Doanh nghiệp công nghệ là lực lượng nòng cốt đưa Việt Nam làm chủ công nghệ lõi trong kỷ nguyên số

Ngày 30/12/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng đã đến dự và phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn Quốc gia Phát triển doanh nghiệp Công nghệ Việt Nam do Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức tại Trung tâm Hội nghị VinPalace, Hà Nội.

Doanh nghiệp công nghệ thúc đẩy động lực tăng trưởng mới

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng thay mặt lãnh đạo Chính phủ ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được của cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam, sự đồng hành, ủng hộ của các bộ, ngành, địa phương; sự tham gia tích cực của các tổ chức, người dân, doanh nghiệp đã có nhiều đóng góp tích cực cho tăng trưởng kinh tế, phát triển kinh tế số, xã hội số, công dân số, góp phần quan trọng vào những thành tựu chung của đất nước.

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng nhấn mạnh, doanh nghiệp công nghệ Việt Nam có những đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và là lực lượng quan trọng để thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới. Đồng thời, các doanh nghiệp công nghệ đã thúc đẩy chuyển đổi số trong nhiều lĩnh vực như năng lượng, giao thông, môi trường, y tế, giáo dục…

Năm 2025 đánh dấu những bước tiến rõ nét của cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam. Đến nay, Việt Nam có 80 nghìn doanh nghiệp, tăng 1,4 lần so với năm 2020 với số lượng lao động trên 1,9 triệu người.

Trong đó nhiều sản phẩm, dịch vụ số đã được xuất khẩu, chinh phục các thị trường khó tính như Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản... Doanh thu từ thị trường nước ngoài ước đạt 15 tỷ USD, với trên 2,1 nghìn doanh nghiệp công nghệ đã khẳng định trí tuệ Việt Nam trên thị trường quốc tế và sẵn sàng giải quyết bài toán toàn cầu.

Mạng 5G phủ sóng tới 90% dân số; tốc độ internet di động của Việt Nam năm 2025 lọt vào top 20 thế giới. Thương mại điện tử bứt phá, ước đạt 36 tỷ USD năm 2025, tăng 3 lần so với năm 2020. Thanh toán số phát triển mạnh, ước giá trị thanh toán không dùng tiền mặt năm 2025 gấp 26 lần GDP với hơn 20 tỷ giao dịch/năm. Thương mại điện tử, thanh toán số và các nền tảng số tiếp tục tăng trưởng mạnh...

Đáng chú ý, từ chỗ chủ yếu gia công, lắp ráp, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã từng bước làm chủ các công nghệ lõi chiến lược như hạ tầng 5G, trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo và bước đầu tham gia chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. Đây là nền tảng quan trọng để doanh nghiệp công nghệ Việt Nam chuyển sang giai đoạn phát triển cao hơn - giai đoạn dẫn dắt.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng chỉ rõ những tồn tại, hạn chế: Số doanh nghiệp công nghệ quy mô lớn, đủ sức dẫn dắt hệ sinh thái còn ít; đầu tư cho nghiên cứu, phát triển chưa tương xứng; nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực công nghệ mới còn thiếu; tư duy manh mún, thiếu liên kết và văn hóa chấp nhận rủi ro trong đổi mới sáng tạo chưa thực sự hình thành.

Do đó, Chính phủ yêu cầu tiếp tục chuyển mạnh từ tư duy “quản lý” sang “kiến tạo”, lấy doanh nghiệp công nghệ làm trung tâm của phát triển.

Hiện chưa có nhiều doanh nghiệp công nghệ lớn, tiềm lực, có tầm ảnh hưởng và dẫn dắt hệ sinh thái, chuỗi cung ứng; năng lực đổi mới sáng tạo và R&D còn khiêm tốn; số lượng bằng sáng chế, giải pháp hữu ích được đăng ký và thương mại hóa chưa nhiều. Phó Thủ tướng đề nghị tập trung phát triển doanh nghiệp công nghệ có năng lực làm chủ công nghệ lõi; hình thành các doanh nghiệp lớn, đủ sức dẫn dắt thị trường trong nước và vươn ra khu vực và quốc tế.

