TP. Hồ Chí Minh đẩy mạnh chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới hướng đến mô hình thông minh
Nhằm hiện thực hóa mục tiêu xây dựng nông thôn mới theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững, TP. Hồ Chí Minh đang tăng tốc triển khai chiến lược chuyển đổi số rộng khắp ở khu vực nông thôn. Với hàng loạt nhiệm vụ cụ thể, thành phố đang quyết tâm hình thành nông thôn mới hiện đại, minh bạch, hiệu quả, phù hợp định hướng nông nghiệp đô thị và Nghị quyết 98.
Chính quyền số - bước đệm cho nông thôn hiện đại
Một trong những trọng tâm trong chiến lược của chính quyền TP. Hồ Chí Minh là đưa công nghệ số vào từng quy trình quản lý, điều hành ở cấp thành phố, huyện và xã.
Theo đó, TP. Hồ Chí Minh triển khai toàn diện chương trình chuyển đổi số gắn với xây dựng nông thôn mới, bám sát Kế hoạch số 2784/KH-UBND cùng các định hướng, chỉ đạo của Trung ương. Một trong những nhiệm vụ then chốt là đưa 50% hồ sơ công việc từ cấp thành phố đến cấp xã lên xử lý trên nền tảng số, qua đó hạn chế tối đa thủ tục giấy tờ, rút ngắn thời gian giải quyết và nâng cao chất lượng phục vụ người dân.
Theo lộ trình đề ra, 28/56 xã nông thôn mới sẽ hoàn thành tiêu chí ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, điều hành và triển khai dịch vụ công trực tuyến ở mức độ một phần.
Bên cạnh đó, thành phố đặc biệt quan tâm đến việc nâng cao năng lực số cho đội ngũ cán bộ, bảo đảm 100% cán bộ quản lý các cấp tham gia chương trình xây dựng nông thôn mới được tập huấn kiến thức, kỹ năng về chuyển đổi số. Đây được xem là yếu tố then chốt nhằm tạo sự đồng bộ về nhận thức, năng lực và tổ chức triển khai trong toàn hệ thống.
Song song với các giải pháp trên, TP. Hồ Chí Minh đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào quản lý sản phẩm OCOP, giám sát môi trường, quản lý chất thải và cấp nước sạch, hướng tới hoàn thiện các tiêu chí cốt lõi, từng bước xây dựng mô hình nông thôn mới thông minh.
Phát huy sức bật từ chuyển đổi số
Bên cạnh việc xây dựng chính quyền số, TP. Hồ Chí Minh xác định chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp là hướng đi trọng tâm và đang được thúc đẩy mạnh mẽ. Thành phố triển khai đồng loạt các giải pháp số hóa thông tin về sản xuất nông nghiệp, nông dân và khu vực nông thôn, từng bước hình thành hệ thống cơ sở dữ liệu mở nhằm phục vụ công tác quản lý, đồng thời tăng cường kết nối cung - cầu với thị trường.
Một điểm nhấn đáng chú ý là việc xây dựng bản đồ số du lịch nông nghiệp, nông thôn, qua đó tạo sự liên kết giữa các địa phương, quảng bá sản phẩm đặc trưng và khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch sinh thái, góp phần gia tăng nguồn thu cho khu vực nông thôn.
Đối với chương trình OCOP, kế hoạch đặt ra lộ trình nâng cao chất lượng sản phẩm theo hướng bài bản và chuyên nghiệp. Các sản phẩm đạt 3 sao sẽ được hỗ trợ hoàn thiện để vươn lên chuẩn 4 sao, gắn với truy xuất nguồn gốc điện tử, phát triển thương mại điện tử, xây dựng thương hiệu và bảo hộ sở hữu trí tuệ.
Trong khi đó, các sản phẩm OCOP 4 sao được tạo điều kiện cấp mã số vùng trồng, vùng nuôi, hướng tới mục tiêu đạt chuẩn 5 sao và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Song song với đó, TP. Hồ Chí Minh đẩy mạnh ứng dụng các công nghệ và phương thức kinh doanh số như thực tế ảo, livestream bán hàng, gian hàng trực tuyến…, giúp hợp tác xã và hộ sản xuất tiếp cận người tiêu dùng hiệu quả hơn trên các sàn thương mại điện tử. Đây được xem là giải pháp quan trọng nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ và gia tăng giá trị cho nông sản của thành phố.
Ngoài ra, nhiều chương trình đào tạo, tập huấn kỹ năng số cũng được tổ chức cho các hợp tác xã và doanh nghiệp khu vực nông thôn, hỗ trợ nông dân làm quen với phần mềm quản lý sản xuất, hóa đơn điện tử, lưu trữ dữ liệu trên nền tảng đám mây cũng như các giải pháp bảo đảm an toàn, an ninh mạng trong quá trình chuyển đổi số.
Một điểm mới nổi bật trong xây dựng nông thôn mới TP. Hồ Chí Minh là phát triển xã hội số gắn với nhu cầu thiết thực của người dân. Thành phố phấn đấu có 25% số xã triển khai tối thiểu một dịch vụ thiết yếu trên nền tảng trực tuyến, như tư vấn khám chữa bệnh từ xa, giáo dục số, giám sát an ninh trật tự, bảo vệ môi trường và thu thập ý kiến đánh giá mức độ hài lòng của người dân.
Cùng với mục tiêu trên, TP. Hồ Chí Minh đưa vào vận hành phần mềm lấy ý kiến hài lòng trực tuyến, góp phần công khai, minh bạch kết quả thực hiện các tiêu chí nông thôn mới, đồng thời kịp thời tiếp nhận và xử lý những phản ánh, kiến nghị từ người dân. Mô hình này đang được nhiều địa phương đánh giá tích cực nhờ khả năng tăng cường sự tham gia và giám sát của cộng đồng.
Đáng chú ý, thành phố còn đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ người dân tiếp cận và sử dụng điện thoại thông minh, khuyến khích thanh toán không tiền mặt, mua bán trực tuyến và khai thác các tiện ích số trong đời sống hằng ngày, qua đó từng bước thu hẹp khoảng cách số giữa khu vực đô thị và nông thôn.
Nhằm bảo đảm tính bền vững lâu dài, TP. Hồ Chí Minh tăng cường huy động nguồn lực xã hội hóa để đầu tư phát triển hạ tầng số, tập trung phủ sóng internet tốc độ cao đến tận cấp xã, ấp, mở rộng mạng 4G, 5G và từng bước hình thành hạ tầng IoT phục vụ phát triển nông nghiệp thông minh.
Cùng với đó, thành phố đẩy nhanh quá trình chuẩn hóa dữ liệu quy hoạch xây dựng, kết nối đồng bộ với các hệ thống dùng chung của bộ, ngành và kho dữ liệu tập trung của TP. Hồ Chí Minh. Cách làm này giúp thống nhất nguồn thông tin, hạn chế tình trạng chồng chéo, đồng thời tạo nền tảng vận hành mô hình nông thôn mới thông minh dựa trên dữ liệu lớn.
Thực tiễn triển khai cho thấy, kế hoạch chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới của TP. Hồ Chí Minh đang phát huy hiệu quả khi gắn kết chặt chẽ giữa chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. Trên cơ sở đó, mô hình nông thôn mới thông minh từng bước được hình thành, với các hoạt động quản lý, dịch vụ công, sản xuất nông nghiệp, giáo dục, y tế và bảo vệ môi trường đều vận hành trên nền tảng số./.