Dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4: Động lực thúc đẩy phát triển kinh tế số và xã hội số

Trong kỷ nguyên chuyển đổi số, mối quan hệ giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp đang có sự thay đổi căn bản cả về phương thức tương tác lẫn cách thức cung cấp dịch vụ. Dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 - mức độ hoàn chỉnh cao nhất của dịch vụ công trực tuyến - không chỉ là bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính, mà còn là nền tảng cốt lõi thúc đẩy phát triển kinh tế số và hình thành xã hội số.

Việc triển khai hiệu quả dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 góp phần xây dựng một nền hành chính hiện đại, minh bạch, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, đồng thời tạo môi trường thuận lợi cho các hoạt động kinh tế số phát triển bền vững.

Khái quát về dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4

Dịch vụ công trực tuyến là các dịch vụ hành chính công và dịch vụ công ích được cơ quan nhà nước cung cấp trên môi trường mạng internet. Theo phân loại hiện hành, dịch vụ công trực tuyến được chia thành bốn mức độ, trong đó dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 là mức độ cao nhất và hoàn chỉnh nhất.

Dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 cho phép toàn bộ quy trình giải quyết thủ tục hành chính được thực hiện trực tuyến, từ nộp hồ sơ, xử lý hồ sơ, thanh toán lệ phí (nếu có) đến trả kết quả cho người dân và doanh nghiệp thông qua môi trường mạng hoặc dịch vụ bưu chính. Với hình thức này, người dân không cần đến trực tiếp cơ quan nhà nước mà vẫn hoàn thành thủ tục hành chính một cách đầy đủ và hợp pháp.

Việc triển khai dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 đánh dấu bước chuyển quan trọng từ “chính quyền điện tử” sang “chính quyền số”, nơi dữ liệu, công nghệ và nền tảng số đóng vai trò trung tâm trong quản lý và cung cấp dịch vụ công.

Dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 và thúc đẩy phát triển kinh tế số

Tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh

Kinh tế số đòi hỏi môi trường thể chế thông thoáng, minh bạch và chi phí giao dịch thấp. Dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 giúp rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, giảm chi phí đi lại, in ấn và các chi phí không chính thức cho doanh nghiệp. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể tập trung nguồn lực cho hoạt động sản xuất, đổi mới sáng tạo và mở rộng thị trường.

Việc thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến như đăng ký kinh doanh, cấp phép đầu tư, khai thuế, hải quan điện tử, chứng thực điện tử… tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào nền kinh tế số, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Thúc đẩy thanh toán số và giao dịch điện tử

Một đặc điểm quan trọng của dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 là tích hợp thanh toán trực tuyến. Việc người dân và doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tài chính qua các nền tảng số góp phần thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, một trụ cột quan trọng của kinh tế số.

Thông qua việc sử dụng thường xuyên các hình thức thanh toán điện tử trong dịch vụ công, người dân hình thành thói quen giao dịch số, từ đó lan tỏa sang các hoạt động kinh tế khác như thương mại điện tử, dịch vụ số, tài chính số. Đây là yếu tố quan trọng giúp mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng của nền kinh tế số.

Tạo động lực phát triển các nền tảng số và hệ sinh thái số

Việc triển khai dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 đòi hỏi sự phát triển đồng bộ của các nền tảng số như cổng dịch vụ công, hệ thống định danh và xác thực điện tử, nền tảng tích hợp và chia sẻ dữ liệu, nền tảng thanh toán số. Những nền tảng này không chỉ phục vụ hoạt động quản lý nhà nước mà còn có thể kết nối, chia sẻ với các nền tảng số trong khu vực tư nhân.

Qua đó, dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 góp phần hình thành và phát triển hệ sinh thái số, thúc đẩy sự tham gia của doanh nghiệp công nghệ số trong cung cấp giải pháp, dịch vụ, tạo ra giá trị gia tăng cho nền kinh tế.

Dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 và xây dựng xã hội số

Nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ công của người dân

Xã hội số hướng tới mục tiêu mọi người dân đều có khả năng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ thiết yếu trên môi trường số. Dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 cho phép người dân thực hiện thủ tục hành chính mọi lúc, mọi nơi, không bị giới hạn bởi không gian và thời gian hành chính.

Đối với người dân ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 giúp thu hẹp khoảng cách tiếp cận dịch vụ công so với khu vực đô thị, góp phần bảo đảm công bằng xã hội trong cung cấp dịch vụ công.

Thúc đẩy hình thành công dân số

Việc sử dụng dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 đòi hỏi người dân phải có kỹ năng số cơ bản như sử dụng internet, thiết bị thông minh, tài khoản định danh điện tử, chữ ký số cá nhân. Quá trình này góp phần nâng cao nhận thức và kỹ năng số của người dân, từng bước hình thành “công dân số”.

Công dân số không chỉ là người sử dụng dịch vụ công trực tuyến mà còn là chủ thể tích cực tham gia các hoạt động kinh tế - xã hội trên môi trường số, từ học tập trực tuyến, y tế số đến thương mại điện tử và tương tác với chính quyền.

Tăng cường tính minh bạch và niềm tin xã hội

Dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 giúp công khai, minh bạch toàn bộ quy trình giải quyết thủ tục hành chính. Người dân có thể theo dõi trạng thái xử lý hồ sơ, biết rõ trách nhiệm của từng cơ quan, từng khâu trong quy trình.

Sự minh bạch không chỉ góp phần phòng chống tham nhũng, nhũng nhiễu mà còn củng cố niềm tin của người dân vào bộ máy hành chính nhà nước. Niềm tin xã hội là yếu tố quan trọng để xây dựng xã hội số ổn định, văn minh và phát triển bền vững.

Điều kiện để dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 phát huy vai trò thúc đẩy kinh tế số, xã hội số

Để dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 thực sự trở thành động lực cho phát triển kinh tế số và xã hội số, cần bảo đảm một số điều kiện then chốt.

Trước hết, cần hoàn thiện hạ tầng số và nền tảng công nghệ, bảo đảm hệ thống dịch vụ công vận hành ổn định, an toàn, bảo mật. Song song với đó là xây dựng và kết nối các cơ sở dữ liệu quốc gia, tạo nền tảng dữ liệu dùng chung cho các hoạt động quản lý và cung cấp dịch vụ.

Thứ hai, cần nâng cao nhận thức và kỹ năng số cho người dân, đặc biệt là các nhóm yếu thế, thông qua công tác tuyên truyền, đào tạo, hỗ trợ sử dụng dịch vụ công trực tuyến.

Thứ ba, vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp chính quyền và trách nhiệm của người đứng đầu có ý nghĩa quyết định trong việc triển khai hiệu quả dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4, bảo đảm lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ.

Dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 không chỉ là giải pháp kỹ thuật trong cải cách hành chính mà còn là nền tảng quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế số và xây dựng xã hội số. Thông qua việc giảm chi phí giao dịch, thúc đẩy thanh toán số, nâng cao kỹ năng số của người dân và tăng cường minh bạch, dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 góp phần tạo lập môi trường phát triển thuận lợi cho nền kinh tế số và xã hội số tại Việt Nam. Trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia đang được đẩy mạnh, việc tiếp tục hoàn thiện và mở rộng dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 là yêu cầu tất yếu để hướng tới một nền quản trị hiện đại, hiệu quả và vì người dân./.

Công Minh