"Xây dựng lực lượng doanh nghiệp công nghệ đầu đàn. Có cơ chế, chính sách đột phá để hình thành tập đoàn công nghệ lớn, tiềm lực mạnh, quản trị hiện đại, định hướng thị trường, hình thành chuỗi cung ứng và tạo hệ sinh thái liên kết giữa doanh nghiệp công nghệ lớn với các doanh nghiệp vừa và nhỏ", Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng chia sẻ.

Công nghệ Việt cần vừa khẳng định vị thế tại thị trường nội địa, vươn tầm quốc tế. Chiếm lĩnh và làm chủ thực chất thị trường trong nước, nhất là hạ tầng số, nền tảng số và an ninh mạng quốc gia. Thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động “Go Global”, chuyển từ gia công sang xuất khẩu sản phẩm, dịch vụ số và giải pháp công nghệ; tham gia ngày càng sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đồng thời, cần lan tỏa phong trào “Người Việt Nam ưu tiên sử dụng công nghệ số Việt Nam”, đẩy mạnh tuyên truyền cho doanh nghiệp, người dân sử dụng nền tảng, ứng dụng số Việt Nam với lợi ích hiểu người Việt Nam hơn, giá thành rẻ hơn, kỹ thuật, dịch vụ tốt hơn…

Mỗi doanh nghiệp, mỗi người dân cài đặt, sử dụng nền tảng, ứng dụng số Việt Nam là đang góp phần xây dựng chủ quyền số quốc gia.

Sớm nghiên cứu hoàn thiện khung pháp lý hợp tác công - tư cho lĩnh vực công nghệ

Phó Thủ tướng đề nghị Bộ KH&CN và các bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện các văn bản hướng dẫn Luật Công nghiệp công nghệ số, Luật Công nghệ cao, Luật Trí tuệ nhân tạo, Luật Sở hữu trí tuệ…. Sớm nghiên cứu hoàn thiện khung pháp lý hợp tác công - tư cho lĩnh vực công nghệ.

Để phát triển bền vững doanh nghiệp công nghệ, Phó Thủ tướng yêu cầu tập trung triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp mang tính đột phá. Trọng tâm trước hết là hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách.

Bộ KH&CN cùng các bộ, ngành liên quan cần khẩn trương hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành các luật về công nghiệp công nghệ số, công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, sở hữu trí tuệ; sớm xây dựng cơ chế thử nghiệm (sandbox) trong các lĩnh vực công nghệ mới nhằm khuyến khích đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.

Song song với đó là phát triển mạnh thị trường công nghệ trong nước, ưu tiên sử dụng sản phẩm, dịch vụ công nghệ số Việt Nam thông qua chính sách đặt hàng, mua sắm công và chuyển từ đầu tư sang thuê dịch vụ công nghệ số trọn gói.

Bên cạnh đó, tập trung phát triển doanh nghiệp công nghệ có năng lực làm chủ công nghệ lõi; hình thành các doanh nghiệp lớn, đủ sức dẫn dắt thị trường trong nước và vươn ra khu vực và quốc tế. Tập trung làm chủ công nghệ lõi, giá trị gia tăng cao.

Chuyển dịch từ gia công, lắp ráp sang nghiên cứu, thiết kế và sản xuất. Ưu tiên nguồn lực R&D để làm chủ các công nghệ chiến lược, nền tảng như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, dữ liệu lớn…

Cơ chế, chính sách thu hút và giữ chân nhân lực chất lượng cao và đào tạo nhân lực công nghệ chất lượng cao, gắn kết chặt chẽ Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp. Chuyển đổi tư duy "đào tạo những gì nhà trường có" sang "đào tạo những cái thị trường cần".

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng tin tưởng, với thế và lực đã tạo dựng được sau 40 năm Đổi mới, chúng ta sẽ vững bước xây dựng một nền kinh tế số, xã hội số phát triển bền vững, toàn diện, bao trùm; cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam sẽ viết nên những câu chuyện thần kỳ, góp phần xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng./.

PT