Tầm nhìn "làng trong phố": Giao thoa bản sắc và hiện đại
Trong định hướng phát triển nông thôn bền vững giai đoạn 2026 - 2035, tầm nhìn “làng trong phố" đang trở thành kim chỉ nam cho các địa phương nằm trong vùng đệm đô thị. Đây không chỉ là giải pháp quy hoạch mà còn là khát vọng xây dựng một không gian sống nơi con người được hưởng thụ tiện nghi của phố thị, nhưng vẫn ôm trọn hồn cốt, cảnh quan của làng quê.
Trước đây, quá trình đô thị hóa thường diễn ra theo kịch bản "vết dầu loang", nơi những khối bê tông nhà cao tầng dần xóa sổ vườn tược, ao hồ. Tầm nhìn "Làng trong phố" đảo ngược tư duy đó. Thay vì biến làng thành phố, chúng ta mang những giá trị tốt đẹp nhất của phố về làng: Hạ tầng giao thông đồng bộ, hệ thống xử lý nước thải hiện đại, dịch vụ y tế - giáo dục chất lượng cao và mạng lưới kinh tế số mạnh mẽ.
Ngược lại, làng giữ lại cho phố "lá phổi xanh", không gian cộng đồng và những giá trị văn hóa phi vật thể. Một "làng trong phố" đúng nghĩa là nơi bạn có thể đi làm tại các khu công nghệ cao bằng xe điện, nhưng khi về nhà vẫn thấy những rặng tre, mặt nước và cảm nhận được sự gắn kết láng giềng bền chặt.
Để hiện thực hóa tầm nhìn này, cần tập trung vào ba trụ cột chính:
Quy hoạch kiến trúc hài hòa: Khuyến khích xây dựng nhà ở hiện đại nhưng giữ được nét đặc trưng vùng miền như nhà mái ngói, hiên vườn... Các công trình công cộng như nhà văn hóa được tích hợp công năng của một trung tâm đổi mới sáng tạo số.
Kinh tế nông nghiệp đô thị: Nông nghiệp không biến mất mà chuyển sang chiều sâu. Những khu vườn truyền thống trở thành nông trại thông minh (Smart Farm), cung cấp thực phẩm sạch tại chỗ cho đô thị và là không gian du lịch trải nghiệm, giáo dục xanh.
Hạ tầng kết nối xanh: Phát triển các trục đường nông thôn theo tiêu chuẩn đô thị nhưng ưu tiên làn đường cho xe đạp, người đi bộ và hệ thống cây xanh độ phủ cao.
Thành công lớn nhất của tầm nhìn này chính là giải bài toán ly hương. Khi nông thôn có đầy đủ tiện ích "phố" như Internet tốc độ cao, không gian làm việc chung, dịch vụ giải trí,… những trí thức trẻ sẽ chọn ở lại làng để khởi nghiệp. Họ chính là lớp "nông dân số" mới vận hành các mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ nhưng vẫn duy trì lối sống thuận tự nhiên.
Mô hình này cũng giúp giảm áp lực quá tải hạ tầng cho các lõi đô thị lớn, tạo ra những cộng đồng cư dân cân bằng giữa làm việc và nghỉ dưỡng.
Dù mang lại lợi ích to lớn, tầm nhìn "làng trong phố" cũng đối mặt với nguy cơ sốt đất ảo và sự xâm lấn của các dự án bất động sản phân lô, bán nền. Điều này đòi hỏi các chính sách giai đoạn 2026 - 2035 phải có chế tài nghiêm ngặt về quy hoạch, bảo vệ nghiêm ngặt quỹ đất nông nghiệp và các không gian di sản cộng đồng.
"Làng trong phố" là biểu tượng của sự phát triển nhân văn và bền vững. Đó là nơi công nghệ số và tiện nghi hiện đại không làm mất đi tiếng gà trưa hay mùi rơm rạ, mà trái lại, chúng làm cho những giá trị truyền thống ấy trở nên quý giá và bền bỉ hơn trong dòng chảy của thời đại./.