Ưu đãi thuế có điều kiện cho doanh nghiệp điện tử: Tiêu chí và định hướng

Thông tư áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp có liên quan đến hoạt động đầu tư, sản xuất thiết bị điện tử tại Việt Nam, góp phần cụ thể hóa chính sách phát triển công nghiệp công nghệ số và thúc đẩy hình thành hệ sinh thái điện tử trong nước.

Sử dụng chip bán dẫn có yếu tố thiết kế, sản xuất tại Việt Nam

Một trong những nhóm tiêu chí quan trọng được Thông tư xác định là việc sử dụng chip bán dẫn trong dự án sản xuất thiết bị điện tử, gắn với năng lực thiết kế và sản xuất trong nước.

Theo đó, doanh nghiệp được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp nếu sử dụng sản phẩm chip bán dẫn đáp ứng một trong hai điều kiện:

Thứ nhất, chip bán dẫn có thiết kế thuộc quyền sở hữu của tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam hoặc cá nhân là người Việt Nam. Quyền sở hữu có thể được hình thành thông qua việc doanh nghiệp tự thực hiện thiết kế, thuê tổ chức hoặc cá nhân (trong đó có người Việt Nam) thực hiện thiết kế, hoặc mua thiết kế từ các chủ thể khác theo quy định pháp luật.

Thứ hai, doanh nghiệp sử dụng sản phẩm chip bán dẫn được sản xuất hoặc đóng gói, kiểm thử tại nhà máy, dây chuyền đặt tại Việt Nam. Quy định này thể hiện rõ định hướng khuyến khích doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị bán dẫn, không chỉ ở khâu lắp ráp cuối cùng mà từng bước mở rộng sang các khâu có giá trị gia tăng cao hơn.

Đầu tư cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo

Thông tư số 33/2025/TT-BKHCN cũng đặt ra yêu cầu cụ thể đối với hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp - yếu tố then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh dài hạn.

Theo quy định, doanh nghiệp phải đáp ứng đồng thời hai điều kiện. Trước hết, doanh nghiệp phải có bộ phận nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo với tối thiểu 10 nhân lực có trình độ từ đại học trở lên, trong đó ít nhất 50% là công dân Việt Nam. Quy định này nhằm khuyến khích hình thành đội ngũ nghiên cứu ổn định, gắn bó lâu dài và phát triển nguồn nhân lực công nghệ trong nước.

Đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa theo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Thông tư cho phép linh hoạt hơn, không bắt buộc phải có bộ phận nghiên cứu chuyên trách, nhưng vẫn phải có tối thiểu 3 nhân lực trình độ đại học trở lên thực hiện hoạt động nghiên cứu - phát triển, trong đó ít nhất 50% là công dân Việt Nam.

Bên cạnh yêu cầu về nhân lực, doanh nghiệp phải bảo đảm mức chi cho hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo đạt tối thiểu 2% doanh thu thuần bình quân trong 3 năm tài chính liền kề, hoặc từ 200 tỷ đồng/năm trở lên trong 3 năm liên tiếp.

Trường hợp doanh nghiệp hoạt động chưa đủ 3 năm, mức chi được tính bình quân trên toàn bộ thời gian hoạt động nhưng không ít hơn một năm tài chính đầy đủ. Quy định này nhằm bảo đảm cam kết đầu tư thực chất cho nghiên cứu - phát triển, tránh tình trạng hình thức.

Sở hữu thiết kế sản phẩm thiết bị điện tử tại Việt Nam

Một tiêu chí quan trọng khác để được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp là quyền sở hữu thiết kế sản phẩm thiết bị điện tử. Theo Thông tư, sản phẩm của dự án sản xuất thiết bị điện tử tại Việt Nam phải có thiết kế thuộc quyền sở hữu của chính doanh nghiệp.

Thiết kế được hiểu bao gồm các nội dung như đặc tả yêu cầu, kiến trúc hệ thống, thiết kế chi tiết, sơ đồ nguyên lý, bố trí mạch in và các tài liệu kỹ thuật liên quan. Quyền sở hữu có thể được thiết lập thông qua việc doanh nghiệp tự thực hiện thiết kế, thuê tổ chức hoặc cá nhân (trong đó có người Việt Nam) thực hiện thiết kế, hoặc mua lại thiết kế từ các chủ thể khác theo quy định pháp luật.

Quy định này nhằm khuyến khích doanh nghiệp làm chủ thiết kế, giảm phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu, từng bước nâng cao năng lực sáng tạo và giá trị gia tăng nội địa trong ngành điện tử.

Phát triển chuỗi cung ứng trong nước và chuyển giao công nghệ

Bên cạnh các tiêu chí về công nghệ và nghiên cứu - phát triển, Thông tư số 33/2025/TT-BKHCN nhấn mạnh vai trò của doanh nghiệp trong phát triển chuỗi cung ứng trong nước và chuyển giao công nghệ.

Theo đó, doanh nghiệp được hưởng ưu đãi thuế khi đáp ứng đồng thời hai tiêu chí:

Thứ nhất, trong tổng số doanh nghiệp tham gia thực hiện các hợp đồng lắp ráp, cung cấp nguyên liệu, vật tư, linh kiện và dịch vụ phục vụ trực tiếp cho dự án, phải có tối thiểu 30% là doanh nghiệp Việt Nam. Quy định này nhằm tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp đầu tư dự án với doanh nghiệp trong nước, thúc đẩy hình thành hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ.

Thứ hai, doanh nghiệp phải thực hiện chuyển giao công nghệ cho ít nhất một tổ chức hoặc doanh nghiệp Việt Nam trong thời hạn 5 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, hoặc theo thỏa thuận bằng văn bản với cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Hình thức và nội dung chuyển giao công nghệ được thực hiện theo quy định của pháp luật về chuyển giao công nghệ.

Định hướng chính sách dài hạn cho ngành điện tử

Việc ban hành Thông tư số 33/2025/TT-BKHCN cho thấy, định hướng rõ ràng của Nhà nước trong việc sử dụng ưu đãi thuế như một công cụ chính sách có điều kiện, gắn ưu đãi với yêu cầu làm chủ công nghệ, đầu tư cho nghiên cứu - phát triển, phát triển nguồn nhân lực và lan tỏa công nghệ vào khu vực doanh nghiệp trong nước.

Thông qua các tiêu chí cụ thể, minh bạch, Thông tư số 33/2025/TT-BKHCN góp phần định hướng doanh nghiệp điện tử đầu tư theo chiều sâu, thúc đẩy hình thành năng lực công nghệ nội sinh và nâng cao vị thế của ngành điện tử Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu./.

LB