Phát triển kinh tế số gắn với sản phẩm nông nghiệp ở Sơn La

Sơn La - tiềm năng lớn cho kinh tế số nông nghiệp

Sơn La có điều kiện tự nhiên thuận lợi, khí hậu đa dạng, đất đai rộng lớn, phù hợp phát triển nhiều loại cây trồng, đặc biệt là cây ăn quả và nông sản đặc sản. Những năm gần đây, Sơn La đã hình thành nhiều vùng sản xuất nông nghiệp tập trung với các sản phẩm chủ lực như xoài, nhãn, mận, chanh leo, cà phê, chè và rau an toàn.

Tuy nhiên, cũng như nhiều địa phương miền núi, Sơn La từng đối mặt với bài toán tiêu thụ nông sản bấp bênh, phụ thuộc nhiều vào thương lái và thị trường truyền thống. Trong bối cảnh đó, kinh tế số được xem là “chìa khóa” giúp Sơn La mở rộng thị trường, kết nối trực tiếp người sản xuất với người tiêu dùng, từng bước giải quyết bài toán đầu ra cho nông sản.

Kinh tế số mở đường cho tiêu thụ nông sản

Một trong những biểu hiện rõ nét nhất của kinh tế số trong nông nghiệp Sơn La là việc đẩy mạnh tiêu thụ nông sản qua các nền tảng số và thương mại điện tử. Thông qua các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội và nền tảng số, nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp và hộ nông dân đã chủ động giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm trực tuyến.

Việc đưa nông sản lên môi trường số giúp mở rộng thị trường tiêu thụ, giảm bớt khâu trung gian, đồng thời tăng tính minh bạch về nguồn gốc, chất lượng sản phẩm. Không ít sản phẩm nông nghiệp của Sơn La đã tiếp cận được thị trường các đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và từng bước mở rộng ra thị trường xuất khẩu thông qua kênh trực tuyến.

Nâng cao năng lực số cho nông dân và hợp tác xã

Trong phát triển kinh tế số gắn với nông nghiệp, truy xuất nguồn gốc đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Sơn La đã chú trọng triển khai các giải pháp truy xuất nguồn gốc bằng mã QR, gắn tem điện tử cho các sản phẩm nông nghiệp chủ lực.

Thông qua mã QR, người tiêu dùng có thể dễ dàng tra cứu thông tin về vùng trồng, quy trình sản xuất, tiêu chuẩn chất lượng và đơn vị cung ứng. Việc minh bạch thông tin không chỉ nâng cao niềm tin của thị trường mà còn góp phần xây dựng thương hiệu cho nông sản Sơn La trong môi trường số.

Một yếu tố quan trọng trong phát triển kinh tế số nông nghiệp tại Sơn La là nâng cao năng lực số cho người dân. Những năm qua, tỉnh đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, đào tạo kỹ năng sử dụng công nghệ số cho nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp nông nghiệp.

Nội dung đào tạo tập trung vào các kỹ năng thiết thực như sử dụng điện thoại thông minh, bán hàng trực tuyến, quảng bá sản phẩm trên mạng xã hội, quản lý đơn hàng và thanh toán số. Nhờ đó, nhiều nông dân, hợp tác xã ở Sơn La đã từng bước làm chủ công cụ số, chủ động tham gia vào chuỗi giá trị nông nghiệp số.

Gắn kinh tế số với xây dựng thương hiệu nông sản

Kinh tế số không chỉ giúp tiêu thụ nông sản mà còn mở ra cơ hội xây dựng thương hiệu cho sản phẩm địa phương. Sơn La đã chú trọng phát triển thương hiệu cho các sản phẩm nông nghiệp chủ lực, gắn với chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể và chương trình OCOP.

Thông qua môi trường số, hình ảnh và câu chuyện về nông sản Sơn La được lan tỏa rộng rãi hơn. Các sản phẩm không chỉ được giới thiệu như hàng hóa đơn thuần mà còn gắn với giá trị văn hóa, vùng miền, góp phần nâng cao giá trị gia tăng và sức cạnh tranh.

Kinh tế số góp phần thay đổi tư duy sản xuất

Để kinh tế số nông nghiệp phát triển bền vững, Sơn La đã từng bước đầu tư, nâng cấp hạ tầng số, đặc biệt là hạ tầng viễn thông, internet tại khu vực nông thôn và vùng sản xuất tập trung. Việc phủ sóng internet ổn định là điều kiện tiên quyết để nông dân tiếp cận và sử dụng các nền tảng số.

Bên cạnh đó, logistics nông sản vẫn là thách thức lớn đối với địa phương miền núi như Sơn La. Việc kết nối với các đơn vị logistics, xây dựng hệ thống kho lạnh, sơ chế và bảo quản đang được chú trọng nhằm nâng cao hiệu quả tiêu thụ nông sản trên môi trường số.

Một trong những tác động quan trọng của kinh tế số đối với nông nghiệp Sơn La là thay đổi tư duy sản xuất của người dân. Thay vì sản xuất theo thói quen và kinh nghiệm, nhiều nông dân đã bắt đầu sản xuất theo tín hiệu thị trường, nhu cầu tiêu dùng và yêu cầu chất lượng của thị trường trực tuyến.

Việc tiếp cận thông tin thị trường qua nền tảng số giúp người sản xuất chủ động hơn trong kế hoạch canh tác, giảm rủi ro “được mùa, mất giá”, từng bước hình thành nền nông nghiệp hiện đại, thích ứng với kinh tế số.

Thực tiễn tại Sơn La cho thấy, phát triển kinh tế số gắn với sản phẩm nông nghiệp cần được triển khai đồng bộ từ hạ tầng, con người đến thị trường và chính sách. Vai trò kiến tạo của chính quyền địa phương, sự đồng hành của doanh nghiệp công nghệ và sự chủ động của người dân là những yếu tố then chốt.

Trong thời gian tới, Sơn La cần tiếp tục hoàn thiện hạ tầng số, mở rộng logistics nông sản, nâng cao kỹ năng số cho nông dân và thúc đẩy liên kết chuỗi giá trị trên nền tảng số. Đồng thời, cần chú trọng hơn nữa việc xây dựng thương hiệu và tiêu chuẩn chất lượng cho nông sản trong môi trường số.

Phát triển kinh tế số gắn với sản phẩm nông nghiệp đang mở ra hướng đi mới cho Sơn La trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng. Từ việc mở rộng thị trường tiêu thụ, nâng cao giá trị nông sản đến thay đổi tư duy sản xuất, kinh tế số đã và đang góp phần quan trọng vào phát triển nông nghiệp bền vững tại địa phương.

Với cách làm phù hợp và sự vào cuộc đồng bộ, Sơn La hoàn toàn có thể khai thác hiệu quả tiềm năng của kinh tế số, đưa nông sản địa phương vươn xa hơn trên thị trường trong nước và quốc tế./.

CT