc liên quan đến OCSE.

SCROL cũng hợp tác với các công ty công nghệ để thúc đẩy môi trường trực tuyến an toàn hơ cũng như khuyến khích báo cáo các vụ việc lạm dụng và bóc lột trực tuyến.

Dự án đã góp phần đáng kể trong việc nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi ở trẻ em và người lớn. Năm 2023, chỉ có 46% người tham gia hiểu được nguyên nhân của OCSE và cách phòng ngừa hoặc ứng phó. Năm 2025, con số này đã tăng lên 86%, cho thấy sự thay đổi rõ rệt về nhận thức và sự tham gia.

Trong suốt thời gian thực hiện dự án, 580 trường hợp OCSE đã được phát hiện và báo cáo - bằng chứng cho thấy sự cảnh giác và tin tưởng hơn vào các cơ chế báo cáo. Bên cạnh những thành tựu trực tiếp, SCROL đã đặt nền móng quan trọng cho hành động quốc gia bền vững.

Vào ngày 6/10/2025, CNCC đã khởi động Kế hoạch hành động quốc gia chấm dứt bạo lực đối với trẻ em giai đoạn 2025 - 2030, trong đó ưu tiên hàng đầu là phòng ngừa và ứng phó với OCSE.

Ngoài ra, MPTC đang nỗ lực thiết lập một hệ thống báo cáo quốc gia về nội dung không phù hợp, bao gồm OCSE, và hợp tác với các công ty công nghệ và kỹ thuật số để áp dụng Bộ Quy tắc ứng xử bảo vệ trẻ em trực tuyến (Child Online Protection Code of Conduct).

Bà Monika, một nhà hoạt động vì thanh thiếu niên tham gia dự án, người yêu cầu chỉ cung cấp tên thật, cho biết trẻ em tham gua cộng đồng của cô hiện có thể lên tiếng về những thách thức của mình trên mạng sau khi tham gia chương trình SCROL.

“Nhờ sự hỗ trợ của SCROL, chúng tôi đã trao quyền cho trẻ em trong cộng đồng lên tiếng về sự an toàn trực tuyến của mình. Chúng tôi cũng vận động cho các hệ thống hỗ trợ mạnh mẽ hơn cho việc báo cáo và hành động hiệu quả hơn từ các nhân viên xã hội, cơ quan thực thi pháp luật và chính phủ. Hãy cùng nhau làm cho môi trường trực tuyến an toàn hơn cho mọi trẻ em”, bà Monika cho biết.

Bà Zoe de Melo, Quản lý Chương trình OCSE tại Terre des Hommes Hà Lan, cho biết số lượng nạn nhân can đảm báo cáo vụ việc của mình đã bắt đầu tăng lên sau khi các bên liên quan của SCROL nỗ lực cải thiện việc thực thi pháp luật và tăng cường hỗ trợ để giải quyết vấn đề.

"Cùng với các đối tác SCROL, chúng tôi đã liên tục vận động để cải thiện hệ thống bảo vệ trẻ em ở cả cấp địa phương và quốc gia. Nhờ những nỗ lực này, việc báo cáo và hỗ trợ cho nạn nhân đã được tăng cường, và các nhân viên xã hội, quan chức địa phương và quốc gia cũng như các cơ quan thực thi pháp luật đã trở nên mạnh mẽ hơn để giải quyết thách thức của OCSE", bà Zoe de Melo nói.

Ông Chan Pheakdey, Phó Giám đốc Ban CNTT và Truyền thông của MPTC, cho biết tất cả các bên liên quan đều đang đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy an toàn trực tuyến cho trẻ em. "Dự án SCROL đã cho chúng ta thấy rằng việc bảo vệ trẻ em trực tuyến đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các ngành”.

MPTC đã đóng góp vào việc xây dựng môi trường số an toàn hơn thông qua việc phát triển chính sách, nâng cao năng lực và các chiến dịch nâng cao nhận thức. Cùng với các đối tác, MPTC đang đặt nền móng cho một hệ thống vững mạnh, bảo vệ quyền được an toàn trực tuyến của mọi trẻ em”./.