Chuyển đổi số và dịch vụ công thông minh: "Hệ điều hành" mới cho nông thôn hiện đại
Trong khuôn khổ Chương trình Mục tiêu Quốc gia (MTQG) tích hợp giai đoạn 2026 - 2035, các dự án chuyển đổi số (CĐS) và dịch vụ công thông minh được xác định là "trục xương sống" then chốt. Không chỉ đơn thuần là trang bị máy tính hay Internet, các dự án này hướng tới việc tạo ra một hệ sinh thái số toàn diện, làm thay đổi hoàn toàn phương thức quản lý và hưởng thụ dịch vụ của người dân nông thôn.

Phổ cập dịch vụ công "không khoảng cách"
Trọng tâm hàng đầu của nhóm dự án này là đưa các dịch vụ hành chính công về tận cửa nhà người dân. Thông qua các Trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã số hóa, mọi thủ tục từ khai sinh, cư trú đến cấp phép xây dựng đều được thực hiện trên môi trường điện tử.
Cơ chế đặc thù của chương trình tích hợp cho phép đầu tư đồng bộ hệ thống ki-ốt dịch vụ công tự động tại các nhà văn hóa thôn. Người dân, đặc biệt là đồng bào vùng sâu, vùng xa không còn phải vượt đường xá xa xôi lên huyện hay tỉnh. Mọi tương tác với chính quyền đều được minh bạch hóa, giúp giảm thiểu phiền hà và rút ngắn tối đa thời gian chờ đợi.
Y tế và giáo dục số: Xóa bỏ rào cản địa lý
Nhóm dự án tập trung mạnh vào việc nâng cấp hạ tầng số cho các trạm y tế và trường học
Về y tế, địa phương triển khai y tế thông minh với hệ thống khám chữa bệnh từ xa, kết nối trạm y tế xã với các bệnh viện tuyến đầu. Mỗi người dân đều có hồ sơ sức khỏe điện tử tích hợp trên thẻ căn cước công dân (CCCD), giúp việc theo dõi bệnh lý được liên tục và chính xác.
Ngoài ra, đẩy mạnh giáo dục số thông qua việc đầu tư các lớp học tương tác và thư viện số tại các xã đặc biệt khó khăn. Học sinh nông thôn được tiếp cận với các kho học liệu dùng chung và giáo viên giỏi thông qua các nền tảng giảng dạy trực tuyến đồng bộ.
"Làng thông minh" - Hạt nhân của nông thôn mới
Dự án thí điểm và nhân rộng các mô hình làng thông minh đang tạo nên diện mạo mới cho làng quê Việt Nam. Tại đây, hạ tầng số được tích hợp vào đời sống thường nhật với hệ thống camera AI giám sát an ninh trật tự và giao thông, tự động cảnh báo các sự cố hoặc vi phạm về trung tâm điều hành xã. Các cảm biến tự động quan trắc chất lượng nguồn nước và không khí, phục vụ trực tiếp cho nuôi trồng thủy sản và sản xuất nông nghiệp của bà con. Các ứng dụng di động dành riêng cho xã trở thành kênh giao tiếp hai chiều, nơi chính quyền thông báo chính sách và người dân phản ánh kiến nghị một cách tức thời.
Quản trị bằng dữ liệu thực
Điểm đột phá của nhóm dự án này là việc xây dựng hệ thống dữ liệu dùng chung cho chương trình MTQG. Thay vì báo cáo trên giấy, mọi số liệu về tỷ lệ hộ nghèo, tiến độ giải ngân vốn hay chỉ số hài lòng của người dân đều được cập nhật theo thời gian thực. Điều này giúp các nhà quản lý đưa ra quyết định dựa trên số liệu thực tế, đảm bảo nguồn lực của chương trình được phân bổ công bằng và hiệu quả nhất.
CĐS và dịch vụ công thông minh không còn là khái niệm xa vời, mà đã trở thành công cụ đắc lực để nâng cao chất lượng sống tại nông thôn. Khi mỗi người nông dân đều trở thành một "công dân số" thì khoảng cách giữa thành thị và nông thôn sẽ thực sự được thu hẹp, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới./.