Phường Bắc Kạn phát huy mô hình hợp tác xã trong giảm nghèo bền vững
Trong thực tế triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, một trong những khó khăn lớn là làm sao để các hỗ trợ không dừng lại ở ngắn hạn, mà tạo được chuyển biến lâu dài trong đời sống người dân. Tại phường Bắc Kạn (tỉnh Thái Nguyên), mô hình kinh tế hợp tác đang cho thấy cách tiếp cận khác, khi người dân được tổ chức lại sản xuất, tham gia sâu hơn vào thị trường và từng bước thoát khỏi tình trạng làm ăn manh mún.
Hợp tác xã Nông nghiệp Tân Thành được hình thành trong bối cảnh nhiều lao động địa phương thiếu việc làm ổn định, chủ yếu sống dựa vào sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ và lao động thời vụ. Trước đây, phần lớn lao động chỉ có việc làm theo mùa, thu nhập không đều và dễ rơi vào tình trạng tái nghèo khi thị trường biến động hoặc gặp rủi ro về thời tiết.
Thay vì chỉ đóng vai trò liên kết tiêu thụ nông sản, HTX Tân Thành lựa chọn hướng đi phát triển sản xuất gắn với chế biến để kéo dài chuỗi việc làm quanh năm. Việc đầu tư nhà xưởng, dây chuyền sơ chế và chế biến nông sản đã tạo ra nhu cầu lao động thường xuyên, từ khâu tiếp nhận nguyên liệu, sơ chế, chế biến đến đóng gói sản phẩm.
Hiện nay, HTX tạo việc làm ổn định cho khoảng 72 lao động tại địa phương, với mức thu nhập bình quân khoảng 7 triệu đồng/người/tháng. Đáng chú ý, phần lớn lao động này là người dân sinh sống ngay tại phường Bắc Kạn và các khu vực lân cận, trong đó có nhiều lao động thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo hoặc mới thoát nghèo. Việc có việc làm tại chỗ giúp người lao động giảm chi phí sinh hoạt phát sinh, đồng thời yên tâm gắn bó lâu dài với công việc.
Bên cạnh lao động thường xuyên, HTX còn tạo việc làm thời vụ cho hàng chục lao động trong các giai đoạn cao điểm thu mua và chế biến nông sản. Đối với nhiều hộ gia đình, nguồn thu từ lao động thời vụ này trở thành phần bổ trợ quan trọng, giúp cải thiện thu nhập và giảm áp lực tìm kiếm việc làm ngoài địa phương.
Tác động của mô hình không chỉ thể hiện ở con số việc làm, mà còn ở sự thay đổi trong cơ cấu lao động nông thôn, góp phần giữ ổn định đời sống xã hội và giảm áp lực di cư lao động. Điều này đặc biệt có ý nghĩa tại các khu vực còn nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số, nơi việc duy trì lực lượng lao động tại chỗ gắn với bảo đảm an sinh xã hội.
Từ góc độ quản lý địa phương, mô hình HTX Tân Thành được đánh giá là phù hợp với định hướng giảm nghèo thông qua tạo việc làm bền vững.
Thay vì hỗ trợ trực tiếp mang tính ngắn hạn, việc hỗ trợ phát triển hợp tác xã giúp hình thành các “điểm tạo việc làm” tại cộng đồng, nơi người dân có thể tham gia lao động, nâng cao tay nghề và từng bước cải thiện thu nhập.
Thông qua hoạt động của HTX, người lao động cũng được tiếp cận môi trường làm việc có tổ chức, tuân thủ quy trình và kỷ luật lao động. Đây là yếu tố quan trọng giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nông thôn, tạo tiền đề để người lao động có thể thích ứng tốt hơn với yêu cầu của thị trường lao động trong giai đoạn tới.
Việc HTX phát triển chuỗi sản xuất - chế biến còn góp phần thúc đẩy các ngành nghề phụ trợ tại địa phương, từ cung ứng nguyên liệu, vận chuyển đến dịch vụ hậu cần. Sự lan tỏa này giúp mở rộng cơ hội việc làm gián tiếp, tạo thêm nguồn thu cho nhiều hộ dân không trực tiếp tham gia HTX./.