Công nghệ thông tin khẳng định vị trí trung tâm trong xây dựng Chính phủ số

Công nghệ thông tin ngày càng giữ vai trò trụ cột

Trong quá trình chuyển đổi mô hình quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, công nghệ thông tin ngày càng giữ vai trò trụ cột, góp phần nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ công, tinh giản quy trình xử lý công việc và từng bước hình thành nền hành chính phục vụ, lấy hiệu quả và sự hài lòng của người dân làm thước đo.

Theo Chương trình phát triển Chính phủ số đến năm 2030 (Quyết định số 2629/QĐ-TTg), việc xây dựng và hoàn thiện hạ tầng số, dữ liệu số và các nền tảng số dùng chung được xác định là nhiệm vụ trọng tâm. Cùng với đó, việc ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain và điện toán đám mây được coi là giải pháp đột phá nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và cải cách thủ tục hành chính.

Bám sát định hướng này, các bộ, ngành đã đẩy mạnh triển khai kho dữ liệu dùng chung, nền tảng tích hợp và chia sẻ dữ liệu quốc gia, cùng với các giải pháp định danh và xác thực điện tử, chữ ký số, hóa đơn điện tử. Những nền tảng kỹ thuật này đã tạo tiền đề quan trọng để đơn giản hóa quy trình, giảm giấy tờ trong giải quyết thủ tục hành chính.

Là một trong những đơn vị đi đầu trong ứng dụng công nghệ thông tin, Bộ KH&CN đã chủ động gắn chuyển đổi số với chương trình cải cách hành chính, coi đây là giải pháp then chốt nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Bộ từng bước chuẩn hóa và số hóa quy trình giải quyết thủ tục hành chính trong các lĩnh vực chuyên ngành như sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo.

Nhờ việc ứng dụng các hệ thống xử lý trực tuyến, nhiều thủ tục trước đây phải thực hiện trực tiếp, mất nhiều thời gian và chi phí, nay đã được giải quyết trên môi trường số. Điều này không chỉ rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ mà còn góp phần giảm chi phí tuân thủ cho tổ chức, doanh nghiệp, đồng thời nâng cao tính chuyên nghiệp và minh bạch trong hoạt động hành chính.

Việc kết nối và tích hợp các hệ thống thông tin của Bộ KH&CN với Cổng Dịch vụ công quốc gia đã tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp theo dõi tiến độ giải quyết hồ sơ một cách thuận tiện, rõ ràng. Thực tiễn này cho thấy, công nghệ thông tin không còn đơn thuần là công cụ hỗ trợ kỹ thuật, mà đã trở thành động lực thúc đẩy cải cách hành chính thực chất, hướng tới mô hình quản trị hiện đại, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ.

Xây dựng, quản trị và khai thác hiệu quả dữ liệu số

Một trong những nội dung cốt lõi của cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số hiện nay là xây dựng, quản trị và khai thác hiệu quả dữ liệu số.

Việc triển khai định danh điện tử công dân (VNeID), cùng với kết nối và liên thông cơ sở dữ liệu dân cư với các lĩnh vực như thuế, bảo hiểm, y tế, giao thông và các dịch vụ thiết yếu, đã tạo nền tảng quan trọng để đơn giản hóa thủ tục hành chính, hạn chế yêu cầu cung cấp giấy tờ, đồng thời khắc phục tình trạng trùng lặp thông tin trong quá trình giải quyết hồ sơ.

Đối với Bộ KH&CN, dữ liệu số ngày càng trở thành yếu tố trung tâm trong hoạt động quản lý nhà nước. Các hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành về sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng cũng như các nhiệm vụ KH&CN đang được đẩy mạnh số hóa, liên thông và khai thác đồng bộ.

Việc tổ chức, chuẩn hóa dữ liệu không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tăng cường năng lực phân tích, dự báo, qua đó hỗ trợ xây dựng chính sách và đưa ra các quyết định quản lý kịp thời, chính xác.

Song song với dữ liệu, việc ứng dụng các công nghệ mới như AI, blockchain và điện toán đám mây đang mở ra những hướng tiếp cận mới cho cải cách hành chính. AI góp phần tự động hóa nhiều khâu trong tiếp nhận và xử lý hồ sơ, phân loại văn bản, phát hiện sai sót và đánh giá mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp, từ đó giảm áp lực cho đội ngũ cán bộ, công chức và nâng cao tính chuyên nghiệp trong cung cấp dịch vụ công.

Trong khi đó, công nghệ blockchain được nghiên cứu và thử nghiệm nhằm phục vụ quản lý, truy xuất và bảo đảm tính toàn vẹn của hồ sơ, dữ liệu - yếu tố then chốt trong tăng cường minh bạch và phòng ngừa tiêu cực. Việc triển khai các giải pháp điện toán đám mây giúp Bộ KH&CN tối ưu chi phí đầu tư hạ tầng, nâng cao khả năng mở rộng hệ thống, đồng thời bảo đảm an toàn, an ninh thông tin trong quá trình vận hành các nền tảng số.

Cùng với ứng dụng công nghệ, hoàn thiện thể chế về công nghệ thông tin và chuyển đổi số được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của Bộ KH&CN. Tuy vậy, quá trình triển khai cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số vẫn đặt ra nhiều thách thức, bao gồm sự khác biệt về năng lực thực hiện giữa các đơn vị, nguy cơ mất an toàn thông tin và tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực công nghệ thông tin có chất lượng cao.

Trước yêu cầu đó, Bộ KH&CN đang tập trung chuẩn hóa hạ tầng kỹ thuật, tăng cường chia sẻ và liên thông dữ liệu, đồng thời đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng số cho đội ngũ cán bộ, công chức. Đây được xem là giải pháp then chốt nhằm bảo đảm cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số được triển khai đồng bộ, đi vào chiều sâu và phát triển bền vững.

Trong dài hạn, công nghệ thông tin, khi được triển khai thống nhất và gắn chặt với cải cách hành chính, Bộ KH&CN sẽ tiếp tục đóng vai trò là động lực quan trọng thúc đẩy xây dựng Chính phủ số minh bạch, hiệu quả, hướng tới nền hành chính phục vụ, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm./.

VH