Tổ công nghệ số cộng đồng: Đưa chuyển đổi số về từng ngõ xóm
Trong hành trình hiện thực hóa Chương trình mục tiêu quốc gia tích hợp giai đoạn 2026 - 2035, tổ công nghệ số cộng đồng (TCNSCĐ) đã nổi lên như một lực lượng nòng cốt. Đây chính là những "đại sứ số" trực tiếp xóa nhòa khoảng cách công nghệ, giúp người nông dân làm chủ kỷ nguyên mới ngay tại mảnh vườn, thửa ruộng của mình.

Những người "đi từng ngõ, gõ từng nhà"
Không phải là những chuyên gia công nghệ xa xôi, TCNSCĐ chính là những người hàng xóm gần gũi, sử dụng ngôn ngữ bình dị để giải thích cho bà con về những khái niệm vốn dĩ phức tạp như "định danh điện tử", "ví điện tử" hay "truy xuất nguồn gốc".
Với phương châm "cầm tay chỉ việc", các thành viên của tổ đã kiên trì hướng dẫn người cao tuổi cách sử dụng smartphone, giúp những người nông dân chân lấm tay bùn biết cách cài đặt ứng dụng VNeID, đăng ký dịch vụ công trực tuyến hay tham gia vào các nhóm Zalo cộng đồng để nhận thông báo từ chính quyền.
Một trong những dấu ấn lớn nhất của TCNSCĐ là thúc đẩy kinh tế số nông thôn. Tại các vùng chuyên canh sản xuất sản phẩm OCOP, các TCNSCĐ đã hướng dẫn bà con biết sử dụng công nghệ trong việc đưa sản phẩm của mình đến tận tay người tiêu dùng qua việc mở gian hàng số, đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử như PostMart, TikTok Shop; Livestream bán hàng với những buổi tập huấn ngay tại vườn... giúp bà con tự tin cầm điện thoại, giới thiệu quy trình chăm sóc sạch và "chốt" đơn hàng trực tiếp với người tiêu dùng trên toàn quốc.
Đồng thời, các TCNSCĐ đã phối hợp với ngân hàng, nhà mạng quét mã QR cho các cửa hàng tạp hóa, sạp hàng tại chợ quê, hình thành thói quen thanh toán hiện đại và an toàn với việc thanh toán không dùng tiền mặt.
Không chỉ hỗ trợ kinh tế, TCNSCĐ còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng chính quyền số. Khi có các dự án mục tiêu quốc gia (MTQG) tích hợp mới, chính các thành viên này là người thu thập phản hồi của người dân qua các ứng dụng số, giúp ý kiến của bà con đến được với các nhà hoạch định chính sách một cách nhanh nhất.
Đặc biệt, trong công tác đảm bảo an ninh trật tự và an sinh xã hội, tổ đã hướng dẫn người dân sử dụng các tính năng phản ánh hiện trường, cảnh báo thiên tai và theo dõi hồ sơ sức khỏe điện tử. Nhờ đó, tính kết nối giữa chính quyền và nhân dân trở nên khăng khít, minh bạch hơn bao giờ hết.
Thách thức và lộ trình bền vững
Dù đạt được nhiều thành quả, hoạt động của TCNSCĐ vẫn đối mặt với một số khó khăn như nguồn kinh phí hỗ trợ còn hạn hẹp, trình độ công nghệ của các thành viên chưa đồng đều và tâm lý ngại thay đổi của một bộ phận người dân.
Trong giai đoạn 2026 - 2035, các dự án tích hợp sẽ tập trung vào việc "chuyên nghiệp hóa" lực lượng này thông qua các đợt tập huấn định kỳ, cấp chứng chỉ và hỗ trợ công cụ làm việc hiện đại. Mục tiêu là mỗi thôn, bản sẽ có ít nhất một TCNSCĐ hoạt động hiệu quả, biến mỗi ngôi làng thành một thực thể số năng động./.