Bài báo trình bày những kết quả nghiên cứu chính của đề tài: “Nghiên cứu tổng hợp thoái hóa đất, hoang mạc hóa ở Tây Nguyên và đề xuất giải pháp sử dụng đất bền vững”, mã số TN3/T01 thuộc Chương trình KH&CN phục vụ phát triển kinh tế - xã hội vùng Tây Nguyên (Chương trình Tây Nguyên 3), được triển khai thực hiện từ năm 2011. Kết quả nghiên cứu cho thấy, các tỉnh Tây Nguyên chịu ảnh hưởng của các quá trình thoái hóa đất đặc trưng gồm: quá trình xói mòn và rửa trôi bề mặt; quá trình feralit - laterit hóa hình thành kết von; quá trình rửa trôi theo phẫu diện; quá trình glây và lầy hóa; quá trình bạc màu hóa học; quá trình hình thành phức hệ vô cơ - hữu cơ. Các quá trình dẫn đến các dạng thoái hóa đất chủ đạo: xói mòn - rửa trôi bề mặt làm mất tầng đất canh tác, kết von laterit, bôxit và đá mẹ xuất hiện trên bề mặt; thoái hóa hóa học do mất chất hữu cơ và dinh dưỡng, hình thành các loại độc tố trong môi trường đất; thoái hóa vật lý (phá hủy cấu trúc đất, tầng canh tác bị nén chặt thành những khối rắn chắc, trượt lở đất làm thay đổi bề mặt địa hình). Nguy cơ xuất hiện hoang mạc ở Tây Nguyên đang ở mức báo động.