Khoa học và công nghệ - nền tảng thúc đẩy xây dựng nông thôn mới bền vững ở các tỉnh ven biển miền Trung

Dự án được Trung tâm Khuyến nông Quốc gia triển tại hai tỉnh Khánh Hòa và Đắk Lắk (Phú Yên cũ). Xuất phát từ thực tế nghề nuôi trồng thủy sản phát triển nhanh nhưng thiếu bền vững, gây ô nhiễm môi trường ven biển do nuôi đơn và sử dụng nhiều hóa chất, Dự án đã ứng dụng tiến bộ KH&CN để xây dựng mô hình nuôi kết hợp nhiều đối tượng, tạo vòng tuần hoàn sinh học khép kín, hướng tới phát triển thủy sản bền vững.

Điểm nổi bật của mô hình là sự kết hợp khoa học giữa ba đối tượng nuôi: Ốc hương, hải sâm và rong nho. Trong hệ thống này, hải sâm sử dụng mùn bã hữu cơ, rong nho hấp thu các chất dinh dưỡng hòa tan do ốc hương thải ra, qua đó giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước và hạn chế phát sinh dịch bệnh.

Đây là kết quả của việc áp dụng các quy trình kỹ thuật tiên tiến, được nghiên cứu, theo dõi và điều chỉnh phù hợp với điều kiện sinh thái từng vùng ven biển miền Trung.

Sau thời gian triển khai, mô hình cho thấy hiệu quả rõ rệt cả về năng suất và chất lượng. Tỷ lệ sống của các đối tượng nuôi đều đạt mức cao; năng suất trung bình đạt 2,5 tấn ốc hương/ha, 1,25 tấn hải sâm/ha và 17,6 tấn rong nho/ha.

Đáng chú ý, kết quả phân tích môi trường và dịch bệnh cho thấy mức độ nhiễm bệnh thấp, không phát hiện nấm, chỉ số vi khuẩn nằm trong ngưỡng an toàn, khẳng định tính ưu việt của mô hình nuôi kết hợp dựa trên nền tảng KH&CN.

Không chỉ mang lại hiệu quả kỹ thuật, mô hình còn tạo ra giá trị kinh tế vượt trội. Lợi nhuận đạt từ 82,6 đến 344 triệu đồng/hộ, bình quân khoảng 449,4 triệu đồng/ha/vụ, cao hơn mô hình nuôi đơn tới 42,4%. Đây là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân các xã ven biển, đáp ứng tiêu chí thu nhập trong xây dựng nông thôn mới.

Bên cạnh đó, dự án còn chú trọng chuyển giao KH&CN thông qua tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn cho cán bộ kỹ thuật và người dân về quy trình nuôi kết hợp, phòng trị bệnh, ghi chép nhật ký sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Việc nâng cao năng lực cho người dân giúp họ chủ động áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, thay đổi tư duy từ nuôi trồng truyền thống sang sản xuất hàng hóa bền vững, thân thiện với môi trường.

Thực tiễn từ Dự án cho thấy, KH&CN không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất thủy sản mà còn góp phần quan trọng trong bảo vệ môi trường, phát triển sinh kế và thúc đẩy xây dựng nông thôn mới tại các địa phương ven biển miền Trung.

Trong thời gian tới, việc tiếp tục nhân rộng các mô hình ứng dụng KH&CN gắn với tiêu chuẩn VietGAP sẽ là hướng đi phù hợp, góp phần xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, nông thôn phát triển bền vững và đời sống người dân ngày càng nâng cao./.

CM