Bản Liền lấy cải thiện sinh kế làm trọng tâm giảm nghèo bền vững
Từ một địa bàn vùng cao còn nhiều khó khăn, xã Bản Liền tỉnh Lào Cai đang từng bước khẳng định hướng đi đúng đắn, lấy cải thiện sinh kế cho người dân làm nền tảng để giảm nghèo bền vững, phấn đấu trở thành điểm sáng trong xây dựng nông thôn mới nâng cao.
Những năm đầu triển khai chương trình, Bản Liền phải đối mặt với hàng loạt thách thức. Hạ tầng thiết yếu còn thiếu và yếu; tình trạng thiếu nước sinh hoạt, nhà vệ sinh diễn ra phổ biến; nhiều tuyến đường liên thôn, trục xã chưa được cứng hóa, gây khó khăn cho đi lại và giao thương. Cùng với đó, tập quán canh tác manh mún, chăn nuôi gia súc thả rông, thói quen sản xuất phụ thuộc nhiều vào tự nhiên khiến hiệu quả kinh tế thấp, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Trong bối cảnh ấy, việc triển khai Chương trình nông thôn mới (NTM) được đặt là nhiệm vụ trọng tâm, nhằm thay đổi toàn diện diện mạo xã Bản Liền. Sau hơn 10 năm xây dựng NTM, xã ghi nhận nhiều kết quả quan trọng được thể hiện ở nhiều hạng mục khác nhau.
Hệ thống giao thông nông thôn được cải thiện rõ rệt, với 100% đường trục xã, liên thôn được bê tông hóa, giúp việc đi lại, vận chuyển hàng hóa thuận lợi hơn. Điện lưới quốc gia đã về tới tất cả các thôn, bản, nâng tỷ lệ hộ có điện lên 100%.
Trong lĩnh vực giáo dục, 3/4 trường học của xã đã đạt chuẩn quốc gia, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân đạt 100%. Đời sống văn hóa tinh thần cũng có nhiều khởi sắc, 86% hộ gia đình được công nhận danh hiệu gia đình văn hóa.
Về kinh tế, Bản Liền đã hình thành vùng chè hữu cơ với diện tích 1.171 ha, dự kiến thiết kế vùng quế hữu cơ hơn 1.000 ha, phát triển chăn nuôi lợn đen bản địa, gà thả vườn, và bước đầu hình thành các mô hình du lịch cộng đồng gắn với trải nghiệm văn hóa bản địa.
Những kết quả này cho thấy, xã đã đi được một chặng đường dài trong xây dựng NTM, giảm nghèo bền vững, nhưng đến nay vẫn mới dừng ở mức nền tảng, chưa đạt chuẩn NTM nâng cao.
Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, con đường đi đến mục tiêu NTM nâng cao của Bản Liền vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Trong đó, thiên tai là một trong những khó khăn lớn nhất mà xã phải đối mặt, điển hình là cơn bão số 3 (Yagi) năm 2024 đã gây ra thiệt hại nặng nề. Sau một năm khắc phục, không ít hạng mục hạ tầng vẫn chưa thể hoàn thiện, trở thành lực cản đối với quá trình phát triển kinh tế - xã hội.
Ngoài ra, nguồn lực đầu tư của Nhà nước còn hạn chế, trong khi tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo của xã hiện vẫn ở mức 30,13%, thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn mới đạt 28,8 triệu đồng/người/năm, thấp hơn nhiều so với mục tiêu đề ra.
Bên cạnh đó, một bộ phận người dân vẫn còn tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ, chưa mạnh dạn chuyển đổi mô hình sản xuất hay ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật để nâng cao giá trị sản phẩm.
Một dấu mốc quan trọng mở ra cơ hội phát triển mới cho Bản Liền là việc sáp nhập, hợp nhất với xã Nậm Khánh từ ngày 1/7/2025, vận hành theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Việc sáp nhập không chỉ mở rộng không gian phát triển, tạo điều kiện quy hoạch các vùng sản xuất nông - lâm nghiệp tập trung, mà còn giúp hình thành chuỗi giá trị sản phẩm OCOP như chè Shan tuyết, quế hữu cơ. Đồng thời, bộ máy quản lý được tinh gọn, giảm thủ tục trung gian, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực.
Sau sáp nhập, hợp nhất, xã Bản Liền có điều kiện kế thừa, nâng cấp những tiêu chí NTM đã đạt được, tránh chồng chéo và lãng phí, đồng thời khuyến khích người dân hiến đất, góp công, tham gia các mô hình kinh tế hợp tác, kinh tế tập thể. Chính quyền xã xác định mọi hoạt động phải gắn với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng thụ”, trong đó vai trò chủ thể của người dân được đề cao.
Trên nền tảng đó, Bản Liền xác định phát triển du lịch cộng đồng là một trong những động lực quan trọng, thúc đẩy cải thiện sinh kế và giảm nghèo bền vững. Du lịch cộng đồng không chỉ tạo thêm việc làm, tăng thu nhập, mà còn khuyến khích người dân chỉnh trang nhà cửa, cải thiện vệ sinh môi trường, đầu tư hạ tầng phụ trợ. Thông qua các hoạt động trải nghiệm như làm ruộng, hái chè, chế biến ẩm thực truyền thống, bản sắc văn hóa địa phương được gìn giữ và phát huy, tạo sức hút riêng cho vùng đất vùng cao này.
Với cách làm bài bản, lấy người dân làm trung tâm, phát triển sinh kế gắn với lợi thế bản địa, xã Bản Liền đang từng bước tháo gỡ những “nút thắt” trong giảm nghèo, hướng tới mục tiêu NTM nâng cao một cách bền vững và thực chất./.