AI tạo đột phá cho chuỗi logistics
Công viên Logistics Viettel Lạng Sơn đặt tại Bản Liếp, xã Đồng Đăng, trên diện tích hơn 143 ha, đang vận hành như một trung tâm logistics thông minh ở vùng biên. Dự án được kỳ vọng trở thành điểm trung chuyển lớn cho hàng hóa Việt Nam - Trung Quốc, giảm áp lực ùn ứ cửa khẩu nhờ đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào vai trò điều hành lõi.
Theo ông Lê Hồng Giang, Giám đốc Công viên, Viettel xây dựng hệ sinh thái dịch vụ toàn trình với mức tự động hóa cao, trong đó AI do Viettel tự nghiên cứu, làm chủ và tùy biến cho điều kiện Việt Nam. Dữ liệu phương tiện và hàng hóa được thu thập, phân tích theo thời gian thực để tối ưu luồng xe, luồng hàng, giảm thời gian chờ và bảo đảm an toàn vận hành.
Quy trình xuất nhập khẩu được thiết kế khép kín, từ thông quan, kiểm dịch, kiểm hóa đến sang tải, lưu kho và vận tải xuyên biên giới. Trước khi đến, doanh nghiệp hoặc tài xế đặt lịch hẹn và khai báo trên ứng dụng. Khi xe chạy trên quốc lộ 1, camera AI Ultraview tự động nhận diện biển số và tạo hồ sơ trước. Đến cổng Smart Gate, hệ thống AI quét tải trọng, nhận diện tài xế bằng sinh trắc học và đối chiếu tờ khai, lệnh vận tải, loại hàng, giúp phương tiện vào bãi nhanh hơn.
Trong nội khu, hơn 2.000 camera AI giám sát 24/7, phân tích lưu lượng và phát hiện bất thường. Dữ liệu được đồng bộ lên bảng LED hướng dẫn xe theo làn, hiển thị bãi đỗ trống và điều tiết dòng xe theo thời điểm. Tại nhà liên ngành, hồ sơ điện tử được xử lý tập trung; nông sản được kiểm dịch, còn hàng điện tử và thực phẩm được kiểm hóa bằng hệ thống soi chiếu. Các khâu sang tải, đóng gói, chia chọn và kiểm tra chất lượng được tự động hóa bằng robot và băng tải.
Mọi dữ liệu phát sinh được tích hợp vào hệ thống quản lý kho (WMS), quản lý vận tải (TMS) và mô hình bản sao số Digital Twin qua thiết bị IoT. Tất cả liên thông về Trung tâm điều hành NOC hoạt động 24/7 để AI phân tích dữ liệu lớn, cảnh báo sớm và gợi ý phương án xử lý, giúp điều phối thống nhất toàn công viên.
Hệ thống dữ liệu của công viên được chuẩn hóa và kết nối trực tiếp với cơ sở dữ liệu hải quan Việt Nam và Trung Quốc, tạo luồng xử lý liền mạch với công suất khoảng 1.500 xe/ngày. Trước đây, khi cửa khẩu ùn ứ, lái xe phải ăn ngủ ven đường thiếu thốn và mất an toàn. Hiện nay, các xe được hướng dẫn điều phối ngay từ ngoài quốc lộ, vào công viên có thủ tục tập trung, dịch vụ đầy đủ và khu nghỉ riêng cho tài xế.
Theo đó, ứng dụng AI giúp công viên tăng tốc xử lý đơn hàng, hạn chế sai sót và chủ động dự báo nhu cầu, qua đó thu hút thêm doanh nghiệp và lái xe sử dụng dịch vụ. Thời gian tới, công viên tiếp tục nâng cấp hạ tầng và công nghệ thông tin để củng cố vị thế trung tâm logistics toàn trình, hiện đại của khu vực biên giới./.