Phước Tích gìn giữ làng cổ, nâng chất đời sống văn hóa nông thôn
Từ một làng quê thuần nông ven sông Ô Lâu, Làng cổ Phước Tích, phường Phong Điền, TP. Huế đang từng bước khẳng định hướng đi riêng trong nâng cao đời sống văn hóa nông thôn.
Phước Tích được biết đến là một trong những làng cổ hiếm hoi còn giữ được cấu trúc làng truyền thống của vùng Trung Bộ, với hệ thống nhà rường cổ, đình làng, miếu thờ, bến nước và không gian cảnh quan hài hòa.
Hiện trên địa bàn làng còn gần 30 ngôi nhà rường cổ, trong đó nhiều ngôi nhà có niên đại trên 150 năm, được bảo tồn nguyên trạng và đưa vào khai thác phục vụ tham quan, trải nghiệm văn hóa. Đây là nguồn “vốn di sản” quan trọng để địa phương phát triển du lịch nông thôn gắn với bảo tồn.
Cùng với bảo tồn kiến trúc, đời sống văn hóa tinh thần của người dân Phước Tích được duy trì thông qua các sinh hoạt cộng đồng và lễ hội truyền thống.
Các nghi lễ làng, hoạt động tín ngưỡng dân gian, lễ cúng đình, lễ tế tiền hiền được tổ chức định kỳ, tạo không gian sinh hoạt văn hóa chung, góp phần gắn kết cộng đồng và truyền lưu giá trị văn hóa qua nhiều thế hệ. Việc bảo tồn không chỉ dừng ở “giữ gìn hiện vật” mà còn giữ nếp sống, phong tục và tri thức dân gian của cư dân nông thôn.
Trong phát triển du lịch, Phước Tích lựa chọn mô hình du lịch cộng đồng quy mô nhỏ, lấy người dân làm chủ thể. Hiện nay, làng có hơn 10 hộ dân tham gia làm du lịch, cung cấp các dịch vụ tham quan nhà cổ, lưu trú homestay, trải nghiệm sinh hoạt làng quê và ẩm thực truyền thống.
Du khách đến Phước Tích không chỉ tham quan mà còn được tham gia các hoạt động thường nhật như nấu ăn, chăm vườn, chèo thuyền trên sông, từ đó tạo trải nghiệm sâu về đời sống văn hóa nông thôn.
Một điểm nhấn khác trong phát huy giá trị văn hóa gắn với du lịch là việc khôi phục và quảng bá nghề gốm truyền thống Phước Tích - nghề từng nổi tiếng từ thế kỷ XVI.
Dù không còn sản xuất đại trà như trước, làng đã xây dựng không gian trưng bày, giới thiệu nghề gốm, kết hợp trình diễn và trải nghiệm làm gốm cho du khách. Các sản phẩm gốm thủ công được sản xuất với số lượng nhỏ, mang tính lưu niệm, vừa góp phần gìn giữ nghề truyền thống, vừa tạo giá trị gia tăng từ du lịch.
Theo thống kê của ngành du lịch địa phương, mỗi năm Phước Tích đón hàng chục nghìn lượt khách, trong đó có nhiều đoàn khách quốc tế quan tâm đến du lịch di sản và trải nghiệm văn hóa bản địa. Nguồn thu từ du lịch tuy chưa lớn nhưng đã góp phần tạo thêm việc làm, nâng thu nhập cho các hộ tham gia dịch vụ, đặc biệt là người cao tuổi và phụ nữ.
Song song với phát triển du lịch, địa phương chú trọng nâng cao nhận thức của người dân về bảo tồn di sản và phát triển bền vững. Các lớp tập huấn về kỹ năng làm du lịch, ứng xử văn minh với du khách, bảo vệ môi trường và gìn giữ nhà cổ được tổ chức thường xuyên. Người dân được khuyến khích coi di sản là tài sản chung, vừa là niềm tự hào văn hóa, vừa là nguồn lực để phát triển kinh tế lâu dài./.