Hoạt động kiểm tra, thanh tra đóng vai trò quan trọng trong công tác quản lý nhà nước. Trong thời gian gần đây, hoạt động kiểm tra, thanh tra được tăng cường theo định hướng của Đảng và Nhà nước ta với mục tiêu nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Định hướng này đặt ra yêu cầu cơ quan quản lý nhà nước quan tâm hơn đối với hoạt động kiểm tra, thanh tra và triển khai công tác này nhiều hơn làm phát sinh một số khó khăn, vướng mắc cần phải được hướng dẫn, tháo gỡ. Hoạt động kiểm tra, thanh tra có thể được tiếp cận từ nhiều góc độ khác nhau như lý luận, pháp lý, quản lý, nghiệp vụ... Xuất phát từ tính chất và mối quan hệ vốn có giữa hoạt động thanh tra và hoạt động kiểm tra, pháp luật thanh tra hiện hành có những quy định về thanh tra, kiểm tra. Bài viết này bàn về thanh tra, kiểm tra trong quản lý nhà nước trên cơ sở nghiên cứu các quy định pháp luật thanh tra hiện hành.