Đảm bảo chi trả trợ cấp xã hội và hỗ trợ an sinh kịp thời cho hộ nghèo, hộ yếu thế

Trong hệ thống chính sách giảm nghèo đa chiều, trợ cấp xã hội và hỗ trợ an sinh là những công cụ quan trọng nhằm bảo vệ các nhóm yếu thế trước những cú sốc về thu nhập, sức khỏe hoặc thiên tai. Đối với những hộ nghèo không có khả năng tạo ra nguồn thu ổn định, khoản trợ cấp hàng tháng tuy không lớn nhưng đóng vai trò là điểm tựa giúp họ duy trì sinh hoạt cơ bản, chăm sóc sức khỏe và nuôi dưỡng con cái. Vì vậy, các địa phương đang đặt ưu tiên cao cho việc chi trả đúng thời gian, đúng đối tượng và đúng chế độ.

Ngay từ đầu năm, nhiều tỉnh đã hoàn thiện công tác rà soát, lập danh sách hưởng trợ cấp xã hội thường xuyên. Việc đối chiếu được thực hiện ở cấp thôn, bản nhằm bảo đảm không bỏ sót người già neo đơn, người khuyết tật, trẻ em mồ côi hoặc hộ nghèo gặp biến cố đặc biệt. Quy trình kiểm tra chéo giữa lao động - thương binh - xã hội và chính quyền xã giúp dữ liệu chính xác hơn, hạn chế tình trạng trùng lặp hoặc nhầm lẫn.

Tại một số xã của Phú Thọ và Quảng Trị, chính quyền tổ chức chi trả trợ cấp theo hình thức “đưa tận tay” đối với người già yếu, người khuyết tật nặng hoặc hộ sống ở vùng sâu vùng xa.

Cách làm này giúp những người không có khả năng đi lại vẫn được nhận trợ cấp đúng hạn. Nhiều gia đình chia sẻ rằng, việc nhận được khoản hỗ trợ đều đặn giúp họ yên tâm duy trì sinh hoạt, đặc biệt trong giai đoạn giá cả biến động hoặc khi trong nhà có người ốm.

Bên cạnh trợ cấp hàng tháng, nhiều địa phương còn triển khai các chính sách an sinh kịp thời cho hộ nghèo gặp rủi ro đột xuất như thiên tai, tai nạn lao động hoặc bệnh tật. Khi xảy ra sự cố, cán bộ xã lập biên bản nhanh, chuyển hồ sơ lên huyện để phê duyệt khoản hỗ trợ khẩn cấp.

Nhờ quy trình được rút ngắn, người dân không phải chờ đợi lâu và có thể khắc phục khó khăn trước mắt. Những khoản hỗ trợ tuy nhỏ nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp hộ nghèo không bị rơi vào cảnh thiếu thốn cùng cực.

Ngoài hỗ trợ bằng tiền mặt, nhiều địa phương đẩy mạnh cung cấp các gói an sinh như nhu yếu phẩm, thẻ khám chữa bệnh miễn phí hoặc hỗ trợ phương tiện sinh hoạt cơ bản.

Ở một số xã, đoàn thể còn phối hợp tổ chức các điểm “gian hàng 0 đồng” theo định kỳ để người nghèo có thể nhận đồ dùng thiết yếu. Những hoạt động này thể hiện sự chung tay của cộng đồng và giúp người dân giảm gánh nặng tài chính trong sinh hoạt hàng ngày.

Việc chi trả trợ cấp xã hội đúng hạn cũng góp phần ổn định tâm lý của người dân. Khi biết chắc mình sẽ nhận được khoản hỗ trợ vào thời điểm cố định, hộ nghèo có thể chủ động sắp xếp chi tiêu, nhất là trong các thời điểm quan trọng như đầu năm học, mùa thu hoạch hoặc dịp Tết. Nhiều hộ có trẻ nhỏ cho biết khoản trợ cấp giúp họ đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng, mua sắm đồ dùng học tập và trang trải chi phí y tế cơ bản.

Một điểm mới đang được nhiều tỉnh áp dụng là chi trả trợ cấp xã hội qua tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử đối với những hộ có khả năng tiếp cận công nghệ.

Cách làm này minh bạch, giảm thất lạc, tránh sai sót và giúp người dân nhận tiền nhanh hơn. Tuy nhiên, đối với nhóm người già neo đơn hoặc sống ở vùng khó tiếp cận, chính quyền vẫn duy trì hình thức chi trả trực tiếp để phù hợp với điều kiện thực tế.

Công tác giám sát chi trả trợ cấp cũng được tăng cường để bảo đảm công bằng và đúng đối tượng. Nhiều xã tổ chức đối thoại cộng đồng, công khai danh sách thụ hưởng tại nhà văn hóa thôn để người dân cùng giám sát. Khi có thắc mắc, cán bộ phụ trách giải đáp ngay tại cơ sở, hạn chế tình trạng khiếu nại kéo dài hoặc hiểu sai chính sách.

Trong thời gian tới, các địa phương dự kiến tiếp tục mở rộng phạm vi hỗ trợ an sinh, nhất là nhóm hộ nghèo có trẻ em, hộ có người khuyết tật và hộ chịu tác động mạnh từ biến động kinh tế.

Việc chi trả trợ cấp xã hội kịp thời không chỉ là trách nhiệm của chính quyền mà còn là giải pháp giảm nghèo theo hướng nhân văn và bền vững. Khi hộ nghèo có điểm tựa an sinh vững chắc, họ giảm rủi ro rơi vào nghèo đói cùng cực và có thêm điều kiện để cải thiện cuộc sống./.

BV